مدتهاست که شبکه پرداخت بانکی ایران یک دست شده و از اینرو به راحتی میتوان با رصد اطلاعات و دادهها به آمار پرداختهای بانکی و بین بانکی دست یافت. یکی از این آمارها، تعداد و مبلغ تراکنشهای بانکی در شبکه پرداخت و سهم هر بانک پذیرنده از این مبادلات است.
اطلاعات پرداخت برای ثبت شکایت از کسب و کارهای آنلاین الزامی شد
از اول اردیبهشت ماه ۱۴۰۱ به منظور جلوگیری از ثبت شکایات صوری و بی اساس نسبت به کسب وکارهای اینترنتی که موجب تحمیل هزینه و زحمت برای این افراد میشود، ثبت شکایت صرفا بر مبنای اطلاعات تراکنش پرداخت و استعلام آن از بانک مرکزی امکان پذیر خواهد بود. در همین راستا به هنگام ثبت شکایت در سامانه، ورود اقلام اطلاعاتی تراکنش پرداخت مانند تاریخ، مبلغ، شماره ترمینال، شماره مرجع تراکنش و … توسط مصرف کننده الزامی است؛ بنابراین تمامی افرادی که خرید آنلاین انجام میدهند بایستی هنگام خرید، اطلاعات تراکنش پرداخت را به صورت دقیق ذخیره و نزد خود نگهداری کنند تا در صورت بروز مشکل، امکان ثبت شکایت و پیگیری از طریق سامانه اینماد وجود داشته باشد.
خریداران در صورت پرداخت اینترنتی بایستی از صفحه تایید خرید در نمایشگر یا تلفن همراه خود عکس و در سیستم ذخیره کنند. این صفحه پس از ثبت اطلاعات در درگاه پرداخت اینترنتی و زدن دکمه پرداخت نمایش داده میشود. همچنین امکان ثبت شماره تلفن همراه یا نشانی ایمیل نیز در تمامی درگاههای پرداخت اینترنتی به صورت اختیاری وجود دارد که در صورت تکمیل آن، اطلاعات رسید تراکنش از طریق پیامک یا ایمیل ارسال خواهد شد.
اگر هم از گزینه پرداخت هنگام تحویل (CoD) استفاده شده، کافی است مصرف کنندگان رسید کارتخوان یا تصویر آن را نزد خود نگهداری کنند. لازم به تاکید است که در سامانه هوشمند رسیدگی به شکایات از کسب وکارهای اینترنتی، امکان ثبت شکایت صرفا در صورت واریز وجه از طریق شبکه پرداخت کشور وجود دارد و در صورت واریز وجه از طریق کارت به کارت یا روشهای دیگر (نقدی)، امکان ثبت شکایت و پیگیری خرید از طریق سامانه اینماد وجود نخواهد داشت.
در این سامانه پس از ثبت شکایت توسط مصرف کننده، چنانچه شکایت از طریق مذاکره با کسب و کار مرتفع نشود مشتری میتواند با اختیار خود، شکایت را از دو مسیر ارجاع به «مراجع اداری» یا «هیئت داوری» پیش ببرد.
لازم به ذکر است، مصرف کنندگان میتوانند جهت تسریع در حصول نتیجه نهایی، از درخواست داوری در سامانه استفاده کنند. فرآیند داوری در سامانه برخط حل اختلاف جمعی به عنوان اولین سامانه داوری برخط در کشور که بخشی از سامانه هوشمند رسیدگی به شکایات میباشد، انجام میشود.
حل و فصل اختلافات در این سامانه بدون نیاز به رسیدگی قضایی و شبه قضایی انجام و از طریق فرآیند داوری طی حداکثر سه هفته به رای لازم الاجرا منتهی خواهد شد و علاوه بر ضمانت اجرایی اداری برای کسب و کارهای اینترنتی، رای صادره قابلیت اجرا از طریق قوه قضائیه را نیز خواهد داشت.
بیش از ۷۶ درصد تراکنشهای شبکه پرداخت سهم ۹ بانک
بررسی آمار سهم بازار هر یک از بانکهای پذیرنده از تعداد و مبلغ تراکنشهای شبکه پرداخت در اسفندماه ۱۴۰۰ حاکی از آن است که بانک ملت با سهم ۱۹.۰۹ درصدی از تعداد تراکنشها و سهم ۱۹.۲۷ درصدی از مبلغ تراکنشها، همچنان با اختلاف زیاد، بالاترین سهم از پذیرش تراکنشهای بازار را به خود اختصاص داده و در جایگاه نخست در بین تمام بانکهای پذیرنده قرار گرفته است.
