محدودیت‌های مسافرتی تقاضای جهانی نفت در سال جاری و سال آینده را می‌کاهد

آژانس بین‌المللی انرژی در تازه‌ترین گزارش ماهانه‌اش پیش‌بینی کرد که افزایش موارد ابتلا به ویروس کرونا و شیوع سویه اومیکرون، تقاضای جهانی نفت را کاهش می‌دهد، اما دورنمای کلی این است که افزایش عرضه نفت در ماه جاری از تقاضا پیشی می‌گیرد و این مسئله در سال ۲۰۲۲ بیشتر می‌شود. آژانس بین‌المللی انرژی مستقر در پاریس در گزارش ماهانه نفت خود گفت؛ انتظار می‌رود افزایش موارد تازه کرونا به‌طور موقت روند بهبود کنونی تقاضای نفت را آهسته کند، اما سبب توقف آن نمی‌شود.

ایالات متحده آمریکا بزرگ‌ترین افزایش تولید را برای دومین ماه پیاپی به خود اختصاص خواهد داد زیرا حفاری را افزایش داده است. عربستان و روسیه که هر دو عضو ائتلاف سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و متحدانش (اوپک‌پلاس) هستند، می‌توانند در سال آینده میلادی به‌طور کامل محدودیت‌های عرضه توافق‌شده خود را بردارند و تولید سالانه این دو کشور رکورد بزند. عرضه جهانی نفت هم در این صورت می‌تواند سال آینده میلادی ۶ میلیون و ۴۰۰ هزار بشکه در روز افزایش یابد، این رقم در سال ۲۰۲۱، یک میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه در روز بود.

این نهاد پیش‌بینی خود درباره تقاضای نفت در سال جاری و سال آینده را ۱۰۰ هزار بشکه در روز کاهش داد که بیشتر به‌دلیل انتظار برای کاهش مصرف سوخت جت به‌دلیل محدودیت‌های جدید مسافرتی است. این در حالی است که بر اساس این گزارش، تقاضای سوخت مورد استفاده در حمل‌ونقل جاده‌ای و خوراک پتروشیمی به‌شدت افزایش خواهد یافت.

بر اساس گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، عرضه جهانی نفت که در سال ۲۰۲۱ تنها یک میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه در روز افزایش یافته است، در سال آینده ۶ میلیون و ۴۰۰ هزار بشکه در روز افزایش خواهد یافت و عرضه حداقل در سه ماه پایانی سال آینده از تقاضا پیشی خواهد گرفت.

دنیای‌اقتصاد نوشت؛ اخیرا شاهد درخواست‌های آمریکا از اوپک و متحدانش برای افزایش سریع‌تر عرضه نفت بوده‌ایم؛ اما این ائتلاف تولیدکنندگان فقط حاضر به رشد عرضه تدریجی شد. حالا آمریکا که از قیمت‌های بالای بنزین و اثر آن بر تورم به تنگ آمده، از کشورهای مصرف‌کننده خواسته است برای فروش بخشی از ذخایر استراتژیک نفت به او بپیوندند تا بهای انرژی پایین آید. این درخواست از یکسو ناامیدی به اوپک‌پلاس را نشان می‌دهد و از سوی دیگر، تقابل با آن را. با این حال، کارشناسان معتقدند این اقدام احتمالی فقط در کوتاه‌مدت بر قیمت‌ها اثر خواهد گذاشت.

