پرونده اعدام های دسته‌جمعی در عربستان

اجرای اعدام‌های دسته جمعی در عربستان سعودی بی‌سابقه نیست. اما این بار بزرگترین اعدام‌ها در تاریخ معاصر عربستان صورت گرفت. اعدام دستجمعی دوازدهم مارس ۲۰۲۲، از اعدام دستجمعی ۴۷ نفر در ژانویه ۲۰۱۶ و ۳۷ نفر در آوریل ۲۰۱۹ نیز فراتر رفت.

البته، دامنه جنایات اسفناک مقامات ریاض فقط محدود به جغرافیای جزیرة العرب نیست و با افشای ماجرای قتل جمال خاشقچی – خبرنگار عربستانی تبعه آمریکا و مقاله نویس نشریه «واشنگتن پست» - و تکه تکه کردن جسد وی با استفاده از اره برقی در داخل سفارت عربستان در ترکیه در سال ۲۰۱۸، روند گسترش آن به خارج از مرز‌های این کشور علنی‌تر گردید.

اینکه چگونه این اقدام فجیع، به موازات برملا شدن نقش عربستان در حادثه تروریستی ۱۱ سپتامبر، تأثیر سوء بر روابط واشنگتن ریاض نداشت، پرسشی است قابل تأمل و در عین حال شبهه ناک و شک برانگیز.

در این قسمت از سری برنامه‌های «پرونده‌های پنهان» شبکه پرس تی وی، مرضیه هاشمی – مجری برنامه – نگاهی دارد به پرونده سیاه کشوری که با اعدام ۸۱ نفر در یک روز، بزرگترین اعدام دستجمعی در تاریخ معاصر خود را به ثبت رسانده است، بی آنکه جهان شاهد واکنش فراخور رسانه‌های جمعی نسبت به این جنایت ظالمانه باشد.

مهمان این برنامه، «حمزه الشکوری» – بنیانگذار جنبش «خلاص» در شبه جزیره عربستان - است که نام برادر و یکی دیگر از نزدیکانش در فهرست اسامی اعدام شدگان به چشم می‌خورد. جنبش مزبور در سال ۲۰۰۴ با هدف آگاهی بخشیدن به مردم و پایان دادن به سرکوب مردم مظلوم عربستان توسط عمال ریاض تأسیس شد و اعضای آن را معارضان رژیم آل سعود از اقشار گوناگون و گروه‌های مختلف سنی مقیم داخل و خارج از شبه جزیره عرب تشکیل می‌دهند.

الشکوری که اکنون در زلاندنو در تبعید به سر می‌برد، علت ترک وطن آبا و اجدادی خود را حاکم بودن جو اختناق و حق کشی در اقصی نقاط کشور بیان می‌دارد و می‌گوید: ۴۱ نفر از قربانیان احکامی که بدون محاکمه و بدون دلیل و بدون وکیل مدافع توسط دستگاه قضایی عربستان صادر شد و به گردن زدن دستجمعی محکومین در ماه مارس ۲۰۲۲ انجامید را شیعیان اهل مناطق «العوامیه»، «الاحساء» و «القطیف» تشکیل می‌دادند و شماری از آنان زیر ۱۸ سال بودند. به گفته الشکوری، مقامات ریاض از افشای جزئیات دقیق واقعه سر باز زدند و خانواده قربانیان تنها بواسطه گزارشاتی که در کانال‌های خبررسان عربستان و نیز رسانه‌های اجتماعی منتشر گردید، از شهادت قریب الوقوع عزیزانشان مطلع گشتند.

الشکوری در پاسخ به این پرسش مجری پرس تی‌وی که اتهامات وارده به اعدام شدگان مبنی بر عضویت آنان در گروه‌های تروریستی تا چه اندازه پایه و اساس دارد، می‌گوید: اقدامات ضد بشری آل سعود آشکارتر و وقیحانه‌تر از آن است که بخواهد مبتنی بر اصل و معیار باشد.

آنان با همکاری تنگاتنگ سازمان جاسوسی آمریکا (سیا) و دیگر نهاد‌های اطلاعاتی غرب، تروریست‌هایی مانند داعش را سازماندهی، تجهیز و به اقصی نقاط جهان از جمله سوریه، عراق، هند، پاکستان، افغانستان و حتی ایران صادر می‌کنند و همانطور که در واقعه کشتن و بند از بند جدا کردن جمال خاشقچی در نمایندگی سیاسی عربستان در استانبول شاهد بودیم، از هیچ اقدام بی شرمانه‌ای برای سربه نیست کردن مخالفان خود کوتاهی نمی‌کنند.

به اعتقاد این معارض عربستانی، عملکرد برون مرزی مقامات عربستان بازتاب روش حکمرانی آنان در داخل کشور است. وی یادآور می‌شود که مردم عربستان تحت سلطه حکومت جباری زندگی می‌کنند که تاب تحمل هیچ اعتراضی را ندارد و هر صدای مخالفی را به بهانه‌های واهی و اتهامات جعلی در نطفه خفه می‌کند.

