رمضان بهترین ماه‌ها و شب قدر بهترین شب هاست. رمضان ماه صبوری، ایستادگی و اثبات قدرت تصمیم گیری است. سی روز با محدودیت‌هایی روبرو میشویم که به اختیار آن‌ها را برگزیده ایم. در رمضان تصمیم میگیریم که چگونه باشیم و چگونه نباشیم؛ بنابراین رمضان ماه انتخاب است. ماهی است که قدرت خویشتن داری خود را امتحان می‌کنیم و تصمیم می‌گیریم در شرایطی خودمان را قرار دهیم که باور آن در شرایط طبیعی قابل قبول نیست.

شب قدر بالاتر از هزار ماه

در ماه رمضان شب‌های قدر را به عنوان برجسته‌ترین اوقات شاهد هستیم. شبی که بنابر کلام خداوند در قرآن کریم، از هزار ماه بالاتر است. در شب‌های قدر قران نازل شده و هر سال قرار است در شب‌های قدر آینده انسان‌ها رقم بخورد. اما سوال اینجاست که چه چیزی قرار است رقم بخورد و انسان‌ها چه نقشی در آینده‌ای دارند که در شب قدر رقم می‌خورد.

فرصتی برای احیا

شب‌های قدر، آداب و رسوم خاص خودش را دارد که تحت عنوان احیا صورت می‌گیرد. قرآن به سر گرفتن، توبه کردن، پشت سرگذاشتن اشتباهات، ورود به رویکرد‌های جدید و در یک کلام متحول شدن، اتفاقی است که باید در شب‌های احیا صورت بگیرد.

کاهش جرم و جنایت

از تاثیرگذاری ماه رمضان همین بس که بنابر آمار‌های مستند، میزان جرم و جنایت در این ماه کاهش می‌یابد. گویا مجرمان و جنایتکاران نیز در ماه رمضان متحول می‌شوند. اما سوال اینجاست که چرا پس از ماه رمضان، دوباره جرم و جنایت اوج می‌گیرد؟ مگر قرار نیست تحول مستمر باشد؟ مگر قرار نیست وقتی لذت خوبی را درک کردیم، آن را ادامه بدهیم؟ چه اتفاقی می‌افتد که پس از ماه رمضان، دوباره به سوی زشتی‌ها می‌رویم؟

خودنمایی یا تحول بنیادین

اگر در ماه رمضان با هدف خودنمایی دست از برخی اشتباهات برمیداریم، فقط خود را به سختی انداخته ایم، زیرا به محض اینکه اولین خطا را پس از ماه رمضان مرتکب می‌شویم، تمامی آنچه در قالب خودنمایی انجام داده‌ایم، رنگ می‌بازد و دستمان رو می‌شود؛ بنابراین به خودنمایی نپردازیم و سعی کنیم خودمان باشیم، اگر هم خودنمایی می‌کنیم، لذت تحول را با تمام وجود احساس کنیم، شاید به این نتیجه برسیم که خوبی استمرار یابد.

چرا دروغ چرا خیانت و ریا

گرانفروشی، کم فروشی، مال مردم خوری، تضییع حق مردم، ربا، اختلاس، خیانت و بسیاری عملکرد‌های اشتباه دیگر در تمامی طول سال اتفاق می‌افتد. راهرو‌های دادسرا‌ها در تمامی طول سال، پذیرای مجرمان و خیانتکاران است تا این مهم را اثبات کند که تحولی صورت نگرفته و بدتر آنکه بسیاری از برگزارکنندگان یا حاضران در مراسم احیا، در دادگاه‌ها سرگردان هستند. قسم میخوریم تا گران بفروشیم و حق مردم را ضایع کنیم، برای آنکه در این دنیا مقداری بیشتر بیندوزیم، اما این اندوخته معنوی نیست، بلکه مادیاتی است که زیاد آن، لعن و نفرین را به همراه دارد.

