وزارت بازرگانی امید اول برای صادرات غیرنفتی

ایران سال‌ها است که از نبود صادرات مفید و تراز بالا رنج می‌برد. کشوری که دارای ۸۵ میلیون نفر سرمایه انسانی، کارخانه‌جات تولیدی بزرگ و کوچک و شرایط آب و هوایی متنوع و چهار فصل همراه با زمین‌های حاصل‌خیز است. اما این کشور بزرگ غرب آسیا رتبه صادرات غیرنفتی و تصاحب بازار جهانی هیچ رتبه شاخصی را به خود اختصاص نداده است.

دور از انصاف است که این مسائل را در زیر سایه تحریم‌های سنگین و ظالمانه نادیده بگیریم اما، هیچ کدام از این کمبود‌ها دلیل موجهی برای کوتاهی در صادرات و ارزآوری به کشوری تحت تحریم نیست.

حال، اما سوال این جا است که مشکل صادرات ما چیست؟ آیا کیفیت کالا‌های ایرانی مورد رضایت بازار جهانی نیست؟ آیا قصور صرفا از مسئولین امر در داخل کشور است؟ یا این که ایران در تولید مشکل دارد؟

کارشناسان اقتصادی و بین‌الملل در ارتباط با مشکلات صادرات ایران مسائل مختلفی را بیان کرده‌اند.
«محسن بهرامی ارض اقدس»، کارشناس مسائل اقتصادی و از اعضای سابق اتاق تجاری ایران در گفتگو با خبرنگار پول نیوز در مورد مشکلات و موانع صادرات غیرنفتی کشورمان برای حضور موثر در بازار جهانی گفت: در تمام دنیا روابط سیاسی تحت تاثیر روابط اقتصادی و مبادلات تجاری و بازرگانی است. اما متاسفانه در کشور ما عکس این موضوع است. روابط اقتصادی کشور ما متاسفانه به طور کامل تحت تاثیر روابط سیاسی است.

وی ادامه داده و افزود: به دلیل این که بعد از انقلاب به دلایل مختلفی تا مقطع تحریم و دوران تحریم‌های حداکثری (کنونی) تنش‌های زیادی را با کشور‌های آمریکا، اروپا و غیر‌اروپا مثل ژاپن، که شرکای بزرگ اقتصادی ما در گذشته بودند و تحت تاثیر مسائل تحریم روابط اقتصادی خود را با ایران باز تعریف کردند و نتیجه آن باز تعریف روابط اقتصادی به این جا ختم شده است که دیپلماسی اقتصادی ما توفیق چندانی نداشته است.

بهرامی با اشاره به مسئله نبود شرایط لازم برای دیپلماسی فعال اقتصادی تصریح کرد: موضوع اصلی، اما همچنان عدم وجود یک وزارت خاص برای این مبحث است. چرا که ما حدود ۱۳ سال است وزارت بازرگانی خودمان را با اهدافی با وزارت صنعت و معدن ادغام کرده ایم و وزارت صمت (صنعت_معدن_تجارت) کنونی را تشکیل داده‌ایم.

این کارشناس ارشد اقتصادی با بر شمردن دلایل این ادغام خاطرنشان کرد: این ادغام برای کوچک‌تر شدن دولت و فرایند تولید و تجارت ساده‌تر و به جهت سهولت در پاسخگوی به مردم انجام شد. اما متاسفانه این اهداف محقق نشده و در نبود وزارت بازرگانی که مسئول مستقیم تنظیم سیاست‌های تجاری و تراز تجاری کشور و توسعه دیپلماسی این صنعت در کنار وزارت خارجه است از این نبود ضربه سنگینی خورده‌ایم.

وی با اشاره به عدم رسیدگی به امور صادراتی و دیپلماسی اقتصادی بعد از اقدام تاکید کرد: بعد از ادغام نیز رویکرد وزرایی که مسئول صنعت و معدن و تجارت شدند، حمایت از تولید بود و یک بخش بزرگی که مغفول مانده همین مسائل تجاری بازرگانی و دیپلماسی اقتصادی بوده است.

بهرامی در پایان با اشاره به پیش نیاز تولید و صادرات و دیپلماسی موفق اقتصادی اظهار داشت: فارغ از این که تولید صنعتی ما پیش‌نیازی دارد و آن تامین مواد‌اولیه، ماشین آلات، دانش فنی و تکنولوژی است که این‌ها به دیپلماسی اقتصادی توانمند و مسئولیت پذیری دقیقی احتیاج دارد. بعد از تولید هم وقتی محصول تولید شده به دست می‌آید بازاریابی و تبلیغات و صادرات و حمل و نقل و مسائلی از این قبیل را لازم دارد که وزارت بازرگانی برای انجام این مسائل وجود ندارد.