آلودگی هوا تاثیر منفی بر اقتصاد دارد!

بهزاد اشجعی کارشناس آلودگی هوا در گفت و گو با پول نیوز اعلام کرد: میزان انتشار آلاینده‌ها و شرایط جوی دارای دو شاخص تعیین کننده کیفیت هوا است. او با مقایسه شرایط امسال با سال گذشته پیش بینی می‌کند: «در خصوص عامل اول اتفاق خاصی نیفتاده است. در طول سال گذشته کار خاصی برای کاهش آلودگی هوا انجام نداده‌ایم، طبیعتاً هم نباید انتظار کاهش انتشار آلاینده‌ها را نسبت به سال گذشته داشته باشیم، امسال با افزایش انتشار آلاینده‌ها نسبت به سال گذشته نیز مواجه خواهیم بود چرا که تعداد خودرو‌ها سال به سال افزایش می‌یابند و هرسال نیز میانگین سنی ناوگان افزایش پیدا می‌کند که منجر به افزایش آلایندگی شان می‌شود.

هیچ‌کس از آلودگی هوا ایمن نیست. سازمان ملل در روز جهانی محیط زیست هشدار داد که از هر ۱۰ نفر روی زمین، ۹ نفر هوای آلوده تنفس می‌کنند. بر اساس آمار سازمان جهانی بهداشت، این مساله به بحران جهانی مرگ تبدیل شده‌است. هر سال حدود ۷ میلیون نفر بر اثر آلودگی هوا جان‌شان را از دست می‌دهند. سوزاندن سوخت‌های فسیلی برای انرژی، حمل‌ونقل و صنعت، عامل اصلی آلودگی هواست. همان‌طور که عامل گرم شدن زمین و انتشار کربن نیز سوخت‌های فسیلی هستند.» مجمع جهانی اقتصاد، چنین از آلودگی هوا و خطرات آن می‌نویسد.

بر اساس گزارش مجمع جهانی اقتصاد، آلودگی هوا هر ساعت ۸۰۰ نفر را به کام مرگ می‌کشد؛ به بیانی دیگر، هر دقیقه ۱۳ نفر جان خود را به خاطر آلودگی هوا از دست می‌دهند. آلودگی هوای خانگی نیز هرسال باعث مرگ ۳.۸ میلیون نفر می‌شود. اغلب این مرگ‌ها نیز در کشور‌های در حال توسعه اتفاق می‌افتد. ۶۰ درصد آن نیز در میان زنان و بچه‌هاست.

۹۳ درصد از کودکان جهان، در مناطقی که هوایشان آلوده است، زندگی می‌کنند. ۹۷ درصد از شهر‌های جهان در کشور‌های دارای درآمد پایین و متوسط، دستورالعمل‌های سازمان جهانی بهداشت را برای سطح کیفیت هوا رعایت نمی‌کنند. در کشور‌هایی با درآمد بالا نیز، ۲۶ درصد این دستورالعمل‌ها را اجرا نکرده‌اند.

رابطه آلودگی هوا با اقتصاد چیست؟

نیویورک‌تایمز در گزارشی می‌نویسد: «مطالعات زیادی اثبات می‌کنند که آلودگی هوا، روی آموزش و درآمد‌های اقتصادی اثر مستقیم دارد. زمانی که حال فردی بد باشد، عملکرد خوب در مدرسه و دانشگاه، یا در محیط کار با اختلال مواجه می‌شود. همین اختلال، بهره‌وری را کاهش می‌دهد. از طرفی دیگر، اگر عملکرد فرد در مدرسه و کار به دلیل مشکلات سلامت ایجاد شده باشد، تهدید آن بلندمدت است و روی بهره‌وری آموزشی و اقتصادی اثر بلندمدت دارد.»

طی سال‌های اخیر، آلودگی فزاینده هوا یکی از اصلی‌ترین چالش‌های کل جهان بوده‌است. این چالش تنها سلامت و جان فردی انسان‌ها را درگیر نمی‌کند بلکه سالانه ۲۲۵ میلیارد دلار از اقتصاد جهان را نیز از بین می‌برد. بیشترین آسیب را نیز کشور‌های جنوب آسیا تجربه می‌کنند.

