ساخت دستگاه جمع‌آوری لکه‌های نفتی از سطح آب

ساخت نمونه آزمایشگاهی این دستگاه دو سال قبل به طور موفقیت‌آمیز در دانشگاه انجام شد و یک سال بعد، طی قراردادی که مابین دانشگاه علم و صنعت ایران و سازمان بنادر و دریانوردی منعقد شد، نمونه صنعتی آن در گروه نانوفناوری و در آزمایشگاه سیستم‌های هوشمند دانشکده فناوری‌های نوین تولید و تحویل شد.

این دستگاه در اذرماه ۱۳۹۶ در بندر امیرآباد در شرایط واقعی دریا تست و مورد بهره‌برداری قرار گرفت که رضایت واحد عملیات را در پی داشت.

دستگاه جمع‌آوری لکه‌های نفتی از سطح آب، ضمن برخورداری از ابعاد کوچک قادر است با سرعت بسیار بالایی آلودگی‌های نفتی را حتی در غلظت‌های بسیار کم از روی سطح آب جمع‌آوری کند. این دستگاه همچنین قابلیت پاکسازی نفت سبک، متوسط و سنگین را دارد و از مزایای عمده آن، جمع آوری هر سه دسته این آلودگی‌های نفتی است.

این دستگاه مانند یک قایق بر روی آب شناور است و دارای دو غلطک است که با سطح آب تماس دارد. این غلطک‌ها از جنس خاصی ساخته شده که به شدت نفت دوست و آب گریز می‌باشند. هنگام چرخش این غلطک‌ها، آلودگی نفتی از روی آب جذب سطح غلطک‌ها می‌شود و در سمت مقابل، این آلودگی توسط یک صفحه مانع از غلطک جدا و به مخزن جداگانه‌ای هدایت می‌شود. آلودگی سپس از مخزن پمپاژ می‌شود و توسط دستگاهی به ساحل منتقل می‌شود.

دستگاه غلطکی جمع کننده لایه نفتی از روی سطح آب می‌تواند با ویسکوزیته ۴۰۰ سانتی پویز، ۱۳۰۰۰ لیتر آلودگی نفتی را در یک ساعت جمع آوری کند که این عملکرد، رقابت‌پذیری بسیار مطلوبی را برای این دستگاه ایرانی در برابر نمونه‌های خارجی ایجاد کرده است. همچنین مواد جاذب خاص به کار رفته در این دستگاه، آن را قادر می‌سازد که غلظت‌های بسیار پایین نفت را نیز به دام انداخته و آلودگی را به صورت کامل از آب‌های آزاد مانند دریا‌ها یا محیط‌های بسته شامل تالاب‌ها، دریاچه‌ها و حوضچه‌ها بزداید.

ساخت نمونه صنعتی این دستگاه حاصل تحقیق و تلاش دکتر صادق صادق زاده و دکتر میثم جلالی (اعضای هیئت علمی دانشکده فناوری‌های نوین) به عنوان مسئول تیم فنی و مسئول پروژه در بخش نانومواد و تیم تحقیقاتی ۴ نفره از همکاران پروژه و دانشجویان کارشناسی ارشد دانشکده فناوری‌های نوین بوده است.

همچنین این دستگاه دارای استاندارد موسسه رده‌بندی ایرانیان (به عنوان مرجع تخصصی استاندارد تجهیزات دریایی) است. ساخت این دستگاه ۸۰ برابر کم هزینه‌تر از نمونه خارجی آن است و لذا به لحاظ صرفه اقتصادی و بازدهی بسیار مقرون به صرفه و قابل توجه است.

محققان و سازندگان این دستگاه امیدوارند با توجه به مزایا و صرفه جویی ارزی قابل ملاحظه تولید دستگاه و نیاز مبرم کشور نفت خیز ایران برای مجهز شدن به دستگاه جمع آوری لکه‌های نفتی، ساخت آن مورد حمایت وزارتخانه‌ها و سازمان‌های مرربوطه همچون وزارت نفت، وزارت راه، سازمان بنادر و دریانوردی و سایر مجموعه‌های وابسته قرار گیرد و به تولید انبوه برسد.

گفتنی است با عنایت به نفت خیز بودن منطقه غرب آسیا و قرارگیری در مجاورت کشور‌های حوزه خلیج فارس، صادرات این دستگاه به عنوان دستاور مهندسی این سرزمین، می‌تواند به عنوان منبعی برای تولید ثروت برای کشور محسوب شود.