دلایل اجرای دقیق قانون مالیات با عایدی در کشور چیست؟

یکی از مهم‌ترین منابعی که دولت‌ها به اتکای آن می‌توانند، اقدام به اداره کشور نمایند، دریافت مالیات و عوارض از شهروندان می‌باشد. البته مالیات‌ها، انواع و اقسام مختلفی دارند که در یک دسته بندی کلی، می‌توان آن‌ها را به دو دسته مالیات‌های مستقیم و مالیات‌های غیر مستقیم، طبقه بندی نمود. اما، وجه مشترک تمامی انواع مالیات، آن است که مقدار آن، صرفا به موجب قانون، قابل دریافت بوده و باید در محل تعیین شده، به مصرف آبادانی و رفاه و توسعه کشور برسد.

البته، دریافت مالیات‌ها، می‌تواند اهداف دیگری نیز داشته باشد که از جمله آن‌ها، می‌توان به کاهش شکاف و فاصله طبقه غنی و فقیر و نیز، جلوگیری از ایجاد سوداگری در برخی از بازار‌ها، همچون بازار املاک، خودرو و یا اوراق بهادار اشاره نمود.

مالیات بر عایدی سرمایه، نوعی مالیات است که از برخی افرادی که اقدام به خرید و فروش در حوزه بازار مسکن، خودرو، طلا و سکه یا ارز‌های خارجی می‌نمایند، دریافت می‌شود و نرخ و میزان مالیات بر عایدی سرمایه، از ۰ تا ۴۰ درصد (بسته به نگهداری ملک و یا کالا‌های مزبور در مدت زمان مشخص)، در نوسان است.

مالیات بر عایدی سرمایه نوعی از مالیات است که به سود ناشی از انتقال اموال غیر مولد اعمال می‌شود و در بین عموم به نام مالیات ثروتمندان نیز شناخته می‌شود.

در حقیقت این مالیات مشمول افرادی است که با فروش سرمایه و مایملک خود سودی به دست می‌آورند.

بهتر است مفهوم عایدی سرمایه نیز برای درک بهتر موضوع توضیح داده شود. عایدی سرمایه به طور کلی به سودی گفته می‌شود که از فروش مواردی مثل مسکن، طلا و سکه، ارز و یا حتی خودرو به دست آمده است.

مرتضی افقه، کارشناس اقتصادی در خصوص معطل ماندن طرح مالیات عایدی بر سرمایه در مجلس، اظهار داشت: اگر مجلس این طرح را تصویب کند و دولت بتواند مالیات را از ابر ثروتمندان و ثروتمندان بگیرد، این طرح می‌تواند کارساز و تاثیر گذار باشد.

وی با تاکید بر ضرورت برطرف شدن زمینه‌های فساد، افزود: طرح مالیات بر عایدی سرمایه باعث می‌شود تا پول‌های ابر ثروتمندان به دیگر بازار‌ها (غیر مولد) سرازیر نشود و تاثیرات منفی خود را بر جای نگذارند.

این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: اهداف دولت به شرطی در این طرح محقق می‌شود که ثروتمندان هدف قرار گرفته و افراد ضعیف متاثر از این مساله نشوند، چراکه در این صورت طرح به انحراف کشیده خواهد شد.

افقه ادامه داد: مالیات یک کارکرد دوگانه دارد؛ یکی اینکه دولت با آن سیاست‌های مالی خود را در مواجهه با بحران‌های رکود و تورم اجرا می‌کند و دیگری هم برای کسب درآمد در ازای خدماتی است که ارائه می‌دهد.

وی از احتمال وجود مقاومت‌هایی برای تصویب و اجرایی شدن طرح مالیات بر عایدی سرمایه خبر می‌دهد و گفت: اگر موارد اجرایی در این طرح به درستی تشخیص داده نشود، ابر ثروتمندان راه‌های گریز از مالیات را یاد می‌گیرند و آن‌هایی که طبقات پایین‌تر هستند مورد اصابت قرار می‌گیرند.

اهداف گرفتن مالیات بر عایدی سرمایه

برای اخد این مالیات دلایل و اهداف زیادی وجود دارد که در پایین به عمده‌ترین این دلایل اشاره می‌شود:

جلوگیری کردن از سودا گری برخی از سود جویان در بخش‌های قابل سرمایه گذاری از قبیل مسکن، سکه و ارز یکی از اهداف دولت برای وضع کردن مالیات برعایدی سرمایه است.