مطالعات جدید سازمان همکاری و اقتصاد بین‌المللی نیز درباره آلودگی هوا و اثرات اقتصادی آن، نشان داده‌است که هر سال میلیارد‌ها دلار از اقتصاد جهان به خاطر آلودگی هوا از بین می‌رود و حجم آن تا سال ۲۰۶۰، چندین برابر خواهد شد.

این سازمان می‌نویسد: آلودگی هوا روی سلامتی انسان و کشاورزی اثر می‌گذارد. به همین ترتیب، طیفی از اثرات را ایجاد می‌کند. در دهه‌های پیش رو، این اثرات گسترده‌تر خواهد شد. افزایش فعالیت‌های اقتصادی و تقاضای انرژی به افزایش شدید آلودگی هوا منجر خواهد شد. افزایش میزان انتشار اوزون و PM ۲.۵ تاثیرات جدی روی اقتصاد خوداهد داشت. برآورد می‌شود که هزینه‌های آلودگی هوا تنها در منطقه OECD از ۲۱ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۵ به ۱۷۶ میلیارد دلار در سال ۲۰۶۰ برسد. همچنین در سال ۲۰۶۰ تعداد روز‌های از دست رفته کار به خاطر آلودگی هوا که روی بهره‌وری نیروی کار اثر مستقیم دارد، به ۳.۷ میلیارد در سطح جهان می‌رسد.

سهم ریالی هر تهرانی از آلودگی هوای پایتخت

آلودگی هوای تهران موضوعی است که تقریبا هر سال اهالی پایتخت در حال دست و پنجه نرم کردن با آن هستند، اما امسال نه تنها آلودگی هوا بسیار شدید شده بلکه حرف و حدیث‌ها در مورد عامل این آلودگی هم ماجرا را پیچیده‌تر کرده است، حسین شهید زاده مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران اعلام کرده که خسارت ناشی از آلودگی هوا در تهران سالانه معادل ۲میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار است که با احتساب جمعیت ۸.۷ میلیون نفری پایتخت، می‌توان سهم هر تهرانی از خسارت آلودگی هوا را ۳۰۰ دلار در نظر گرفت. با نرخ امروز دلار این رقم به چیزی در حدود سالانه ۷ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان می‌رسد.


اختلاف ارقام در سهم هر تهرانی از خسارت آلودگی هوا

به نظر می‌رسد مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران تا اندازه‌ای خسارت آلودگی را دست پایین محاسبه کرده است، چون سال ۹۱ یعنی هشت سال پیش، محسن طباطبایی، دبیر انجمن علمی اقتصاد شهری ایران، میزان هزینه‌های ناشی از آلودگی هوای تهران را ۶ هزار میلیارد و ۶۷۰ میلیون تومان برآورد کرده بود، عدد‌هایی بین این دو رقم هم طی سال‌های گذشته شنیده شده مثلا سال ۲۰۱۶ بانک جهانی آماری درباره مضرات اقتصادی آلودگی هوا در ایران منتشر کرد و گفت که سالانه ۲.۳ درصد از تولید ناخالص داخلی ایران به دلیل آلودگی هوا از بین می‌رود تازه این غیر از میزان خسارتی ایت که به دلیل مرگ سالانه نزدیک به ۲۱ هزار نفر بر اثر آلودگی هوا، به اقتصاد کشور وارد می‌شود. اگر بخواهیم این آمار را بپذیریم و حتی کمی هم عدد‌ها را به سمت پایین گرد کنیم می‌بینیم که، چون سال گذشته تولید ناخالص داخلی ایران حدود ۵۰۵ میلیارد دلار بوده، دو درصد آن به رقمی نزدیک به ده میلیارد دلار می‌رسد، اگر نصف این عدد هم برای تهران باشد باز به عدد ۵ میلیارد دلار می‌رسیم که سهم هر تهرانی از آن نزدیک به ۶۵۰ دلار یعنی سالانه ۱۶ میلیون و ۲۵۰ هزار تومان به نرخ این روز‌های دلار خواهد بود.