نقش صندوق‌های پژوهش و فناوری در زیست‌بوم نوآوری در کشور

صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور از سال ۱۳۸۲ با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی فعالیت خود را آغاز کرد. ضرورت حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور همواره مورد توجه سیاست‌گذاران کشورمان بوده است؛ چنانکه پیش از تشکیل این صندوق، شورایی بنام شورای پژوهش‌های علمی کشور نیز زیر نظر معاون اول رییس‌جمهور، ایده تشویق و حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور را مورد توجه قرار داده بود. هدف اصلی از تشکیل صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور در واقع ایفای وظایف بنیاد ملی علم ایران بوده است. صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور در مدت فعالیت خود اقدام‌های مؤثری را در حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور انجام داده است؛ در حال حاضر این صندوق با بیش از سی و شش هزار عضو هیأت علمی دانشگاه‌ها و مراکز علمی و پژوهشی مرتبط است. عمده فعالیت‌های این صندوق در حوزه‌های: حمایت از طرح‌های پژوهشی، پسا‌دکتری، ثبت اختراعات، کرسی پژوهشی، پژوهانه (گرنت) و حمایت از ایجاد و توسعه مراکز نوآوری، انجام می‌گیرد.

مهمترین عامل تأثیر‌گذار در فعالیت‌های صندوق، حمایت‌های مقام معظم رهبری و تأکید معظم‌له بر ادامه فعالیت صندوق در سال‌های نخست تأسیس بوده است. استقبال دانشگاهیان و پژوهشگران از اقدامات حمایتی، ضرورت توسعه فعالیت‌های صندوق را دوچندان ساخته است. در حال حاضر صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور توزیع جغرافیایی عادلانه امکانات حمایتی خود در شهرستان‌ها را با جدیت پیگیری می‌کند؛ زیرا معتقد است که مراکز پژوهشی و دانشگاه‌های شهرستان‌ها نیز می‌بایست از امکانات این صندوق همانند دانشگاهیان مقیم تهران بهره‌مند شوند.

صندوق با هدف ارائه خدمات مالی، اعتباری، توانمندسازی و کارگزاری در حوزه پژوهش، فناوری، صنایع خلاق و دانش بنیان و با عضویت سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران به عنوان سهامدار دولتی و سرمایه گذاران بخش خصوصی و بر اساس اساسنامه مصوب هیات وزیران تاسیس شده است. صندوق پژوهش و فناوری توسعه فناوری‌های پیشرفته صنعتی به عنوان عامل و کارگزار صندوق نوآوری و شکوفایی و نهاد‌ها و ستاد‌های دولتی و غیردولتی فعالیت می‌نماید.

موضوع فعالیت:

ارائه خدمات مالی و تسهیلاتی به اشخاص حقیقی و حقوقی به صورت یارانه، تسهیلات کوتاه مدت و بلند مدت، پرداخت تمام یا بخشی از سود تسهیلات و جرایم متعلقه و ارائه خدمات ضمانت نامه‌ای برای اجرای طرح‌های پژوهشی، فناوری، نوآوری و تجاری سازی نتایج پژوهش‌ها.
جذب و یا هدایت منابع مالی دولتی، بانک‌ها و مؤسسات اعتباری مجاز و سایر صندوق‌ها در راستای اهداف و وظایف و اختیارات صندوق.
سرمایه گذاری خطرپذیر (VC) در طرح‌های پژوهشی و فناوری
مشارک و سرمایه‏گذاری در ایجاد، توسعه، راهبری و توانمندسازی شرکت‏های پژوهشی و فناوری و دانش‏بنیان
تضمین پرداخت تعهدات و اقساط طرح‌های پژوهشی و فناوری در قرارداد به منظور تسریع و تسهیل در اجرای طرح‌ها و قرارداد‌ها و توثیق و ترهین اموال و دارایی‌ها به منظور جلوگیری از وقفه در اجرای طرح‌ها
همکاری با مؤسسات و نهاد‌های داخلی و خارجی و عضویت در مجامع تخصصی مرتبط در راستای اهداف صندوق
اخذ و اعطای کارگزاری وعاملی منابع مالی اشخاص حقیقی وحقوقی دولتی وغیردولتی درحوزه پژوهش و فناوری
ارائه خدمات ارزیابی و امکان سنجی– طرح‌های کسب و کار و نظارت، ارزش گذاری پروژه‌ها و طرح‌های پژوهشی و فناوری

مشارک در تدوین سیاست‌ها و اولویت‌ها و مقررات مرتبط با اهداف صندوق‌ها در کشور و کمک به ساماندهی و هم افزایی حمایت‌های موجود در کشور.

محمدصادق خیاطیان با بیان این که صندوق‌های پژوهش و فناوری در سال‌های گذشته در زیست‌بوم نوآوری کشور تقویت شده اند، گفت: امروز در زیست‌بوم‌های نوآوری استان‌ها این صندوق‌ها به رسمیت شناخته شده‌اند و نقش بی‌بدیلی در توسعه اکوسیستم نوآوری دارند.

وی افزود: در قانون جهش تولید دانش‌بنیان نیز به نقش صندوق‌های پژوهش و فناوری توجه ویژه‌ای شده است. این صندوق‌ها هم در حوزه تسهیلات و ضمانت‌نامه و هم در حوزه‌های دیگر، فعالیت‌های موثری را انجام داده‌اند و توجه قانون به آن‌ها رسمیت جدی‌تری به صندوق‌های پژوهش و فناوری خواهد بخشید.

خیاطیان تاکید کرد: نقشی که امروز صندوق‌های پژوهش و فناوری در راستای توسعه اکوسیستم نوآوری کشور بازی می‌کنند، مرهون اقدامات بسیار مهمی است که دبیرخانه این صندوق‌ها در حوزه ایجادی و همین‌طور در حوزه کیفی‌سازی در سنوات گذشته به ثمر رسانده است.

رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی در ادامه با اشاره به گسترش چتر حمایتی صندوق‌های پژوهش و فناوری در استان‌ها و نیز حوزه‌های تخصصی، گفت: رشد این صندوق‌ها به ۷۰ صندوق و افزایش تاثیرگذاری آن‌ها در توسعه اکوسیستم و نیز فعالیت‌شان در حوزه‌‎های سرمایه‌گذاری و ارائه تسهیلات همگام با حمایت‌های صندوق نوآوری مطلبی است که نباید آن را فراموش کرد.