پیش‌بینی روند بازار در شش ماه دوم سال 1402/احتمال وضعیت صعودی بازار آهن و فولاد در روزهای سرد سال

در بازار آهن و فولاد به طور کلی با اینکه انتظار می‌رفت در نیمه اول سال که به طور سنتی فصل ساخت و ساز و رونق معاملات آهن و فولاد است، بازار آهن اوضاع مناسبی داشته باشد، اما با وجود رکود در بازار مسکن و کاهش ساخت و سازها، تقاضای سرمایه‌ای و تقاضای مصرفی در این ایام با افت چشمگیری همراه بود.

پول نیوز در ادامه رفتار خریداران در تالار بورس کالای ایران را بر اساس شاخص نسبت حجم معامله به حجم عرضه مطابق نمودارهای زیر در انواع زیرمجموعه‌های محصولات اولیه، محصولات تخت فولادی و محصولات طویل فولادی بررسی کرده است.

طبق این آمار و بر اساس شاخص نسبت حجم معاملات به حجم عرضه شده، در بخش مواد اولیه فولاد آهن اسفنجی (83 درصد) در صدر معاملات مواد اولیه فولاد در شش ماه سال جاری قرار گرفته، در بخش محصولات تخت فولادی، ورق سرد (89 درصد و بیشترین در کل زنجیره فولاد) بیشترین آمار فروش را داشته و در بخش محصولات طویل فولادی نیز تیرآهن (61 درصد) بیشترین خریدار را به خود اختصاص داده است.

بررسی رفتار خریداران در تالار بورس کالای ایران نشان می‌دهد که بیشترین نسبت حجم معامله به عرضه در زنجیره آهن و فولاد، طی شش ماه اول سال ۱۴۰۲ در بخش مواد اولیه بعد از آهن اسفنجی مربوط به شمش فولادی شامل انواع شمش بلوم و آلیاژی با 54 درصد است.  میانگین نرخ معامله این محصول در طول این دوره زمانی 20 هزار تومان ثبت شد که نرخ تمام شده آن به 22 هزار تومان می‌رسد که پس از احتساب مالیات بر ارزش افزوده، ارکان بورس، هزینه حمل و با احتساب هزینه تبدیل شمش به میلگرد، قیمت میلگرد حاصل از آن در هر کیلو به 25 هزار تومان می‌رسد. هر چند یکی از دلایل رونق بازار شمش در این مدت اقدام بازارساز آزاد شدن خرید شمش بورسی برای همه و همچنین مجاز شدن خرید اعتباری از بورس بود.

در رده‌های بعدی این شاخص در شش ماه اول سال جاری، در بخش محصولات تخت فولادی ورق گرم با 84 درصد معامله منجر به خرید، قرار دارند. به نظر می‌رسد با افت نرخ چشمگیری که این محصولات در طول شش ماهه اول سال نسبت به دوران اوج آن در ماه‌های آخر سال 1402 نسبت به سایر محصولات زنجیره فولاد داشتند و معامله آن در ثبات و کف قیمتی برای مدت طولانی، فرصت را برای مصرف‌کنندگان این محصولات برای خرید بیشتر نسبت به سایر محصولات فولادی فراهم کرد.

 نکته قابل توجه دیگر در تحلیل معاملات زنجیره فولاد در بخش محصولات طویل فولادی، شاخص نسبت حجم معامله به عرضه میلگرد با درصد بسیار پایین است به طوری که فقط 13 درصد عرضه‌های این محصول به معامله ختم شده و میلگرد کمترین نسبت حجم معامله به عرضه در زنجیره فولاد دارد. این شاخص در مردادماه 19 درصد و در شهریور نیز 13 درصد بود. بررسی قیمت میلگرد آجدار در بازار حکایت از معامله این محصول در محدوده قیمتی 24 هزار 600 تومان تا 24 هزار و 800 تومان دارد در حالی که قیمت شمش بورس کالا از میلگرد 25 هزار تومانی حکایت دارد. از همین رو خرید میلگرد از بازار آزاد برای مصرف‌کننده در شمش ماه اول به‌صرفه‌تر بود.

در مجموع در رابطه با توجه به ثبت شدن بسیار پایین شاخص نسبت حجم معامله به حجم عرضه برای محصول میلگرد به نظر می‌رسد این محصول با مازاد عرضه در داخل روبه رو بوده و لازم است سیاست‌های تسهیل صادرات در خصوص این محصول اعمال شود.

در مجموع طبق گزارش‌ها و بررسی‌های پول‌نیوز، از روند نوسانات قیمت روز آهن بازار داخلی آهن و فولاد تقاضای ضعیفی در طول شش ماه اول سال در بازار آزاد و بورس کالا وجود داشته و محصولات پایین‌دست زنجیره فولاد در رکود به سر بردند. همچنین افزایش تدریجی قیمت شمش و آهن اسفنجی یک ماه اخیر به افت تقاضای بیشتر محصولاتی مانند میلگرد و تیرآهن و سایر محصولات پایین دست منجر شد.

پیش‌بینی روند بازار آهن و فولاد در شش ماهه دوم سال جاری

نزدیک شدن فصل زمستان و احتمال مشکلات در تامین انرژی گاز همراه با افزایش نرخ گاز برای صنعت فولاد، نگرانی‌هایی را به وجود آورده است. براساس گزارش‌ها نرخ گاز فولادی‌ها در حالی 60 درصد اعلام شده که درخواست فولادسازان ضریب 30 درصدی بوده است. این ضریب در سال گذشته حدود 40 درصد اعلام شده بود. این در حالی است که براساس مصوبه هیئت دولت تا پایان برنامه هفتم نباید قیمت گاز در بازار بیشتر از میانگین قیمت صادراتی گاز ایران و کمتر از 5 هزار تومان شود.

اما با اعمال تعرفه‌های جدید و افزایش نرخ گاز در سال‌های گذشته، مزیت نسبی گاز برای تولید فولاد کاملاً از بین رفته و بسیاری از کارخانه‌های کوچک فولادسازی زیان دیده‌اند. بنابراین در این برهه زمانی اهمیت اجرایی شدن راهکارهای تامین پایدار انرژی برای صنعت فولاد بیش از پیش ضروری بوده و نیاز به تسهیل فرآیند و اصلاح مقررات برای سرمایه‌گذاری شرکت‌های بزرگ فولادی و معدنی در صنعت گاز مورد تأکید است.

به هرحال نیمه اول سال در حالی پایان یافت که به رغم پیش‌بینی‌ها کلیه بازارهای مالی به ویژه بازار آهن و فولاد داخلی در ثبات نسبی به سر بردند. مضاف بر این کمبود نقدینگی، حذف سفته‌ بازی در فولاد و رکود عمیق بازار مسکن، بازار داخلی آهن و فولاد را در ثبات و رکود عمیقی فرو برد. با این حال اگر بخواهیم نیم سال پیش‌رو را از منظر شاخص‌های اقتصادی پیش‌بینی کنیم احتمال روند صعودی قیمت‌ها در بازار آهن دور از ذهن نیست اما تأثیر برخی عوامل درونی و بیرونی از جمله اخبار سیاسی مثبت و منفی، افزایش نقدینگی و تورم، صدور بخشنامه‌های غیرکارشناسی شده و مواردی از این دست که به طور حقیقی و روانی اوضاع بازارها را تحت تأثیر قرار می‌دهند را نمی‌توان نادیده گرفت.