برنج ایرانی روی دست برنج‌فروشان باد کرد

برنج‌هایی که به امید گران‌تر شدن و بالا رفتن قیمت در بازار عرضه نشده، حالا روی دست برنج‌کاران و شالی‌کوبان و عمده‌فروشان برنج باد کرده است. البته آمار دقیقی در دسترس نیست که آیا این برنج‌های باد کرده، را کشاورزان به‌موقع و با قیمت بازار نفروخته‌اند یا اینکه برخی واسطه‌ها آن را خریده‌اند تا بعدا گران‌تر بفروشند، ولی به هر حال تفاوتی نمی‌کند، چون پاسخ روشن است، معادله عرضه و تقاضا ایجاب می‌کند برنج و هر کالای فسادپذیری را با قیمتی که تقاضا برای آن وجود دارد، فروخت. طبیعتا تاجران برنج که روی کالای خود به ضرر سفره مصرف‌کنندگان شرط بسته بودند نباید منتظر حمایت دولت یا هر نهاد دیگری باشند.

به‌نظر می‌رسد هرگونه مداخله دولت در بازار برنج بی‌فایده خواهد بود، چون اگر بخواهد جلوی واردات بیشتر را بگیرد، قیمت برنج داخلی افزایش و تقاضای مردم کاهش می‌یابد.

دخالت دولت نه به نفع برنج‌کار و نه مصرف‌کننده است. بازار وقتی به تعادل می‌رسد که خریدار و فروشنده به توافق برسند و روی انتظارات تورمی از قیمت‌های آینده شرط‌بندی نشود.

سال‌هاست این ذهنیت شکل گرفته که اگر کالایی در بازار به‌دلیل جهش قیمت خریدار نشد، دولت باید حمایت کند و چاره‌ای بیندیشد. تجربه برنج‌های بادکرده نشان می‌دهد با افزایش قیمت برنج، مصرف‌کننده ناتوان از خرید، به جابه‌جایی کالای دیگر و به‌طور مثال به خرید ماکارونی و دیگر خوراکی‌های جایگزین اقدام می‌کند و هرگونه مداخله دولت به بهانه تعیین تکلیف برنج‌های بادکرده، بازهم صف تقاضا را کوتاه‌تر و قیمت را بالاتر می‌برد و این یعنی خطای تصمیم‌گیری در اقتصاد. فرقی نمی‌کند که برنج روی دست فروشندگان باد کند یا کالای دیگر. دخالت در اقتصاد تنها نظم بازار را از بین می‌برد و این هزینه را البته همه مردم می‌پردازند.