از دیگر اهداف این این مالیات می‌توان ایجاد کردن یکپارچگی، انسجام و کارایی نظام مالیاتی را نام برد.

یکی از دلایل اخد مالیات بر عایدی سرمایه این است که دولت‌ها می‌خواهند درآمد‌ها در میان مردم به صورت مناسببی توزیع شود و با کمک این مالیات از افزایش درآمد بی وقفه‌ی سرمایه دار‌ها و ایجاد شکاف طبقاتی جلوگیری می‌شود.

یکی از روش‌های ایجاد کردن عدالت اجتماعی، برقراری عدالت مالیاتی است که با دریافت مالیات بر عایدی سرمایه برای به وقوع پیوستن این عدالت تلاش می‌شود.

از راه کار‌های پیشگیری فرار از مالیات برخی افراد، وضع کردن چنین طرح‌های مالیاتی است.

مزیت مالیات گرفتن از عایدی سرمایه

گرفتن مالیات از عایدی سرمایه مزیت‌های زیادی دارد که از مهم‌ترین‌های این مزایا می‌توان به موراد زیر اشاره کرد:

کم شدن نوسانات قیمتی در بازار‌های متفاوت و بالا رفتن قابلیت پیش بینی بودن بازارها.

از مزایای دریافت مالیات عایدی سرمایه می‌توان به کاهش یافتن نرخ تورم در کشور اشاره کرد.

با اخذ مالیات بر عایدی سرمایه، سرمایه‌ی قابل توجهی به بخش‌های مولد و اقتصادی تخصیص داده می‌شود که برای رشد اقتصادی کشور بسیار مفید و موثر است.

کم کردن موارد فرار مالیاتی برخی از سود جویان نیز می‌تواند یکی از مزیت‌های دریافت مالیات از عایدی سرمایه باشد.

دولت‌ها می‌توانند به کمک دریافت کردن مالیات از عایدی سرمایه، درآمد‌ها را به صورت عادلانه بین مردم تقسیم کنند و به این طریق از ایجاد اختلاف و شکاف طبقاتی پیشگیری می‌شود.

انواع مالیات بر عایدی سرمایه

مالیات بر عایدی سرمایه بر سودی که از فروش انواع دارایی‌های غیر تولیدی کسب می‌شود تعلق می‌گیرد.

این دارایی‌ها می‌توانند شامل زمین، سهام، مسکن، اوراق بهادار، آثار هنری، عتیقه جات و تمامی چیز‌هایی است که بدون این که بر روی آن‌ها فعالیتی کرده باشید برای شما سود به همراه داشته باشند.

حتی خودروی اتومبیل هم می‌تواند در میان کالا‌هایی باشد که بر آن‌ها مالیات بر عایدی سرمایه اعمال می‌شود.

این امر که مالیات عایدی سرمایه به طور دقیق بر چه مواردی اعمال می‌شود بسته به کشور مد نظر دارد و در کشور‌های مختلف این موارد ممکن است به دلایل مختلف سیاسی و اقتصادی با هم تفاوت داشته باشند.

لازم به توجه است که مالیات بر عایدی سرمایه زمانی اعمال می‌شود که دارایی‌های خود را به فروش برسانید و از این فروش سودی دریافت کنید.

تا زمانی که دارایی هایتان در اختیار خودتان باشد مالیاتی برای آن‌ها محاسبه نمی‌شود. اصلی‌ترین مواردی که بر آن‌ها مالیات عایدی سرمایه اعمال می‌شود مالیات بر عایدی سهام و مالیات بر عایدی مسکن است.

در واقع می‌توان این گونه بیان کرد که بر تمامی کالا‌هایی که خرید و فروش آن‌ها به نوعی دلالی در نظر گرفته شود، مالیات بر عایدی سرمایه تعلق می‌گیرد.

شما میتوانید برای دریافت مشاوره مالیاتی رایگان توسط خبره‌ترین کارشناسان مالیاتی تهران با شرکت حسابداری آریا تهران تماس بگیرید.

مالیات بر عایدی مسکن چیست

جز مهم‌ترین موارد مالیات بر عایدی سرمایه، مالیات بر عایدی مسکن است که در تمامی کشور‌های جهان می‌توان از مالیات بر عایدی مسکن به عنوان یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین منابع مالیات عایدی سرمایه نام برد و دلالان و بنگاه داران مسکن در زمره‌ی عمده ی‌ترین پرداخت کننده‌های مالیات بر عایدی مسکن هستند.

