مدیریت؛ حلقه مفقوده در زمان بروز حوادث طبیعی

پول‌نیوز - سیل در جنوب و سرما در شمال کشور، برای برخی وارد کنندگان نان و آب شد تا 600 هزار تن پرتقال را به بهانه تامین میوه شب عید وارد کشور کنند.

در حالی که بارها وزیر کشاورزی اعلام کرده بود که سرما زدگی مرکبات شمال عامل واردات میوه شب عید نخواهد بود؛ « 4 میلیون و 700 هزار تن مرکبات داریم، عده‌ای با کوبیدن بر طبل واردات برای شب عید، نمی‌گذارند باغدار سرش را راحت روی بالش بگذارد و معیشت وی تأمین شود». حجتی اما چند روز پیش تسلیم شده و وزیر جهاد کشاورزی و معاونین وی در گفتگو با رسانه ها گفتند برای واردات محصولات کشاورزی به ویژه مرکبات تحت فشار قرار دارند، به همین جهت کار گروه تنظیم بازار در جلسه اخیر خود مقرر کرد که شرایط واردات 100 هزار تن مرکبات به کشور فراهم آید.

بنابراین گزارش در بند 5 مقررات اخیر جلسه ستاد تنظیم بازار با شماره نامه 134872 به تاریخ 2/11/ 95 قرار شد: وزارت جهاد کشاورزی با توجه به کاهش تعرفه نارنگی، پرتقال و موز، برنامه‌‌ریزی‌های لازم جهت تامین این اقلام طبق دستورالعمل با تامین 100 هزار تن مرکبات علاوه بر میزان تعهد شده داخلی قبلی بر اساس مصوبات تنظیم بازار اقدام و در ایام نوروز با نرخ مصوب توزیع نماید.

دیروز هم حسين صفايي به تسنیم گفت: به سبب بروز سرما در آذر ماه و آسيب ديدگي پرتقال‌ها ممکن است که تا زمان توزيع بخشي از آن‌ها قابليت ماندگاري نداشته باشد که براي اين بخش واردات انجام خواهد شد.

عامل سازمان مرکزي تعاون روستايي و معاون وزير جهاد کشاورزي با اشاره به آخرين وضعيت ذخيره سازي و زمزمه واردات پرتقال شب عيد اظهار داشت: بخش عمده پرتقال شب عيد از سوي سازمان مرکزي تعاون روستايي در شهرستان‌هاي مقصد ذخيره سازي و در زمان مقرر به بازار توزيع خواهد شد.

وي افزود: تصميم گيري مبني بر زمان توزيع ميوه جهت تنظيم بازار شب عيد از سوي ستاد تنظيم بازار اتخاذ تصميم خواهد شد، اما طبق روال همه ساله از ۲۰ اسفند ماه توزيع خواهد شد.

صفايي در پاسخ به اين سوال که واردات پرتقال براي بازار شب عيد انجام مي‌شود يا خير، گفت: با توجه به ذخيره سازي مناسب کمبودي در داخل وجود ندارد و تنها به سبب بروز سرما در آذر ماه و آسيب ديدگي پرتقال‌ها ممکن است که تا زمان توزيع بخشي از آن‌ها قابليت ماندگاري نداشته باشد که براي اين بخش واردات انجام خواهد شد.

مدير عامل سازمان مرکزي تعاون روستايي در پاسخ به سوال ديگري که خبرهايي از واردات پرتقال از مصر و ترکيه از سوي بخش خصوصي مطرح شده است، ادامه داد: در زمان ذخيره سازي کيفيت ميوه‌هاي ذخيره شده مناسب بوده و تن‌ها به سبب آسيب ديدگي احتمال عدم ماندگاري جهت عرضه ايام عيد وجود دارد که با اين وجود ناگزير از واردات هستيم.

این در حالی است که رئيس اتحاديه صادرکنندگان ميوه از واردات 600 هزار تن پرتقال از سوي بخش خصوصي سخن گفته و نسبت به آن واکنش نشان داده و گفت: در هيچ‌يک از جلساتي که با وزارت جهاد کشاورزي درباره تنظيم بازار ميوه شب عيد برگزار کرده‌ايم، توافق نکرديم که مجوز واردات ميوه يا مشخصا پرتقال به بخش‌ خصوصي داده شود. متولي اصلي واردات ميوه وزارت جهاد کشاورزي بوده، خرده‌فروشي ميوه برعهده اتحاديه ميوه و سبزي و توزيع عمده هم، وظيفه بارفروشان است.