پس از بانک ملت به ترتیب بانکهای ملی، سپه، صادرات، کشاورزی، تجارت، پارسیان، سامان و رفاه کارگران بیشترین سهم را از تعداد تراکنشها و بانکهای ملی، صادرات، سپه، تجارت، کشاورزی، سامان، رفاه کارگران و پاسارگاد، بیشترین سهم را از مبلغ تراکنشهای شبکه پرداخت داشتهاند؛ بنابراین میتوان نتیجه گرفت بیش از ۷۶ درصد از تعداد و مبلغ تراکنشهای بانکی در اسفند ۱۴۰۰ به ۹ بانک رسیده است.
سهم تعدادی و مبلغی بانکهای پذیرنده از کل بازار تراکنشهای هر یک از ابزارهای پذیرشاین شاخص، منجر به شناخت حوزه فعالیت و نحوه بازاریابی هر یک از بانکها به منظور پذیرش وجوه مربوط به داد و ستدهای کارتهای بانکی در هر یک از ابزارهای پذیرش میشود. ذکر این نکته ضروری است که در محاسبه شاخص فوق، آمار تعدادی و مبلغی تراکنشها به ازای تمامی بانکهای پذیرنده در کارت خوانهای چندشبایی (منظور از لفظ چندشبایی، تعریف و اتصال بیش از یک شماره شبا به ابزار پذیرش است) نیز در نظر گرفته میشود.
بر این اساس؛ همان طور که در جدول زیر مشاهده میکنید بررسی سهم تعدادی بانکهای پذیرنده از کل بازار تراکنشهای هر یک از ابزارهای پذیرش در اسفندماه ۱۴۰۰ نشان میدهد که:
بالاترین سهم تعدادی از تراکنشهای ابزار کارتخوان فروشگاهی به ترتیب به بانکهای ملت (۱۸.۵۵ درصد)، ملی (۱۵.۱۹ درصد)، سپه (۱۰.۷۷ درصد) و صادرات (۸.۶۳ درصد) تعلق دارد.
بالاترین سهم تعدادی از تراکنشهای ابزار پذیرش اینترنتی به بانکهای ملی ایران (۲۴.۳۱ درصد)، ملت (۱۶.۷۰ درصد)، سامان (۱۱.۳۲ درصد) و آینده (۸.۱۸ درصد) اختصاص داشته است.
بالاترین سهم تعدادی از تراکنشهای ابزار پذیرش موبایلی به بانکهای ملت (۳۹.۶۶ درصد)، آینده (۲۶.۶۴ درصد)، اقتصاد نوین (۱۴.۶۳ درصد) و ملی (۶.۹۸ درصد) تعلق دارد.
همچنین در طرف دیگر بررسی سهم مبلغی بانکهای پذیرنده از کل بازار تراکنشهای هر یک از ابزارهای پذیرش در اسفندماه ۱۴۰۰ حاکی از آن است که:
بالاترین سهم مبلغی از تراکنشهای ابزار کارتخوان فروشگاهی به بانکهای ملت (۱۸.۹۰ درصد)، ملی (۱۳.۷۸ درصد)، صادرات (۱۱.۶۵ درصد) و سپه (۹.۲۷ درصد) تعلق دارد.
بالاترین سهم مبلغی از تراکنشهای ابزار پذیرش اینترنتی به بانکهای ملت (۲۱.۷۶ درصد)، سامان (۱۱.۷۶ درصد)، تجارت (۱۱.۵۴ درصد) و آینده (۱۱.۵۳ درصد) اختصاص یافته است.
بالاترین سهم مبلغی از تراکنشهای ابزارهای پذیرش موبایلی به بانکهای ملت (۴۱.۷۰ درصد)، آینده (۲۳.۲۶ درصد)، اقتصاد نوین (۱۳.۰۷ درصد) و سامان (۵.۱۰ درصد) تعلق گرفته و این بانکها به ترتیب در مکانهای اول تا چهارم جای گرفتهاند.