«خودکشی» قابل پیشگیری است

آرزو ذکایی‌فر مدیرکل پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی سازمان بهزیستی کشور در همایش روز جهانی پیشگیری از خودکشی با بیان اینکه وضعیت خودکشی در جهان و ایران آمار‌هایی را نشان می‌دهد وکه حاکیست در هر جایگاهی باید توجه ویژه به پیشگیری از خودکشی و مداخلات بهنگام آن داشته باشیم، افزود: شاید این روز بهانه‌ای باشد که همه صاحب نظران و فعالان اجتماعی گرد هم بیایند تا موضوعات مورد اهمیت در حوزه پیشگیری و مداخلات بهنگام را یادآوری کنند.

وی با اشاره به شعار روز جهانی پیشگیری از خودکشی مبنی بر ایجاد امید از طریق اقدام و عمل گفت: این شعار توجه همه ما را به اهمیت پیشگیری از خودکشی و برنامه‌هایی که در این حوزه می‌تواند اتفاق افتد جلب می‌کند.

مدیرکل پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی سازمان بهزیستی کشور با بیان اینکه خودکشی جزء موضوعات و مسائل اجتماعی است که با اقدامات به‌هنگام می‌تواند جزء مواردی باشد که به شدت قابل پیشگیری است، تصریح کرد: در برنامه‌ریزی‌ها چه در سطح استراتژیک و چه در سطح عملیاتی و میدانی، آنچه اهمیت دارد این است که به عوامل بروز خودکشی و سایر آسیب‌های اجتماعی توجه کنیم.

ذکایی‌فر ادامه داد: برخی عوامل به موضوع خودکشی نزدیک هستند و ممکن است جنبه‌های فردی داشته باشند. همچنین عوامل دیگری هستند که ممکن است از موضوع خودکشی دور باشند، اما این به معنای آن نیست که آن‌ها را نادیده بگیریم؛ بنابراین آنچه اهمیت دارد برنامه ریزی‌های کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت است.

وی با اشاره به سلامت اجتماعی گفت: آنچه که امروزه درباره آن صحبت می‌شود سلامت اجتماعی در برابر آسیب‌های اجتماعی است که این موضوع بر اثر تاثیر عوامل مختلف در سطوح و حوزه‌های مختلف، متفاوت است؛ بنابراین جنس مداخلات در حوزه خودکشی براساس عوامل و ساحت‌های ریشه‌ای موضوعی متفاوت است.

مدیرکل پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی سازمان بهزیستی کشور ادامه داد: گاهی لازم است مداخلات فردی، گاهی غیر فردی و گاهی از جنس محله انجام شود.

ذکایی‌فر افزود: در نظر گرفتن عوامل خطر و محافظ در پیشگیری از خودکشی و مداخلات مورد اهمیت است. در حوزه آسیب‌های اجتماعی همیشه به سراغ آسیب رفته‌ایم؛ یعنی چه کنیم خودکشی را کاهش دهیم، اما هیچگاه به سراغ عوامل خطر و محافظ در حوزه آسیب‌های اجتماعی نرفته‌ایم. آنچه در پیشگیری اهمیت دارد این است که بتوانیم عوامل خطر و محافظ را با دقت مورد ملاحظه قرار دهیم و در راستای تقویت عوامل محافظ و کاهش خطر برنامه داشته باشیم.

مدیرکل پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی سازمان بهزیستی کشور در بخش دیگری از سخنان خود گفت: تجربه و شواهد کشور‌های مختلف که در حوزه پیشگیری از خودکشی کار می‌کنند و همچنین تجربه سازمان بهزیستی در سنوات اخیر نشان داده است یکی از بهترین رویکرد‌ها در حوزه پیشگیری از خودکشی، رویکرد اجتماع محور و جامعه نگر است به این معنی که مشارکت فعال جامعه را داشته باشیم.

ذکایی فر با اشاره به برنامه جامع پیشگیری از خودکشی گفت: در سنوات اخیر تجربه‌ای را در سازمان بهزیستی درخصوص برنامه جامع پیشگیری از خودکشی داشتیم و این برنامه را به شکل اجتماع محور اجرا کردیم به این معنی که مردم در محلات ریشه‌ها، عوامل و خطرات را به کمک تسهیلگران تخصصی و اجتماعی شناسایی و برنامه مداخلات را طراحی و تدوین می‌کردند. تجربه نشان داد که به دلیل اینکه مردم خودشان در فرایند آن دخیل هستند می‌تواند مهم باشد و این برنامه‌ها موضوعات مربوط به سلامت را هدف قرار می‌دهد.

به گزارش ایسنا، در ادامه این همایش نیز احمد حاجبی، مشاور ارشد سازمان جهانی بهداشت در امور بهداشت روان و پیشگیری از اعتیاد در خصوص مداخلات در احوالات بازماندگان افرادی که در اثر خودکشی فوت کرده‌اند، گفت: به این موضوع کمتر پرداخته شده است و زمانی که یک نفر فوت می‌کند باید بازماندگان آن‌ها را مدیریت کنیم.

وی افزود: زمانی که یک نفر اقدام به خودکشی و فوت می‌کند بحث جدی است، زیرا فوت ناشی از خودکشی برای بازماندگان شوک آور است. اساسا مرگ درد ناک است، اما در خودکشی غیر قابل انتظار است پس باید انتظار داشته باشیم سوگ بازمانده، پیچیدگی شدید و طولانی مدت خواهد داشت.

مشاور ارشد سازمان جهانی بهداشت در امور بهداشت روان و پیشگیری از اعتیاد در ادامه به حمایت از بازماندگان به عنوان اصل اساسی و بنیادی اشاره کرد و گفت: چند شکل مداخله وجود دارد. یکی از این مداخلات حمایت فوری و مداخله در بحران است. بخش دوم آموزش به بازماندگان و دسترسی به منابع آموزشی است.