کاخ‌سفید از تعدادی از مصرف‌‌کنندگان بزرگ نفت از جمله چین، هند، ژاپن و کره‌جنوبی خواسته به اقدامی هماهنگ با این کشور برای رهاسازی بخشی از ذخایر استراتژیک‌‌شان بپیوندند. این حرکت آمریکا از چندی پیش در پی امتناع اوپک و متحدانش برای افزایش سریع‌‌تر عرضه نفت مطرح شد که با تردید بسیاری از کارشناسان جهت متعادل‌کردن قیمت سوخت رو‌‌به‌‌رو شد. حالا این کشور می‌خواهد برای تقویت جبهه مصرف‌‌کنندگان و تاثیرگذاری حداکثری بر قیمت نفت و بنزین، دیگر کشورها را با خود همراه سازد، با این حال ژاپن و کره‌جنوبی گفته‌‌اند حاضر نیستند فقط برای کاهش قیمت‌ها اقدام به فروش ذخایر استراتژیک کنند؛ در واقع آنها این ذخایر را برای مواقع اضطراری و کمبود عرضه نیاز دارند. چین به‌عنوان بزرگ‌ترین واردکننده نفت دنیا و دومین مصرف‌‌کننده بعد از ایالات‌متحده اولین‌بار در سپتامبر ۴/ ۷میلیون بشکه از نفت انبارشده در ذخایر استراتژیکش را حراج کرد و گفته می‌شود در حال آمادگی برای حراج دوم است، با این حال این کشور تا به‌‌حال با آمریکا برای چنین حرکتی همکاری نکرده؛ استراتژی که گفته می‌شود در تماس‌مجازی جو بایدن و شی جین‌پینگ مطرح شده و ابعاد سیاسی بسیاری دارد. از سوی دیگر، در صورت به‌نتیجه‌رسیدن این کمپین ضد‌اوپک سوالات زیادی درباره تاثیرگذاری آن بر قیمت و عرضه پیش می‌‌آید. جان کمپ، ستون‌‌نویس خبر‌گزاری رویترز با محاسباتی نشان می‌دهد آمریکا با این اقدام در بهترین حالت فقط می‌تواند ۱۶۴ هزار بشکه در روز به سمت عرضه بازار بیفزاید که در کوتاه‌‌مدت بر قیمت اثر منفی می‌‌گذارد اما بعید است پایدار بماند.

درخواست آمریکا از مصرف‌‌کنندگان

دولت‌‌های بزرگ مصرف‌‌کننده نفت روز پنج‌شنبه گفتند در حال بررسی آزادسازی بخشی از نفت ذخایر استراتژیک در کشورهایشان هستند که پس از درخواستی نادر از سوی ایالات‌متحده آمریکا برای یک حرکت هماهنگ جهت پایین‌آوردن قیمت‌های جهانی انرژی مطرح شد. این اتفاقات پیش از جلسه بعدی اوپک و متحدانش که قرار است دوم دسامبر برگزار شود، خبرساز شده است.

به گزارش رویترز، کاخ‌سفید پنج‌شنبه گفت دولت بایدن از تعداد زیادی از کشورها شامل چین برای اولین‌بار، خواسته تا فروش نفت از ذخایر استراتژیک را مدنظر قرار دهند. افراد مطلع زیادی به رویترز در روز چهارشنبه گفته بودند مصرف‌‌کنندگان بزرگ دیگر مانند هند، ژاپن و کره‌جنوبی هم در این بحث‌ها درگیرند. در حالی که اقتصاد جهانی از پاندمی کرونا بازیابی می‌شود، واشنگتن از اینکه تولیدکنندگان اوپک‌‌پلاس شامل ۱۳‌عضو اوپکی و ۱۰‌عضو غیراوپک از جمله روسیه به درخواست این کشور برای افزایش سریع‌‌تر تولید بی‌توجهی کرده، ناراحت است. قیمت بنزین و دیگر هزینه‌ها در این کشور بالا می‌رود و رئیس‌‌جمهور دموکرات آمریکا، جو بایدن با فشارهای سیاسی پیش از انتخابات میان‌‌دوره‌‌ای کنگره در سال ۲۰۲۲ مواجه است. نظرسنجی رویترز در اکتبر نشان داد که ۶۷‌درصد شهروندان بالغ آمریکایی تورم را یک نگرانی بزرگ می‌بینند.

