توسعه بزرگ‌ترین میدان مشترک نفتی کشور در انتظار تشکیل کنسرسیوم ایرانی

 

میدان آزادگان (شمالی و جنوبی) بزرگترین میدان مشترک نفتی کشور، دهمین میدان نفتی بزرگ جهان و چهارمین میدان بزرگ نفتی ایران پس از میادین اهواز، گچساران و مارون محسوب می‌شود.

محسن خجسته مهر، مدیرعامل شرکت ملی نفت در نخستین روز‌های سال جاری در گفت‌وگویی با بیان اینکه "افزایش تولید از میدان‌هایی که قبلاً توسعه یافته بودند در دستور کار قرار گرفته"، گفت: "یکی از میدان‌ها در این زمینه، مربوط به توسعه میدان مشترک آزادگان جنوبی است؛ در هفت ماهی که از عمر دولت سیزدهم می‌گذرد، تولید از میدان مشترک آزادگان جنوبی افزایش داشته و توسعه فاز دوم میدان آزادگان جنوبی را مصوب کردیم و یکی از برنامه‌ها این است که با تشکیل یک کنسرسیوم از توان شرکت‌های ایرانی برای توسعه این میدان مشترک نفتی استفاده کنیم. "

این وعده معاون وزیر نفت برای تشکیل کنسرسیوم ایرانی به منظور توسعه فاز دوم میدان نفتی آزادگان جنوبی، وعده خوشحال‌کننده‌ای است؛ اما با توجه به تسریع فعالیت‌ها از سمت عراق برای توسعه برداشت از این مخزن مشترک، به‌نظر می‌رسد باید توسعه فاز دوم این میدان مشترک نفتی عظیم، هرچه زودتر از سوی شرکت ملی نفت با تشکیل این کنسرسیوم، آغاز شود.

* فاز اول توسعه آزادگان جنوبی هنوز تکمیل نیست

نکته ابهام‌آمیز در این برنامه این است که توسعه فاز دوم میدان نفتی آزادگان جنوبی، به منظور افزایش ۲۸۰ هزار بشکه‌ای تولید نفت از این میدان مشترک و رساندن ظرفیت تولید از آن به ۶۰۰ هزار بشکه در روز است؛ این درحالی است که هنوز هدف‌گذاری تولید ۳۲۰ هزار بشکه‌ای فاز اول توسعه این میدان، محقق نشده است و با سال‌ها تأخیر در این بخش مواجه‌ایم.

البته، پیش از این، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران وعده داده که فاز اول توسعه آزادگان جنوبی تا اوایل ۱۴۰۲ تکمیل شده و شاهد تولید ۳۲۰ هزار بشکه‌ای از این میدان مشترک خواهیم بود.

تولید فعلی نفت از میدان آزداگان جنوبی حدود ۱۰۰ هزار بشکه در روز است؛ هرچند ظرفیت تولید از این میدان در بخش ایرانی، حدود ۱۴۰ هزار بشکه در روز اعلام شده است.

* افزایش ضریب برداشت، ضرورت مهم توسعه فاز دوم آزادگان جنوبی

نکته مهم و مغفول مانده در زمینه آزداگان جنوبی، علاوه بر ضرورت تسریع در تکمیل فاز نخست و تعیین تکلیف توسعه در فاز دوم، بحث ضریب برداشت از این میدان مشترک است. ضریب برداشت نفت از میدان آزادگان جنوبی حدود ۶.۶ درصد اعلام شده که ضریب برداشت پایینی محسوب می‌شود. یعنی با درنظر گرفتن ذخایر درجای حدود ۲۵ میلیارد بشکه‌ای این میدان عظیم، تنها حدود ۱.۷ میلیارد بشکه نفت آن قابل برداشت است و بقیه منابع نفتی این میدان، از سمت ایران قابل برداشت نخواهد بود.

ضرورت افزایش ضریب برداشت میدان نفتی آزادگان جنوبی، یک ضرورت انکار ناپذیر در راستای حداکثر نمودن منافع ملی است و بدون شک شرکت ملی نفت ایران در تشکیل کنسرسیوم ایرانی توسعه فاز دوم این میدان مشترک، باید به برنامه شرکت‌های حاضر در افزایش ضریب برداشت توجه کرده و این پارامتر فنی و مهم را در انتخاب شرکت‌ها مورد توجه قرار دهد.