بیشتر بخوانید:

یا راه نمی‌دانی یا نامه نمی‌خوانی

کینه توزی و نبود گذشت

یکی از مهمترین مواردی که می‌تواند انسان را به آسایش و آرامش برساند، گذشت است. نادیده گرفتن خطا‌ها و کینه توزی‌ها می‌تواند انسان را به آرامش برساند. اما هنگامی که آتش کینه و انتقام در نهاد انسان زبانه بکشد، درگیر و اسیر فشار‌های روحی و روانی می‌شود. براستی چرا باید اشتباهات دیگران را تلافی کنیم و چرا نباید با رویکرد خود، دیگران را به سوی از خود گذشتگی هدایت کنیم؟

تحولات آینده در شب‌های احیا

اگر در شب‌های احیا قرآن به سر میگیریم و خداوند را با تمام وجود فریاد میزنیم، منظورمان این است که در هر حالتی خداوند را در نظر بگیریم. باید بدانیم چه کاری انجام دهیم که سفارش خداوند است و از چه کار‌هایی دوری کنیم که خداوند مذمت کرده است. آیا نمی‌دانیم تضییع حق دیگران، زیاده خواهی، بی انصافی، به کار بردن کلمات نامناسب و رفتار‌های غیر اخلاقی که دل مردم را به درد می‌آورد، فاصله عابد و معبود را زیاد میکند؟ آیا نمی‌دانیم با هر اشتباه عمدی یا سهوی که انجام می‌دهیم، به ناچار از خداوند فاصله می‌گیریم و این فاصله‌ای که خودمان رقم می‌زنیم، چه تبعاتی برایمان دارد؟

آینده مبهم در شب‌های احیا

هنگامی که قرآن به سر میگیریم و نام خدا را بر زبان می‌آوریم، یعنی قرآن را ملاک قرار میدهیم و اگر قرار است کاری انجام بدهیم، باید با محوریت قرآن باشد. اما سوال اینجاست که اشتباهات تا چه اندازه سفارش خدا و قرآن است که بر انجام آن‌ها اصرار می‌ورزیم؟! هنگامی که قران را به سر میگیریم، باید سنگینی معنوی آن را احساس کنیم و بدانیم چه مسئولیت بزرگی بر دوش داریم. هنگامی که قران را به سر می‌گیریم، گویا قرار است هر لحظه هر کاری که انجام می‌دهیم، به کلام خدا قسم یاد کنیم و خداوند ناظرمان باشد.

تقدیری که بد رقم میزنیم

بر اساس روایات، در شب‌های قدر تقدیر انسان‌ها رقم می‌خورد، اما سوال اینجاست که آیا خداوند تقدیر ما را برای یک سال آینده بد رقم می‌زنند یا خودمان به دنبال آن هستیم که همچنان باری کج برداریم و انتظار داشته باشیم در مسیر درست حرکت کنیم؟ از امروز تصمیم بگیریم تقدیر یک سال آینده مان را درست رقم بزنیم، دروغ نگوییم، ریاکاری نکنیم، حق دیگران را ضایع نکنیم، از انصاف و انسانیت عبور نکنیم، به کینه و دشمنی مصلح نشویم و هنگامی که قرآن به سر می‌گیریم، به خاطر بیاوریم که سال گذشته نیز همین قرآن را به سر گرفتیم، توبه کردیم و قول دادیم اشتباهات گذشته را تکرار نکنیم، اما کردیم. در نهایت کلاه خودمان را قاضی کنیم که امروز پس از گذشت یک سال از شب قدر، چه وضعیتی داریم؟ آیا توانسته ایم آنچه خداوند برای ما مقرر کرده و از روز ازل در نهاد انسان به امانت گذاشته را به نمایش بگذاریم یا در کنار شیطان علیه ذات مقدس خداوندی قیام کرده ایم؟

دکتر زهرا نظری مهر / حقوقدان