انتشار صورتهای مالی بانکها در سامانه کدال که هر از چند گاهی در طول سال منتشر و از این طریق عملکرد آنها در معرض دید عموم قرار میگیرد، بیانگر وضعیت سیستم بانکی است تا در اقدامی شفاف برای همه مشخص شود کدامیک از شرایط مناسب و مساعدی در انجام فعالیتهای بانکی برخوردار است یا کدام بانک و موسسه مالی موفقیت چندانی در این زمینه نداشته اند. اکنون، اما بررسی صورتهای مالی اکثر بانکها حکایت از زیان انباشته سنگین و بعضا قرارداشتن آنها در شرایط بسیار سختی دارد. بهطور مثال هماکنون چند بانک روزهای سیاه را بهدلیل مواجهه با زیان فوق سنگین سپری میکنند که علت آن علاوه بر ناکارآمدی مدیریتی در انجام امور، اضافه برداشتهای قانونی و بعضا غیر قانونی از بانک مرکزی بوده است و از توان تامین چنین منابعی برای بازپرداخت و... برنمی آیند.
الزام بانکها به فروش دارایی و اموال مازاد
به گفته کارشناسان، این اقدام یعنی ملزم شدن بانکها به افشای اطلاعات خود راهکاری درست در راستای شناسایی نحوه عملکرد سیستم بانکی است تا از این طریق بانکهای کارآمد و قوی از بانکهای ناکارآمد و ضعیف تفکیک شوند. حال با توجه به وضعیت نامساعد بانکها و زیانده بودن اغلب آنها که تعدادشان نیز در کشور کم نیست، بنابراین تصمیم گیری و سیاستگذاریها در این زمینه برای عبور از بحران و حرکت در مسیر مثبت شدن تراز عملیاتی آنها همچنین خروج از زیانها سنگین ضروری است. چنین اقدامی البته علاوه برتوجه مدیریت صحیح و کارشناسانه مدیران بانکی در انجام امور، نیازمند بهره گیری از اساتید، کارشناسان و صاحبنظران اقتصادی، بهویژه متخصصان پولی مالی و بانکی است تا با ایجاد راهکارهای اصولی بتوان سیستم بانکی را در مسیر رونق متحول کرد. ازآنجاکه بخش عمده زیان بانکها بهدلیل اضافه برداشت از بانک مرکزی بوده است، اکنون رئیس کل بانک مرکزی، بانکها را ملزم به فروش اموال و داراییهای مازاد کرده و تاکید دارد چنانچه بانکی اموال مازاد خود را نفروشد، لیست آن بانک در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار میگیرد تا مشمول جرایم مالیاتی شود.
سید عباس حسینی که به منظور پیگیری اجرای دستورات ویژه رئیسجمهور در حوزه بانکداری و ارزیابی عملکرد بانک سپه در جمع مدیران بانک سپه سخن میگفت، انجام فرآیندهای ادغام بانکهای وابسته به نیروهای مسلح در بانک سپه را در صنعت بانکداری کشور بینظیر خواند و افزود: به سرانجام رساندن بدونحاشیه و کمچالش این طرح ملی توسط مجموعه مدیران و کارکنان بانک سپه همزمان با انجام امور جاری بانک ستودنی است.
وی به ضرورت حمایت مراجع بالادستی از بانک سپه اشاره کرد و افزود: به دلیل شرایط حاکم بر بانک سپه بعد از ادغام، باید طی چند سال آینده طبق توافق ۳۱ بندی ادغام به این بانک خط اعتباری بدون سود اعطا شود و در دادن تسهیلات تکلیفی توجه ویژهای به این بانک شود.
اجرای دستورات رئیسجمهور
معاون امور بانکی، بیمه و شرکتهای دولتی وزارت امور اقتصادی و دارایی ضمن اشاره به دستورات ویژه رئیسجمهور برای اصلاح رویه بانکها، تصریح کرد: طی چند دهه اخیر بیسابقه بوده است که دستور رئیسجمهور در یک حوزه ظرف کمتر از سه ماه در یک وزارتخانه در سراسر کشور با این سرعت عملیاتی شود.
سید عباس حسینی یادآور شد: سختگیری بر بدحسابهای حرفهای بانکی و اعلام اسامی آنها، تسهیل و تسریع پرداخت تسهیلات خرد، رعایت مقررات بهویژه در زمینه نرخهای مصوبات شورای پول و اعتبار، رعایت اصل شفافیت و تسلیم یک نسخه از هر قرارداد به مشتریان به صورت الکترونیکی، اصلاح نظام بانکی و تعیین تکلیف اموال مازاد مفاد دستورات رئیس دولت در حوزه صنعت بانکداری است که با جدیت دنبال میشود.
انتظارت وزارت اقتصاد از نظام بانکی کشور
حسینی در بخش دیگری از سخنان خود در مورد سیاستها و انتظارت وزارت امور اقتصادی و دارایی از نظام بانکی کشور، اظهار داشت قانون مداری و رعایت تمام مقررات، پاکدستی و سلامت اداری، تحول نظام بانکی به نفع مردم و تحقق بانکداری دیجیتال، مهمترین سیاستهای مورد تأکید این وزارتخانه است.
وی افزود: با اینکه دولت سیزدهم دنبال تحقق دولت پاکدست با محور عدالت است، گفت: هر تحولی که به نفع مردم باشد و استفاده فناوریهای نوین در صنعت بانکداری که به خدمترسانی ارزان، سریع و آسان به مشتریان منجر شود، موردحمایت وزارت امور اقتصادی و دارایی است.
حسینی به برخی اقدامات صورت گرفته در حوزه صنعت بانکداری کشور اشاره کرد و افزود: در زمینه استفاده از فناوری اطلاعات برای تسهیل امور کسب و کارها و همچنین تأمین مالی بنگاههای اقتصادی از طریق ابزارهای مختلف مالی نظیر برات الکترونیکی با پشتیبانی امضای دیجیتال، اقدامات مطلوبی انجام شده است که بانکها باید در استفاده از این ابزارها تلاش بیشتر کنند.
تقویت کفایت سرمایه بانکها
معاون وزیر امور اقتصادی و دارائی ضمن تأکید بر ضرورت کفایت سرمایه بانکها، خاطرنشان کرد: بانکها باید از ابزارهای مختلف علیالخصوص فروش املاک مازاد برای تقویت کفایت سرمایه خود استفاده کنند.
وی افزود: با فراهم شدن امکان اضافه شدن مبلغ حاصل از فروش اموال مازاد بر سرمایه بانکها، آنها باید با انگیزه و سرعت بالاتر در واگذاری اموال مازاد عمل کنند.
حسینی در عین حال یادآور شد: واگذاری مازاد اموال بانکها باید با ملاحظات لازم و رعایت مقررات انجام شود.
ضرورت کمک به توسعه متوازن در استانها
حسینی به اصلاح ماده ۵۶ قانون الحاق مواردی از قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت اشاره کرد و گفت: منابع حاصل از محل این ماده قانون، نخست بین تمام استانها و مرحله بعد در بخشهای مختلف اقتصادی داخل هر استان مصرف شود تا به توسعه متوازن در کشور کمک شود.
وی در این باره افزود بر اساس اصلاح ماده قانون مزبور مسئولیت در این زمینه از دوش بانکها برداشته شده است.