جزئیات نحوه پرداخت تسهیلات صادراتی/ جزئیات صادرات ایران در هفت ماهه سال ۱۴۰۰

اتاق بازرگانی تهران به بررسی کارنامه تجاری ایران در هفت ماهه سال ۱۴۰۰ پرداخته که نشان می‌دهد در میان شرکای اصلی تجاری ایران جابجایی خاصی صورت نگرفته است.

بر اساس آمار‌هایی که به تایید گمرک رسیده، تجارت ایران در مهر ماه با تغییراتی نسبت به عملکرد شهریور مواجه شده است. میزان واردات کشور در مهر نسبت به ماه قبل حدودا ۲۹ درصد کاهش یافته است، این در حالی است که میزان صادرات در این مدت، ۲۸ درصد افزایش یافته است. به این ترتیب در مجموع تجارت در یک ماه هفت درصد کاهش یافته است.

در حوزه واردات، حدودا ۱۶.۶ میلیون تن کالای اساسی با نرخ ارز ترجیحی به ارزش ۱۱ میلیارد دلار در هفت ماه به ایران وارد شده و همچنین میزان ترانزیت کالا در ایران نیز افزایشی ۸۱ درصدی را نسبت به مدت مشابه سال قبل به ثبت رسانده است.

در میان شرکای تجاری ایران در هفت ماهه امسال، اما تغییر محسوسی دیده نمی‌شود. چین با واردات ۷.۷ میلیارد دلار کالا از ایران، همچنان اصلی‌ترین مقصد صادراتی کالا‌های ایرانی به شمار می‌رود.

پس از چین، عراق با ۵.۵، ترکیه با ۳.۴، امارات متحده عربی با ۲.۶ و افغانستان با ۱.۱ میلیارد دلار در رده‌های بعدی قرار دارند.

در تحلیل آمار‌های صادراتی به نظر می‌رسد چین جایگاه نخست خود را قطعی کرده، این در حالی است که در برخی ماه‌ها از سال گذشته، عراق به عنوان اصلی‌ترین واردکننده کالا از ایران نام خود را مطرح کرده بود. همچنین ترکیه جایگاه امارات را گرفته و صادرات به افغانستان نسبت به ماه‌های ابتدایی سال جاری سرعت کمتری پیدا کرده که احتمالا تحت تاثیر تغییر و تحولات سیاسی در این کشور بوده است.

در میان اصلی‌ترین واردکنندگان کالا به ایران، اما امارات متحده عربی صدرنشین است. این همسایه جنوبی از سال قبل توانست جایگاه چین را از آن خود کند با صادرات ۸.۶ میلیارد دلار کالا به ایران در هفت ماهه سال جاری، اصلی‌ترین شریک ایران در این حوزه بوده است. چین با ۶.۱ میلیارد دلار در رده بعدی قرار دارد و ترکیه نیز با صادرات ۲.۹ میلیارد دلاری سوم است.

در میان صادرکنندگان کالا به ایران، نام دو کشور اروپایی آلمان و سوییس نیز دیده می‌شود. این کشور‌ها در مجموع دو میلیارد دلار کالا به ایران صادر کرده‌اند.

در بررسی تراز تجاری ایران و اصلی‌ترین شرکای تجاری نیز آمار‌ها متفاوت است. تراز تجاری با امارات متحده عربی منفی شش میلیارد دلار است. تراز تجاری با چین و ترکیه، اما مثبت شده و ایران بیش از آنکه از آن‌ها کالا وارد کند، به این مقاصد صادرات داشته است. عراق نیز همچنان واردکننده عمده کالا از ایران است و در مقابل صادرات قابل توجهی ندارد.

در مجموع صادرات و واردات، همچنان چین اصلی‌ترین شریک تجاری ایران به شمار می‌آید و پس از آن امارات متحده عربی و ترکیه قرار دارند. مجموع تجارت با چین ۱۳.۸ میلیارد دلار بوده، این عدد در رابطه با امارات به ۱۱.۲ میلیارد دلار رسیده و تجارت با ترکیه نیز در مجموع ۶.۳ میلیارد دلار بوده است.