همان بلایی که در مارس ۲۰۱۹ بر سر ۸۱ معترض مظلوم آزادیخواه و عدالت جو آورد. معترضانی که خواستار برگزاری انتخابات آزاد و تقسیم عادلانه منابع و امکانات در بین اقشار مختلف کشور بودند و در پی یک راهپیمایی مسالمت آمیز تحت پیگرد قرار گرفتند.
به زعم وی، حتی اگر تعداد انگشت شماری از اعدام شدگان با گروه‌های محارب تروریستی مانند داعش و القاعده ارتباط داشتند، اکثریت قریب به اتفاق قطعاً از این دست اتهامات مبرا بودند. الشکوری تصریح می‌دارد که به صرف عضویت در داعش و القاعده نمی‌توان انسان‌ها را از حق برخورداری از دادرسی شفاف و منصفانه محروم کرد.

حمزه الشکوری در ادامه، ضمن تقدیر از فعالان و حامیان حقوق بشر در نقاط مختلف جهان که به یمن برخورداری از وجدان آگاه و حس نوع دوستی این اقدام ددمنشانه حکام عربستان را محکوم کردند، بیان می‌کند: متأسفانه اعتراضات این افراد و تشکلات هیچ تأثیری بر سیاست‌های ملی حکام عربستان و متحدانش، و بدتر از همه، نهاد‌های بین المللی حقوق بشری که کورکورانه از خط مشی سازمان‌های اطلاعاتی و امنیتی غرب پیروی می‌کنند ندارد.

وی از این نهاد‌ها به عنوان مشتی حراف بی عمل یاد می‌کند و ادامه جنایات محمد بن سلمان – ولیعهد سعودی – و دار و دسته اش را نتیجه حمایت‌های بی دریغ غربی‌ها از رژیم دست نشانده آل سعود و حاکمان دیگر کشور‌های عربی حوزه خلیج فارس و نیز ضعف و بی کفایتی این نهاد ها‌ی فرمایشی عنوان می‌کند.

به گفته الشکوری، جنایات حکام ریاض به اعدام معارضان داخلی محدود نمی‌شود و بمباران وحشیانه و تحریم غذایی دارویی ملت مظلوم یمن تا پای مرگ را نیز شامل می‌گردد. وی می‌پرسد: چه کسانی با پشتیبانی تسلیحاتی، لجستیکی و سیاسی خود عربستان و هم پیمانانش را در نبرد علیه برادران یمنی یاری رساندند و چرا در طول این سال‌ها همگان در برابر جنایت‌های ائتلاف سعودی علیه این ملت بی دفاع سکوت اختیار کردند؟ وی افزود غربی‌ها منطقه خاورمیانه را برای ثروت و ذخایر انرژی اش می‌خواهند و برای جان و ناموس و اعتقادات ساکنین آن کمترین ارزشی قائل نیستند.

در ادامه، برنامه «پرونده پنهان» پرس تی وی مروری دارد بر واکنش برخی اشخاص، مراجع و نهاد‌های ملی و بین المللی نسبت به اقدام جنایتکارانه رژیم سعودی در اعدام دستجمعی ۸۱ زندانی این کشور. «میشِل بَشلِت» - ریاست کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل – دیدگاه کلی نگرانه قانون اساسی عربستان سعودی نسبت به پدیده تروریسم را مسئول بروز حوادث دلخراش از این دست در این کشور پادشاهی برمی شمرد. از سوی دیگر، «نِد پرایس» – سخنگوی کاخ سفید – طی یک نشست کوتاه خبری، ضمن خودداری از محکوم کردن این اقدام، خواستار پایبندی مراجع قضایی عربستان به محاکمه عادلانه می‌شود. اتحادیه اروپا نیز نسبت به تداوم مجازات اعدام در پادشاهی سعودی ابراز نگرانی می‌کند. در کمتر از یک هفته بعد از اعدام دستجمعی مارس ۲۰۲۲، بوریس جانسون – نخست وزیر انگلیس – برای مذاکره با مقامات ریاض برای افزایش تولید نفت راهی عربستان می‌شود.

در جمع بندی اظهارات خود، الشکوری با علم به یقین بر سقوط حتمی رژیم آل سعود در آینده نه چندان دور یاد می‌کند و به پیروی از رهنمود ارزشمند حضرت علی (ع)، خواستار تحکیم وحدت اقلیت‌های کشور و تشدید ایثارگری‌ها علیه تمامیت این رژیم خون آشام به نفع نسل آتی عربستان می‌شود. وی پاسخ متهورانه انصارالله به نیرو‌های متجاوز ائتلاف به رهبری عربستان سعودی در جنگ یمن را پیش درآمد فروپاشی قطعی رژیم آل سعود بر می‌شمرد و از همه پیکارگران علیه ظلم و جور حاکمان ریاض می‌خواهد تا کارنامه انصارالله یمن را الگوی مبارزات خود قرار دهند.

با اعدام ۸۱ انسان بی دفاع توسط رژیم عربستان به جرم آنچه که آن‌ها تروریسم وعقاید انحرافی می‌خوانند، خاندان آل سعود بار دیگر نشان داد اعتقادی به ارزش‌های انسانی و آزادی بیان ندارد. هر چقدر هم که بن سلمان کوشش کند با انجام یک سلسله اصلاحات صوری چهره‌ای جدید از عربستان معرفی و آنرا رژیمی مشروع و دمکراتیک جلوه دهد، آل سعود همچنان یک خاندان سرکوب گر و انعطاف ناپذیر باقی خواهد ماند و تحت حاکمیت این خاندان، عربستان هر چند وقت شمار زیادی از مخالفان آل سعود را به بهانه‌ها و اتهامات واهی اعدام خواهد کرد.