صندوق بیمه حوادث طبیعی و معماهای مرموز

تأسیس صندوق بیمه همگانی حوادث طبیعی نظیر آنچه در ترکیه، ژاپن، آمریکا و چند کشور زلزله‌خیز دیگر انجام گرفته است، انقلابی در بیمه کشورمان خواهد بود و مشارکت صنعت بیمه، دولت و مردم در ارائه پوشش بیمه‌ای اجباری و اختیاری را برای حوادث طبیعی فاجعه آمیز به دنبال خواهد داشت.

بیشترین وقایع زلزله در ۳۰ سال گذشته با سهم ۸ درصدی در ایران رخ داده است که به میزان حدود ۳ درصد از تولید ناخالص داخلی کشور طی سال‌های ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۸ خسارت به کشور تحمیل کرده است.

پس از گذشت چند سال از وعده‌های تو خالی مسئولین، این صندوق تشکیل شد و وزیر اقتصاد روز تاسیس این صندوق را یکی از روز‌های بیاد ماندنی برای صنعت بیمه خواند که موجب اطمینان خاطر شهروندان در مقابل حوادث خواهد شد بنابراین هدف از تشکیل این صندوق، جبران بخشی از خسارت‌های مالی ناشی از حوادث طبیعی از جمله زلزله، سیل، طوفان، صاعقه و سرمازدگی آسیب دیدگان این گونه حوادث طبیعی است.

وزیر اقتصاد معتقد است این صندوق می‌تواند عامل نجات بودجه دولت باشد پس تمام فعالان صنعت بیمه و فعالان حوزه مدیریت بحران می‌دانند، وقتی یک بحران و حادثه در کشور حادث می‌شود، فشار زیادی به بودجه عمومی وارد می‌شود.

صندوق بیمه همگانی حوادث طبیعی رویه‌ای پایدار و تثبیت شده دارد و با راه اندازی آن، هم به دولت کمک می‌شود و هم در صورت بروز حادثه، به صاحبان واحد‌های مسکونی برای جبران خسارات خود، اطمینان خاطر می‌دهد و عضویت در این صندوق، بر خلاف سایر بیمه‌ها اختیاری نبوده و اجباری است که تاثیر گذاری آن را بیشتر می‌کند.

ساختار قانون تاسیس صندوق بیمه همگانی حوادث طبیعی به گونه‌ای است که عمده دستگاه‌های مرتبط اعم از وزارت کشور، مسکن و شهر سازی، تعاون، کار و رفاه اجتماعی، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سازمان برنامه و بودجه کشور و رییس سازمان مدیریت بحران کشور، بانک مرکزی جمهوری اسلامی را، درگیر و وارد ماجرا کرده است.

 

صندوق بیمه حوادث طبیعی در عمر کوتاه خود با تغییر ۳ مدیر همراه بوده است و همین رفت و آمد‌های مدیریتی سبب شده که اثربخشی لازم را در حوادث اخیر از عملکرد آن شاهد نباشیم تا جایی که مدیران منتصب در پیگیری دریافت منابع دولتی برای این صندوق ناکام بوده اند.

از سوی دیگر بررسی قبوض برق خانگی بیانگر این واقعیت است که مشترکان برق علاوه بر پرداخت حق بیمه نوسانات برق، حق بیمه‌ای را برای این صندوق نیز پرداخت می‌کنند. پرداخت حق عضویت در این صندوق به منزله ایفای نقش‌های حمایتی این صندوق در خسارت‌های طبیعی است.

آیین نامه اجرایی قانون تاسیس صندوق بیمه همگانی حوادث طبیعی در ماده ۹آورده است: صندوق موظف است پس از وقوع حوادث طبیعی منجر به خسارت مالی، نسبت به اعزام کارشناس به محل حادثه اقدام و با رعایت دستورالعمل نحوه رسیدگی و پرداخت خسارت مالی، میزان خسارت مالی واردشده به هر واحد مسکونی را تعیین و تعهدات خود را با رعایت حداکثر تعهد تعیین شده در آیین‌نامه اجرایی ماده (۲) قانون، ظرف دو هفته از تاریخ وقوع حادثه به ذی‌نفع بیمه پایه ایفا کند.

اما چرا در حالی که قانون گذار ریل گذاری صحیحی را در این مسیر داشته است مجری نه تنها سازوکار شفاف را به مردم اعلام نمی‌کند، بلکه سبب شده برخی ارکان هیات امنا برای کمک به آسیب دیدگان شخصا به میدان بیایند.

ایفای تعهدات صندوق بیمه حوادث طبیعی ساختمان نه تنها مطالبه آسیب دیدگان، بلکه مطالبه افرادی است که در ماه‌های گذشته حق بیمه‌های خود را پرداخت کرده اند، مشترکان برق حق بیمه‌های خود را برای ترمیم وضعیت آسیب دیدگان در چنین روز‌هایی پرداخته اند.

از سوی دیگر در خالی که صندوق بیمه حوادث طبیعی به منظور پوشش خسارت‌های مالی دارای سازوکار است هنوز معلوم نیست که پوشش خسارت‌های جانی با چه مکانیزمی خواهد بود.