قیمت نفت پس از گزارش رویترز در روز پنج‌شنبه در مورد درخواست آمریکا و تصمیم چین برای فروش قسمتی از نفت ذخایر استراتژیکش، ۴‌درصد ریزش کرد اما سپس بخشی از آن را بازیابی کرد. قیمت نفت به دلیل انتظار افزایش عرضه از اوج‌‌های اخیر عقب‌‌نشینی کرده و وست‌تگزاس‌اینترمدییت زیر ۸۰ دلار بر بشکه معامله می‌شود. اعلام این خبر همچنین بازار نفت آسیا را هم تضعیف کرد. اداره ذخایر دولتی چین به رویترز گفته در حال کار روی رهاسازی ذخایر نفت‌خام است اما در مورد درخواست آمریکا اظهارنظر نکرد.

انرژی‌اسپکتس در این‌باره گفت که هرگونه رهاسازی ذخایر استراتژیک نفت چین باید طی ۹۰‌روز مجددا به انبارها بازگردد. این شرکت مشاوره‌‌ای تاکید کرده بازار باید روی این موضوع تمرکز کند که این کشورها از کجا نفت برای دوباره پر کردن انبارها با توجه به سطح پایین آنها پیدا خواهند کرد.

آمریکا بزرگ‌ترین ذخایر استراتژیک دنیا را با بیش از ۶۰۰ میلیون بشکه در اختیار دارد. این ذخایر که به SPR معروف است، در دهه ۱۹۷۰ پس از تحریم نفتی کشورهای عربی علیه این کشور ایجاد شد تا عرضه کافی برای مواقع اورژانسی را تضمین کند. در سال‌های گذشته، شکوفایی نفت شیل آمریکا تولید این کشور را در رقابت با عربستان و روسیه قرار داده و در حال‌حاضر بیشتر از آنها است. این امر وابستگی آمریکا به واردات انرژی از دیگر کشورها به‌‌خصوص اعضای اوپک را کاهش داده است.
چالش برای اوپک

این بررسی‌‌ها ناامیدی واردکنندگانی مانند آمریکا و هند را نسبت به اوپک که طی پنج دهه اخیر بر قیمت‌ها تاثیر گذاشته، نشان می‌دهد. درخواست آمریکا از چین برای همکاری در اقدامی هماهنگ نیز برای اولین مرتبه انجام شده است. اوپک‌‌پلاس بلافاصله هیچ واکنش رسمی نسبت به این موضوع نداشته است. این گروه از چند‌ماه قبل ماهانه ۴۰۰هزار بشکه در روز به عرضه خود افزوده تا تولید کاهش‌‌یافته طبق توافق سال ۲۰۲۰ به‌‌تدریج به بازار برگردد. هفته گذشته، محمد بارکیندو؛ دبیرکل اوپک گفت که این سازمان انتظار دارد از‌ماه آینده (دسامبر) مازاد عرضه نفت آغاز شود.

در سپتامبر صادرات عربستان‌سعودی به ۵۲/ ۶میلیون بشکه در روز رسید که بالاترین سطح از ژانویه بود. یکی از منابع اوپک که نخواست نامش فاش شود گفته عجیب است که کشورهای مصرف‌‌کننده نه برای رفع کمبود عرضه، بلکه جهت پایین‌آوردن قیمت نفت، ذخایرشان را آزاد کنند. هاردیپ سینگ‌پوری، وزیر نفت هند در این‌باره گفت: «بحث این نیست که عرضه در دسترس نباشد.» او ادامه داد: «روزانه ۵‌میلیون بشکه عرضه وجود دارد که به دلایلی به بازار راه‌نیافته است.»

آمریکا از کشورهای اتحادیه اروپا درخواستی نکرده زیرا آنها بیشتر نگران افزایش قیمت‌های گاز طبیعی هستند. آژانس بین‌‌المللی انرژی در وب‌سایت خود گفته است؛ آزادسازی‌‌ها به‌معنای مداخله در قیمت نیست. ژاپن و کره‌جنوبی در واکنش به درخواست آمریکا گفته‌‌اند صرفا به‌خاطر رفع افزایش قیمت‌ها این کار را نمی‌کنند.