واکسن سرطان "بیو ان‌تک" وارد فاز دوم آزمایش بالینی شد

به نقل از آی‌ای، تابستان امسال، شخصی به نام "عمر رودریگز"، ۴۷ ساله، مبتلا به سرطان روده بزرگ در مرحله سه تشخیص داده شد و با وجود اینکه برای خلاص شدن از شر تومور سرطانی تحت عمل جراحی قرار گرفت، ۷۰ درصد احتمال بازگشت آن طی پنج سال آینده برای او وجود دارد.

اکنون "رودریگز" برای شکست دادن این احتمال، جزو اولین افرادی در ایالات متحده خواهد بود که یک واکسن انقلابی و شخصی سازی شده توسط شرکت "بیوان‌تک" را دریافت می‌کند، واکسنی که از همان فناوری آران‌ای پیام‌رسان (mRNA) که در واکسن‌های کووید-۱۹ "فایزر" و "مدرنا" استفاده شد، برای مبارزه با سرطان استفاده می‌کند.

البته واکسن‌های سرطان با کمک از فناوری mRNA یک حوزه جدید برای "بیوان‌تک" نیستند، چرا که این شرکت ۱۳ سال پیش با هدف ایجاد درمان‌های سرطان تأسیس شد و در واقع در پی شیوع بیماری همه‌گیر کووید-۱۹ مجبور به گریز زدن برای ساخت واکسن این بیماری شد و توسعه واکسن سرطان را مدتی به حالت تعلیق درآورد.

حالا پس از ساخت یک واکسن موفق برای پیشگیری از بیماری کووید-۱۹ که برای این شرکت یک پروژه جانبی بسیار سودآور بود، واکسن آزمایشی سرطان این شرکت در مرحله آزمایش بالینی فاز ۲ است که "رودریگز" نیز به عنوان یکی از داوطلبان در آن شرکت می‌کند.

سرطان کولورکتال یا روده بزرگ که در دهه گذشته همواره در میان افراد زیر ۶۵ سال در حال افزایش بوده است، به دلیل نرخ عود نسبتاً بالا، توسط "بیوان‌تک" به عنوان یک هدف بالقوه برای توسعه واکسن انتخاب شده است.

این واکسن جدید و آزمایشی که می‌تواند تا ۲۰ جهش را هدف قرار دهد، سیستم ایمنی افراد را آموزش می‌دهد تا سلول‌های سرطانی را شناسایی کند، به آن‌ها حمله کند و امیدوار است که بتواند آن‌ها را نابود کند.

دکتر "اسکات کوپتز" استاد انکولوژی پزشکی دستگاه گوارش در مرکز سرطان "اندرسون" دانشگاه "تگزاس" توضیح داد: به جای استفاده‌ی بیشتر از شیمی درمانی سنتی، اکنون در تلاش هستیم تا سیستم ایمنی بدن را برای مبارزه با سرطان تجهیز کنیم.

"کوپتز" کارآزمایی بالینی فاز ۲ این واکسن را در ایالات متحده رهبری می‌کند، در حالی که آزمایشات بیشتر در حال جذب داوطلب در کشور‌های بلژیک، آلمان و اسپانیا است که شامل ۲۰۰ نفر خواهد بود.

بیماران برای پیوستن به این کارآزمایی بالینی باید قطعاتی از دی‌ان‌ای سرطان را در خون خود داشته باشند که می‌تواند از طریق بیوپسی مایع شناسایی شود. کل فرآیند دریافت واکسن از بیوپسی تومور تا تزریق، حدود شش هفته طول می‌کشد. شرکت کنندگان در این آزمایش بالینی چهار ساله هر شش هفته یک بار به مدت شش هفته یک دوز واکسن دریافت می‌کنند تا پاسخ‌های ایمنی در آن‌ها ایجاد شود. پس از آن نیز تحت یک برنامه تزریق دو هفته‌ای برای تقریبا یک سال و سپس هر دو هفته یک بار قرار می‌گیرند.

واکسن‌های mRNA چند دهه است که موضوع جذابی در میان دانشمندان بوده است و همه‌گیری کووید-۱۹ این فناوری را برجسته کرد. پیشگیری یا درمان بیماری‌های مزمن مانند اچ‌آی‌وی و سرطان از جمله امکانات به ظاهر نامحدود این فناوری است. در واقع، واکسن آزمایشی mRNA در آزمایش‌ها روی موش‌ها و میمون‌ها ثابت شده که بی‌خطر است و آنتی‌بادی و پاسخ‌های ایمنی سلولی لازم را در برابر ویروس شبیه به HIV ایجاد می‌کند.

در حالی که بیشتر واکسن‌ها حاوی یک باکتری یا ویروس ضعیف یا مرده هستند، این واکسن‌های جدید از مولکولی به نام "آران‌ای پیام‌رسان" یا به اختصار "mRNA" استفاده می‌کنند. رشته‌های mRNA یا RNA پیام‌رسان، قطعات کوچکی از اطلاعات ژنتیکی هستند که بدن را در مورد چگونگی تولید پروتئین‌ها که بلوک‌های ساختمانی اساسی همه سلول‌ها هستند، راهنمایی می‌کنند. هدف واکسن mRNA چه برای کووید-۱۹ چه برای سرطان، آموزش سیستم ایمنی بدن برای هدف قرار دادن یک پروتئین خاص با استفاده از مواد ژنتیکی است. آن پروتئین در ویروس کرونا روی سطح ویروس است و در عین حال می‌تواند یک پروتئین در سطح سلول تومور سرطانی نیز باشد. هنگامی که سیستم ایمنی این پروتئین را شناسایی کرد، آنتی بادی‌ها یا سلول‌های T می‌توانند برای مبارزه و از بین بردن آن و همچنین سلول‌های حاوی آن تولید شوند.

شاید یکی از بهترین ویژگی‌های درمان‌های mRNA سرعت آن‌ها باشد. این درمان‌های سفارشی را می‌توان با سرعت بسیار زیادی طراحی و تولید کرد و ما هنوز در ابتدای راه توسعه این فناوری هستیم که نشان می‌دهد فضای زیادی برای امید به ساخت تعداد زیادی از واکسن‌های mRNA جدید دیگر وجود دارد.