عدم دخالت دولت در بنگاهداری/در خصوصی‌سازی به دنبال کارآفرینانی باشیم

شناسایی چالش‌های واگذاری‌ها برای پی بردن به مشکلات ناشی از واگذاری‌ها در درون سازمان خصوصی سازی و بیرون آن به بررسی بیشتر نیاز دارد که این بررسی‌ها به تهیه سند جامع خصوصی‌سازی منجر شد که به بهبود کیفیت دارایی‌های تجاری دولت اشاره دارد.

ارزیابی بنگاه‌های واگذاری شده با این هدف انجام شده است که به این پرسش پاسخ داده شود که آیا این واگذاری ها، پیش و پس از انجام تفاوتی در کارایی بنگاه‌ها داشته اند یا نه؟ و به همین جهت به این نتیجه رسیدیم که یک رویداد بین المللی را برای بررسی آنچه که در ۲۰ سال گذشته بر واگذاری‌ها داشتیم، برگزار کنیم و از دل این تشخیص راهکار‌هایی برای بهبود روند خصوصی سازی در کشور استخراج کنیم.

دست اندرکاران امر خصوصی‌سازی در سطح وزرای مربوطه شرکت‌های مادر تخصصی هستند در ابتدا نیاز به برداشت واحدی از مقوله خصوصی سازی دارند و به همین دلیل باید در نخستین رویداد بین المللی خصوصی سازی در اقتصاد کشور به این مهم برسد. چندین ماه است که در سازمان خصوصی سازی تلاش فشرده‌ای می‌کند که تمام شرکت‌های واگذار شده را در یک رویداد بین المللی ارزیابی و معرفی کند که فرایند و عملکرد آن‌ها چگونه بوده است.

در این رویداد بین المللی به بررسی در حوزه‌های مختلف قوانین و روند‌های اثرگذار بر واگذاری‌های دولت نقد و بررسی می‌شود که در چه فرایندی واگذار شده و تفاوت آن‌ها به چه صورت است. نفت، نیرو، پتروشیمی، بانک و بیمه، کشاورزی، صنعت، صنایع معدنی، راه و شهرسازی و خدمات از جمله حوزه‌هایی هستند که شرکت‌ها در ذیل این حوزه‌ها دسته بندی شده و در نمایشگاهی که مرتبط با این همایش برگزار می‌شوند به معرفی تجربیات و اقدامات صورت گرفته پرداخته می‌شود.

جان مایه این همایش این نکته خواهد بود که چه تغییری در برنامه خصوصی سازی در کشور در آینده خواهند داشت تا مشکلاتی همچون عدم آماده سازی مناسب و روش‌های نامناسب واگذاری در آن وجود نداشته باشد و در نهایت باید به این نتیجه برسیم که این همایش منجر به رفع مشکلات دو دهه گذشته و شناسایی و تدوین نقشه راهی تحت عنوان درس عبرت و الگو برداری برای واگذاری‌های پیشرو شود.

سید شمس‌الدین حسینی در نشست تخصصی ارزیابی عملکرد خصوصی‌سازی شرکت‌های دولتی اظهارداشت: ارزیابی خصوصی سازی در ایران به صورت ایدئولوژیک است و خصوصی سازی مخالفانی هم دارد که در این مسیر سنگ اندازی‌هایی کردند، در حدی که به شرکت‌ها اجازه مدیریت هزینه نمی‌دادند.

وی ادامه داد: در کشور بسیاری معتقدند اقتصاد دولتی خوب است در برابر موفقیت خصوصی سازی مخالفت می‌کنند در حالیکه باید ارزیابی عملکرد براساس اصلاح روند باشد.

این نماینده مجلس بیان کرد ارزیابی عملکرد شرکت‌های واگذار شده حاکی از این است که واگذاری‌ها به مراتب وضعیت بهتری دارد و مخالفان سعی دارند این موضوع را وارونه جلوه دهند.

وزیر اسبق اقتصاد گفت: ارزیابی خصوصی سازی باید صنعت به صنعت و دوره به دوره متفاوت باشد تا نتیجه بهتری به دست آید و نیاز داریم به جنبه‌های نهادی و در امر خصوصی سازی به اصلاح نهادی توجه ویژه‌ای داشته باشیم.

در خصوصی‌سازی به دنبال کارآفرینانی باشیم که اهلیت دارند

در این نشست جعفر عسگری کارشناس اقتصادی نیز گفت: بهره‌وری گمشده اصلی اقتصاد کشور است و ارزشی برای آن قایل نیستیم.

وی ادامه داد: تعریف ساده بهره وری یعنی انجام کار درست به روش صحیح. خصوصی سازی کار درستی است اگر به روش درستی انجام شود.

وی تاکید کرد: کشور ما در خصوصی سازی موفق بوده است، اما با رفع موانع تولید می‌توانست عملکرد بهتری داشته باشد.

وی با اشاره به اینکه باید به سراغ کارآفرینانی رفت که اهلیت دارند، ابراز داشت: رکن اصلی در خصوصی سازی ارزش افزوده است. جبران خدمات، مالیات، استهلاک و سود. اگر شرکتی بعد از خصوصی سازی ارزش افزوده ایجاد کند، نفع ملی هم حاصل خواهد شد.

عسگری با بیان اینکه اهلیت گمشده اصلی واگذاری‌هاست افزود: واگذاری شرکت‌ها در دوره‌ها گذشته به افرادی بود که اهلیت لازم را نداشتند و در مقابل سرمایه بالایی داشتند.

وی ادامه داد: در ارزیابی شرکت‌ها باید معیار ارزش افزوده شرکت و بنگاه‌ها جایگزین ابزار مالی باشد.

دولت در بنگاهداری دخالت نکند

حسن خوشپور، تحلیل گر اقتصادی، گفت: بهبود محیط کسب و کار نسبت به واگذاری مالکیت یا مدیریت در اولویت است و دولت باید دست از دخالت بردارد و به بخش خصوصی اعتماد کند.

وی با تاکید بر اصلاح ساختار خصوصی سازی افزود: خصوصی سازی مجموعه‌ای از اقدامات است و باید توجه داشته باشیم که کوچک کردن دولت، تفکیک حاکمیت از اقتصاد و تصدی گری ضروری است.

این تحلیلگر اقتصادی گفت: بنگاه‌ها به ارزش جاری واگذار می‌شود. اما صورت‌های مالی به ارزش دفتری ارایه می‌شود. اما خصوصی سازی فراتر از این مباحث است. محیط اقتصادی در سال‌های مختلف متفاوت است و نمی‌توان شرکت‌ها را به صورت همگن مقایسه کرد، زیرا زمان واگذاری بسیار با اهمیت است. باید ارتقای تکنولوژی شرکت‌ها مورد ارزیابی قرار گیرد.