آمار جدید در مورد وضعیت اشتغال

پول‌نیوز- آمارها می‌گویند 175هزارنفر از جمعیت کشور به تازگی تصمیم به فعالیت اقتصادی گرفته‌اند، اما تعداد افراد در مرز بیکاری 2 میلیون نفر شده و یک میلیون و 560 هزارنفر متقاضی کار نیز زیر 30 سال سن دارند.

نگاهی به جدیدترین آمارهای منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران درباره بیکاری و وضعیت بازار کار کشور نشان می دهد همچنان بیکاری میلیونی و بازار کار با فشار جمعیت جوان بیکار زیر 30 سال مواجه است.

متاسفانه آنچنان که در یکی دو دهه اخیر، از بیکاری به عنوان یک سوژه تبلیغاتی توسط دولت ها استفاده شده و وعده های فراوانی در اینباره به جوانان داده شد، عملکردها قابل توجه نبوده و از اینرو امروز صدها هزار جوان تحصیل کرده دانشگاهی پشت درهای بازار کار منتظر اشتغال هستند.

معمولا مسئله رفع بیکاری و اشتغال زایی به عنوان یک وعده از سوی دولت هایی که بر سر کار آمده اند داده شده و مقامات ارشد دولت ها همواره سعی کرده اند در زمان های مواجه شدن با مردم، حرفی برای اشتغال داشته باشند و خبر از اجرای طرحی برای رفع بیکاری بدهند.

به هر حال، انباشته شدن وعده ها و ناتوانی دولت ها در اجرای موفقیت آمیز برنامه های اشتغال زایی باعث شد تا آنقدر که جوانان به سن کار رسیده اند شانس اشتغال وجود نداشته باشد و همواره نوعی عدم تعادل بین عرضه و تقاضای نیروی کار و کمبود فرصت های شغلی پایدار در کشور وجود داشته باشد.

16 سال تجربه طرح ضربتی برای اشتغال

دولت ها نیز برای توجیه ضعف عملکردهای خود در اشتغال زایی از مباحثی شبیه به هم مانند افزایش یکباره جمعیت کشور در دهه شصت و رسیدن آنها به بازار کار، تحریم ها و ناتوانی بنگاه ها در جذب نیروهای متقاضی کار، نداشتن مهارت نیروی کار کشور و تبدیل شدن دانشگاه ها به کارخانه های تولید مدرک، لزوم انجام تغییراتی در رشته های دانشگاهی، تقویت مهارت آموزی و مباحثی از این دست پرداخته اند.

دستکم در 16 سال گذشته نیز برخی طرح های ضربتی و کوتاه مدت نیز در زمینه اشتغال زایی به انجام رسیده که همگی از طریق تزریق منابع بانک ها به طرح های کوچک شغلی تعریف شده بودند. در این زمینه می توان به طرح های خوداشتغالی، زودبازده ها و مشاغل خانگی اشاره کرد؛ طرح هایی که هیچ یک نتوانستند گشایش قابل اعتنایی در بازار کار کشور ایجاد کنند.

با این وجود، انتظار می رفت دولت تدبیر و امید بتواند با تصحیح روش های نادرست گذشته در مواجه با بیکاری و اشتغال زایی، برنامه ریزی های جدیدی را به منظور خروج بازار کار ایران از بن بست ارائه کند که تاکنون چنین نشده است.

هرچقدر دولت دکتر حسن روحانی در مباحث مربوط به مذاکرات هسته ای و مهار تورم موفقیت های نسبی کسب کرده؛ در زمینه بازار کار به عنوان یکی از وعده های مهم انتخاباتی وی به گواه آمارهای رسمی کشور، ناموفق بوده است. دستکم تا به امروز گشایش جدیدی در اشتغال زایی کشور رخ نداده است.