در کشور‌های مختلف این قانون به روش‌های متفاوتی اجرا می‌شود. به طور معمول هر فرد برای یک ملک یا مسکن نیازی به پرداخت مالیات بر عایدی مسکن ندارد و در برخی کشور‌ها نیز مسکنی که در آن مودی ساکن است نیز شامل قانون پرداخت مالیات بر عایدی مسکن نمی‌شود.

از طرفی در برخی موارد حد فاصل بین خرید و فروش مسکن و هم چنین تعداد مسکن می‌تواند از مواردی باشد که مورد توجه قرار می‌گیرد.  

از اصلی‌ترین دلایل وضع قانون مالیات بر عایدی مسکن جلوگیری از احتکار و سود جویی برخی از سوداگران در بخش مسکن و کنترل کردن تورم در این حوزه است که در کشور ما به وفور دیده می‌شود.
مالیات بر عایدی سرمایه املاک چیست

املاک در طبقه بندی مواردی که مشمول مالیات عایدی سرمایه می‌شوند، در ردیف مسکن و زمین قرار می‌گیرد و تمامی مواردی که در بالا ذکر شد برای آن صدق می‌کند.

در برخی از کشور‌ها تعیین کننده مالیات بر عایدی سرمایه املاک فاصله زمانی بین خرید و فروش ملک است.

در واقع این مالیات برای جلوگیری از احتکار و سوداگری و سودجویی ایجاد شده در حالی که متاسفانه در کشور ما این مسائل به طور گسترده دیده میشود.

مالیات بر عایدی سهام چیست

دومین منبع اصلی و مهم دریافت مالیات بر عایدی سرمایه مالیات بر سهام و اوراق بهادار است.

از آن جایی که سهام داران بعد از فروش سهم خود سود دریافت می‌کنند، بر سود دریافتی مالیات بر عایدی سرمایه محاسبه می‌شود و سهام داران موظف به پرداخت آن هستند.

از آن جایی که در خرید و فروش سهام شفافیت زیادی وجود دارد، مالیات بر عایدی سهام به راحتی قابل محاسبه و دریافت است.

از آن جایی که مالیات بر عایدی سهام ممکن است برخی از افراد را از سرمایه گذاری در بازار بورس منصرف کند، نظرات مختلفی در مورد آن وجود دارد و نوع اخذ آن در کشور‌های مختلف با هم فرق می‌کند.

مالیات بر عایدی سهام در ایران

در ایران قانون دریافت مالیات بر عایدی سهام وجود ندارد، ولی کمی پیش درباره قرار دادن بندی برای دریافت مالیات بر عایدی سهام در پیش نویس طرح قانون مالیات بر عایدی سرمایه زمزمه‌هایی شنیده شد.

در مورد این موضوع یکی از اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در یک برنامه‌ی تلویزیونی اعلام کرد مالیات بر عایدی سرمایه سهام تنها بر سودی که از سوی شرکت عرضه می‌شود تعلق می‌گیرد و بر سود حاصل از فروش سهام تعلق نخواهد گرفت.

هدف اصلی این کار تشویق شرکت‌ها به افزایش سرمایه عوض تقسیم کردن سود بین سهام داران بیان شده است که امید است منجر به افزایش تولید شود.

مقایسه مالیات بر عایدی سرمایه و مالیات ازرش افزوده

مالیات بر ارزش افزوده و مالیات بر عایدی سرمایه همان طور که بسیاری تصور می‌کنند شباهت‌های بسیاری با یک دیگر دارند، اما در اصل ماهیت آن‌ها تفاوت وجود دارد. مالیت بر ارزش افزوده جز مالیات‌های غیر مستقیم محسوب می‌شود، اما این در حالی است که مالیات عایدی سرمایه در دسته‌ی مالیات‌های مستقیم قرار می‌گیرد.

مالیات بر ارزش افزوده بر سودی تعلق می‌گیرد که حاصل کار انجام شده بر روی یک محصول است و در واقع به کالا و خدماتی تعلق می‌گیرد که در چرخه‌ی تولید قرار دارند و یا مولد هستند.