 مهاجران در پاسخ به اين پرسش که اگر بخش خصوصي مجوز ندارد، چگونه آمار احتمالي واردات پرتقال از ترکيه به‌وسیله اين بخش اعلام شده است، تصريح مي‌کند: سود قاچاق ميوه آن‌قدر دلچسب و وسوسه‌کننده است که براي بسیاری از سودجوها، قابل چشم‌پوشي نيست؛ وزارت جهاد کشاورزي بايد چشمش را بيشتر باز کند.

مهاجران با عدد و رقم ثابت مي‌کند بازار، نيازي به واردات به‌ويژه پرتقال و گوجه‌فرنگي ندارد: سالانه در حدود 200 هزار تن مازاد مصرف گوجه‌فرنگي در کشور وجود دارد که در بسياري از موارد هم دورريز مي‌شوند و اين عدد درباره پرتقال زير صد هزار تن است. بااين‌حساب، اگر بخش‌ خصوصي، بازار را تحريک کند، همين مقدار پرتقالي که در بازار وجود دارد، پاسخگوي نياز شب عيد خواهد بود.

او درباره پيشنهاد اتحاديه ميوه به وزارت جهاد کشاورزي هم اين‌طور مي‌گويد: واردات از سوی بخش ‌خصوصي را که به هيچ‌عنوان قبول ندارم اما درباره 600 هزار تني که وزارت جهاد کشاورزي براي واردات پيش‌بيني کرده هم پيشنهادهايي به اين وزارتخانه داده‌ايم؛ به آنها گفتيم خودتان از تحريک بازار جلوگيري کنيد و به مردم صادقانه بگوييد امسال چاره‌ای نيست جز آنکه پرتقال کمتر مصرف شود و ميوه‌هاي مشابه جايگزين شوند.  گويا وزارت جهاد کشاورزي، اين پيشنهاد را نپذيرفته و اصرار دارد 600 هزار تن را وارد کند.

ابوالقاسم عربیون، استاد دانشگاه تهران و کارشناس حوزه کشاورزی در واکاوی واردات میوه که بعضا با قاچاق گسترده نیز همراه بوده است گفت: مگر علم نداریم که وضعیت جغرافیایی و آب و هوایی ایران به چه صورت است؟ مگر پیشتر سرما زدگی محصولات باغی و کشاورزی را تجربه نکرده ایم؟ مگر نمی دانیم که ضعیت جغرافیایی به گونه ای است که سیل و طغیان رودخانه ای در برخی فصول اتفاق می افتد؟ چرا به جای اینکه برای مشکلات احتمالی چاره اندیشی کرده و برای هر نوع از حادثه ای که ممکن است پیش بیاید برنامه و پلان داشته باشیم منتظر می مانیم تا حادثه اتفاق افتاده و خسارت وارد شود سپس جلسات مدیریت بحران تشکیل داده و در پی رفع و رجوع باشیم.

وی در گفتگو با خبرنگار پول نیوز گفت: چرا به جای اینکه سد غیر مرتبط بزنیم که عامل بالا رفتن ec  آب شده و شوری آب را بالا ببرد و مشکلات بی شماری به محیط زیست بیفزاید سیل آب بند در مناطق مختلف که مستعد سیل و طوفان هستند نمی زنیم؟

عربیون خاطرنشان کرد: چرا مدیریت صحیح منابع و هزینه کرد در بخش نداریم؟ چرا مدیریت استعداد یابی نداریم ؟ چرا مدیریت در حوزه کشت و مزرعه نداریم؟ چرا شبکه زیر سطح نداریم؟ اگر به این سوالات پاسخ بدهیم به این کلمه می رسیم :«مدیریت». چنانچه مدیریت صحیح داشته باشیم  هیچ حادثه ای نمی تواند تصمیمات خلق الساعه دولتها را توجیه کند. به همین جهت نمی توان گفت وقوع سیل و سرما مجوز واردات محصولات کشاورزی به کشور است.

به گفته این کارشناس کشاورزی؛  در صورتی که مدیریت صحیح وجود داشته باشد با بضاعت موجود می توان میوه شب عید را  فراهم کرد، واردات میوه به این بهانه که به نفع مصرف کننده صورت می گیرد اشتباه است.

عربیون گفت: برای اینکه منابع هدفمند مدیریت شود باید ساختارها در بخش کشاورزی مدیریت شده و  کارافرینی سازمانی ایجاد شود.
وی گفت: در وزارت کشاورزی اقدامات مناسبی انجام شده است اما از آنجایی که بهره وری در این حوزه افزایش نداشته است نمی توان گفت که وزارت کشاورزی موفق ترین وزارتخانه دولت یازدهم بوده است؛ واردات اخیر میوه نیز به عنوان یک عملکرد منفی در کارنامه این وزارتخانه می ماند.