چگونه عسل تقلبی را بشناسیم

پول‌نیوز- کارشناس آزمایشگاه مرجع سازمان غذا و دارو گفت: با توجه به ارزش غذایی عسل و لزوم مصرف آن در برنامه غذایی لازم است با ویژگی ها و ترکیبات آن آشناشویم.

 زهره جمالی افزود: عسل بعنوان یکی از ارزشمندترین مواد غذایی به دلیل دارا بودن مواد مغذی از قبیل قندهای طبیعی، مواد آلی، معدنی، ویتامین ها و بویژه تامین بخشی از انرژی روزانه از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

وی ادامه داد: از هزاران سال پیش از خاصیت درمانی عسل در بهبود زخم ها، سوختگی ها و التهاب  استفاده می کردند، لذا این ماده غذایی در طب سنتی جایگاه خاصی دارد.
 
جمالی تصریح کرد: از زمان مصریان باستان، عسل در درمان زخم ها استفاده می شد و در سال های اخیر از خاصیت عسل در درمان عفونت ها و سوختگی ها و جلوگیری از اثرات تخریبی میکروب ها و باکتری ها استفاده می شود.

کارشناس آزمایشگاه مرجع سازمان غذا و دارو ادامه داد: علاوه بر این در طب سنتی به اثرات درمانی عسل در بیماری های گوارشی، ضعف اعصاب، سرفه و  اشاراتی شده است.
 
جمالی افزود: از نظر علمی تعریفی که می توان برای عسل ارائه کرد این است که عسل ماده طبیعی شیرینی است که توسط زنبور عسل از شهد گل ها، شکوفه ها، تراوش بخش زنده گیاهان، ترشحات حشرات مکنده روی قسمت های زنده گیاهان جمع آوری و عمل آوری شده و در کندو ذخیره می شود.

وی در تشریح انواع عسل گفت: عسل شکوفه یا شهد (عسلی که بطور عمده توسط زنبورعسل از شهد گل ها، جمع آوری و عمل آوری شده است) ،‌  عسلک (‌عسلی که زنبور عسل ان را از ترشحات حشرات مکنده بر روی قسمت های زنده گیاهان و یا تراوش بخش زنده گیاهان جمع آوری و پس از فراوری در کندو ذخیره کرده است )،‌ عسل یا موم (‌عسلی که در خانه های مومی قرارگرفته و دست نخورده است) و عسل بدون موم ( عسلی که با روش های مخصوص موم گیری شده است).
 
جمالی ادامه داد: وجود هرگونه مواد خارجی از قبیل ذرات گیاهی، تمام یا قسمتی از بدن حشرات و همچنین افزودن هر نوع ماده خوراکی و افزودنی از قبیل شکر، اسانس، اسیدهای خوراکی و غیره به عسل ممنوع  است.

وی با برشمردن  ویژگی های فیزیکی عسل  افزود: عسل در شرایط محیطی متفاوت از حالت روان تا غلیظ و قسمتی یا کلا متبلور می تواند متغیر باشد و رنگ آن نیز بر حسب گیاه مورد استفاده زنبور از زرد کاهی تا قرمر متغیر است.
 
جمالی خاطرنشان کرد: با این وجود رنگ و وضعیت ظاهری عامل تعیین کننده در تشخیص کیفیت عسل نیست و  با توجه به ترکیبات موجود در عسل (قندها و آنزیم ها) فرایند شکرک زدگی یا کریستالیزاسیون در عسل رخ می دهد که این حالت نشانگر غیر طبیعی بودن عسل نیست.

کارشناس آزمایشگاه مرجع سازمان غذا و دارو گفت: درجه حرارت محیطی که عسل در آن نگهداری می شود نیز در فرایند تبلور نقش دارد. در مجموع عوامل محیطی از قبیل رطوبت، دما و ترکیبات عسل از نظر درصد بالای مواد قندی، آنزیم دیاستاز (که باعث جذب ذرات موجود در عسل و ته نشینی و کدورت آن می شود ) موجب پدیده شکرک زدگی می شوند که این خاصیت در عسل های طبیعی دیده می شود.
 
جمالی ادامه داد: در برخی از موارد برخی از واحدهای بسته بندی اقدام به عملیاتی از قبیل حرارت دادن (به منظور ایجاد رنگ تیره مطلوب، رفع کدورت و ایجاد شفافیت)، افزودن جوهر لیمو (به منظور جلوگیری از شکرک زدگی) می کنند که این موارد منجر به آسیب جدی در بافت عسل می شود.

کارشناس آزمایشگاه مرجع سازمان غذا و دارو اظهارداشت: با توجه به خصوصیات فیزیکی وشیمیایی عسل می توان چنین نتیجه گیری کرد که ارزیابی کیفیت عسل تنها در آزمایشگاههای کنترل کیفیت معتبر و ذی صلاح امکان پذیر است و اظهار نظر در خصوص آن فقط با انجام آزمایشات لازم می تواند صورت پذیرد.
 
جمالی افزود: ارزیابی های فیزیکی و حسی و فقط  خصوصیات ظاهری در تعیین کیفیت عسل از نظر علمی پذیرفته شده نیست و در آزمایشگاههای مربوطه با توجه به شاخص های تعیین شده می توان اظهارنظر قطعی کرد.

کارشناس آزمایشگاه مرجع سازمان غذا و دارو به شهروندان توصیه کرد: هنگام  خرید و تهیه عسل باید به این نکات توجه داشت که عسل هایی که دست فروشان ارائه می کنند به دلیل عدم کنترل های لازم از سوی ارگان های ذیربط و فله ای بودن از کیفیت مطلوب و قابل قبول برخوردار نیستند و حتی الامکان باید از خرید آنها صرفنظر کرد.
 
جمالی ادامه داد: عسل های بسته بندی شده باید دارای کد بهداشتی و تاییدیه های لازم از سوی وزارت بهداشت باشند و به خصوص به تاریخ تولید و انقضا توجه شود و از نحوه نگهداری عسل در مکان های مناسب از نظر دما ،‌ قبل و بعد از خرید اطمینان حاصل کنند.

منبع: ایسنا