بر خلاف مالیات بر ارزش افزوده، مالیات عایدی سرمایه به سود حاصل از فروش کالا‌هایی تعلق می‌گیرند که مولد نیستند و صاحبان آن‌ها به هیچ طریقی به ارزش آن‌ها اضافه نکرده اند.

برای مثال در زنجیره‌ی خرید و معامله‌ی زمین بین سه شخص، نفر اول که آن را به نفر دوم فروخته و هم چنین نفر دوم که آن را به نفر اول فروخته است، هیچ کدام چیزی به زمین مورد معامله چیزی نیفزوده است.

به صورت کلی بر تمامی چیز‌هایی که در زنجیره‌ی تولید تا عرضه قرار ندارند و بدون تغییر توسط افراد خرید و فروش می‌شوند درصد مالیات عایدی سرمایه محاسابه می‌شود.

برای اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله مالیات بر ارزش افزوده چیست را مطالعه کنید.

نرخ مالیات بر عایدی سرمایه چقدر است

برای املاک در صورتی که حد فاصل خرید تا فروش زیر یک سال باشد ۴۰ درصد مالیات بر عایدی سرمایه محاسبه می‌شود و با هر سال نگه داشتن ملک، سه درصد از آن ۴۰ درصد کاسته می‌شود و پس از سال دوازدهم نرخ مالیات به صورت ثابت ۴ درصد خواهد بود.

در مورد خودرو، نگهداری کمتر از یک سال مشمول ۳۰ درصد مالیات و پس از یکسال، هر سال نگهداری ۱۰ درصد از آن ۳۰ درصد می‌کاهد و از سال چهارم به بعد نیز نرخ مالیات صفر در نظر گرفته می‌شود.

نگهداری سایر دارایی‌ها مانند طلا، سکه، ارز، جواهر آلات و … با نگهداری کمتر از یک سال ۳۰ درصد، نگهداری یک تا دو سال ۲۰ درصد و نگهداری بیش از دو سال ۱۰ درصد مشمول مالیات بر عوایدی سرمایه خواهد بود.

نرخ مالیات بر عایدی سرمایه در جهان

درصد نرخ مالیات بر عایدی سرمایه در جهان و در کشور‌های مختلف دنیا با یک دیگر متفاوت است.

بیشترین درصد نرخ مالیات بر عایدی سرمایه متعلق به کشور دانمارک است که این مالیات ۴۲ درصد محاسبه می‌شود.

در کشور‌های مهم از نظر اقتصادی و سرمایه داری مثل انگلیس و ایالات متحده‌ی آمریکا این نرخ حدودا ۲۸ درصد و در آلمان و استرالیا نیز این نرخ در حدود ۲۵ درصد محاسبه می‌شود.

نحوه پرداخت مالیات بر عایدی سرمایه

مالیات بر عایدی سرمایه در کشور‌های مختلف به روش‌های متفاوتی دریافت می‌شود. در بیشتر کشور‌ها مودیان اطلاعات عواید سرمایه را شخصا در اظهارنامه مالیاتی ذکر می‌کنند و همان طور که مالیات‌های دیگر پرداخت می‌شود، این مالیات نیز پرداخت خواهد شد.

قانون مالیات بر عایدی سرمایه به گونه‌ای وضع شده است که به اهداف اصلی آن که در بالا‌تر ذکر شد جامه‌ی عمل بپوشاند و در واقع مانع از ایجاد و رشد شکاف طبقاتی بین اقشار مختلف جامعه شود.

طبق سخنان نایب رییس کمیسیون مجلس، ۹۸.۵ درصد خانوار‌های کشور از پرداخت مالیات بر عایدی سرمایه معاف هستند و همان طور که در ابتدای متن ملاحظه شد، این مالیات به درستی برای ثروتمندان و سرمایه گذاران است.

مفاد لایحه مالیات بر عایدی سرمایه:


مالیات بر عایدی املاک
مالیات سالانه خودرو‌های شخصی
مالیات سالانه املاک مسکونی
درآمد املاک
درآمد کشاورزی
درآمد حقوق
درآمد مشاغل
مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی
درآمد اتفاقی
مالیات بر جمع درآمد اشخاص حقیقی

لازم به ذکر است که این متن تنها پیش نویس لایحه‌ی اصلاح قانون مالیات‌های مستیم است و پس از تصویب به اجرا در خواهد آمد.