آمارها می گویند تعداد جمعیت فعال کشور از 23 میلیون و 756 هزار و 194 نفر در تابستان امسال به 23 میلیون و 932 هزار و 186 نفر رسید که نشان دهنده افزایش جمعیت فعال کشور به میزان 175 هزار و 220 نفر است. به بیان دیگر در فاصله تابستان تا پاییز امسال، 175 هزارنفر دیگر نیز در جمعیت شاغلان و یا صف بیکاران کشور قرار گرفتند.

123 هزار نفر دیگر هم خانه نشین شدند

از سویی آمارها نشان می دهند مجموع جمعیت غیرفعال کشور به غیر از افراد زیر 10 سال و بالای 65 سال از 40 میلیون و 105 هزار و 845 نفر در تابستان به 40 میلیون و 229 هزار و 170 نفر در پاییز رسیده اند. یعنی تنها در فاصله یک فصل از سال 93، بر جمعیت غیرفعال کشور که نه شاغل هستند و نه بیکار؛ 123 هزار و 325 نفر افزوده شد.

یکی از مهم ترین مباحثی که ملاک عملکرد دولت ها درباره بازار کار قرار می گیرد تعداد بیکاران مطلق است. در این بخش تعداد بیکاران کشور از 2 میلیون و 257 هزار و 194 نفر در تابستان با افزایش 263 هزار و 473 نفری به 2 میلیون و 520 هزار و 667 نفر در پاییز رسیده است.

علی ربیعی وزیر کار در اینباره معتقد است به دلیل افزایش امید به اشتغال جامعه، آمار بیکاران افزایشی شده و این ناشی از ضعف عملکرد دولت نیست. وی همچنین کاهش فعالیت های کشاورزی در پاییز را دلیلی دیگر بر افزایش تعداد بیکاران می داند؛ اما می توان واقعیتی دیگر را نیز از افت و خیز آمارها برداشت کرد و آن هم اینکه عملکرد دولت در این بخش ضعیف بوده که تغییرات فصلی می تواند بر تعداد بیکاران کشور تاثیر بگذارد.

در چند سال گذشته همواره کارشناسان بازار کار و مقامات دولتی از هجوم متولدین دهه شصت به بازار کار و شکل گیری صف تقاضا برای کار از سوی این گروه ها سخن گفته اند. آمارها در این بخش نشان می دهند که در حال حاضر یک میلیون و 559 هزار و 775 جوان زیر 30 سال دچار بیکاری مطلق، در صدد ورود به بازار کار هستند.

فشار زیر 30 ساله ها برای کار

قرار داشتن فشار بیکاری در جمعیت زیر 30 سال کشور نشان می دهد که بازار کار با تقاضاهای جدی از سوی کارجویان عمدتا تحصیل کرده دانشگاهی مواجه است و در صورت ادامه روند فعلی، این وضعیت تا سال های آینده نیز ادامه خواهد یافت. در این بخش تعداد بیکاران زیر 30 سال کشور در تابستان یک میلیون و 449 هزار و 890 نفر بود که به فاصله یک فصل تا پاییز، بر این جمعیت 109 هزار و 885 نفر افزوده شده است.

یکی دیگر از آمارهای مهمی که درباره وضعیت بازار کار کشور قابل بررسی است افراد دارای اشتغال ناقص است که این تعداد از یک میلیون و 849 هزار و 219 نفر در تابستان به 2 میلیون و 34 هزار و 94 نفر در پاییز افزایش یافته است. به عبارتی مجموع افراد دارای اشتغال ناقص که در هفته مرجع کمتر از 44 ساعت کار کرده اند در 3 ماه 184 هزار و 875 نفر افزایش یافته است.

در حالی که به صورت بالقوه بیش از 64 میلیون نفر از جمعیت کشور قابلیت انجام فعالیت های گوناگون اقتصادی را دارا هستند اما تعداد جمعیت شاغل کشور در پاییز امسال به 21 میلیون و 411 هزار و 519 نفر رسید که نسبت به 21 میلیون و 520 هزار و 553 نفر شاغل تابستان، 109 هزار و 34 نفر کاهش در این بخش مشاهده می شود.