در ۹ ماهه امسال بیش از ۳۰۰۳ میلیارد تومان تسهیلات در قالب ۱۵۸ فقره به واحد‌های صادراتی پرداخت شده است. البته در این مدت ۳۰۶ مورد ثبت نام برای دریافت این نوع تسهیلات انجام شده بود که یعنی حدود ۵۱.۶ درصد متقاضیان در این مدت موفق به دریافت تسهیلات شدند.

بر اساس جزئیات اطلاعات که در هشت ماهه امسال منتشر شده نیز، از بین استان‌ها، تهران بیشترین تسهیلات واحد‌های صادراتی را به خود اختصاص داده است. در مورد استان‌هایی که کمترین تسهیلات را دریافت کردند نیز باید گفت که از بین استان‌ها، شش استان شامل اردبیل، خراسان شمالی، ایلام، سیستان و بلوچستان، کهگیلویه و بویراحمد و مازندران هیچ تسهیلاتی دریافت نکردند.

البته اطلاعات مربوط به تسهیلات به واحد‌های صادراتی از آغاز اعطای آن یعنی خرداد ١٣٩٩ تا آخر آذر امسال هم منتشر شده که نشان می‌دهد در این مدت بیش از ۴۲۵۶ میلیارد تومان در قالب ۲۳۲ فقره پرداخت شده است.

طی مدت یاد شده ۵۸۶ فقره ثبت نام برای دریافت این تسهیلات انجام شده بود که ۳۱۳ مورد از آن‌ها برای دریافت بیش از ۶۳۹۱ میلیارد تومان به بانک‌ها معرفی شدند، اما ۲۳۲ فقره تسهیلات به واحد‌های صادراتی پرداخت شد، یعنی حدود ۳۹.۶ درصد متقاضیان موفق به دریافت این تسهیلات شدند.

جزئیات اطلاعات منتشر شده در هشت ماهه امسال نیز نشان می‌دهد که از خرداد سال گذشته تا آبان امسال، تهران، اصفهان و آذربایجان شرقی بیشترین تسهیلات را دریافت کردند، اما به شش استان اردبیل، خراسان شمالی، ایلام، سیستان و بلوچستان، کهگیلویه و بویراحمد و مازندران هیچ تسهیلاتی اختصاص نیافته است.

جزئیات نحوه پرداخت تسهیلات صادراتی

بر اساس گزارش معاونت طرح و برنامه وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) در راستای هدایت منابع برای تحقق اهداف صادراتی و همچنین تسهیل و تسریع در فرآیند پرداخت تسهیلات سرمایه در گردش به واحد‌های تولیدی –صادراتی، سامانه یکپارچه اعطای تسهیلات بسته موصوف از محل منابع صندوق توسعه ملی و تلفیق منابع بانک‌های عامل طرف قرارداد در سایت بهین یاب وزارت صنعت، معدن و تجارت به آدرس www.behinyab.ir راه‌اندازی شده است. این اقدام برای صادارت محصولات اولویت دار به کشور‌های هدف انجام شده است.

درخواست متقاضیان پس از ثبت در سامانه مذکور، به صورت خودکار مورد پردازش قرار گرفته و پس از تایید به یکی از بانک‌های عامل (توسعه صادرات ایران، صنعت و معدن، توسعه تعاون، خاورمیانه، کار آفرین، تجارت، ملی ایران، رفاه کارگران، صادرات ایران، بانک مشترک ایران و ونزوئلا، کشاورزی و پارسیان) جهت تصویب و پرداخت تسهیلات ارسال خواهد شد. منابع در نظر گرفته شده برای تسهیلات بسته موصوف بصورت تلفیقی به نسبت ۵۰ درصد منابع صندوق توسعه ملی و ۵۰ درصد منابع بانک عامل بوده و نرخ سود تسهیلات به صورت میانگین نرخ سود تسهیلات صندوق توسعه ملی و نرخ سود مصوب شورای پول و اعتبار است.

اولویت‌های اعطای تسهیلات براساس اولویت‌های کالایی، اولویت‌های کشوری، واحد‌های تولیدی-صادارتی، اشخاص حقوقی، صادرکنندگان کالا از طریق توسعه زنجیره ارزش در صنایع منتخب و محصولات کشاورزی در نظر گرفته شده است.