بمب دیجیتالی!! شاخص جدال واشنگتن و مسکو

پول‌نیوز - در حال حاضر اختلاف دو طرف بر سر بحران سوریه هم به اوج خود رسیده است.بویژه عدم صداقت آمریکا برای حل بحران سوریه و تهدیدات روز افزون آن علیه مسکو ،خشم مقامات کرملین را بر انگیخته است.

زمینه نظری

هر چند روند روابط روسیه و آمریکا در سالهای اخیر با توجه به اختلافات دو طرف بر سر مسائلی مانند گسترش ناتو بسوی شرق و استقرار سامانه های ضد موشکی در اروپا از سوی آمریکادچار تنش بوده است ، اما از سال 2014و الحاق شبه جزیره کریمه به روسیه و اوج گیری بحران اوکراین، روابط این دو قدرت بزرگ هسته ای  مسیر افزایش مستمر تنش ها را طی کرده و بویژه استقرار روز افزون نظامیان و تجهیزات ناتو در شرق اروپا وبرگزاری انواع رزمایش ها از سوی ناتو که با حمایت واشنگتن صورت می گیرد به این مساله دامن زده است.

تهدیدات متنوع

با توجه به اتهامات مختلف واشنگتن علیه مسکو ،دولتمردان آمریکایی شمشیر را علیه روسیه از رو بسته اند و تهدیدات مختلفی را مطرح کرده اند . درعین حال مقامات روسیه هم تصریح کرده اند که مسکو و واشنگتن در شرایط کنونی اختلافات متعددی در زمینه مسائل و بحران های منطقه ای و بین المللی دارند.در مجموع روند کنونی روابط آمریکا و روسیه حاکی از واگرایی فزاینده و کاهش سطح روابط متقابل در همه سطوح است.این روند ،احتمال اقدامات متقابل بویژه در عرصه سایبری را افزایش داده است.

آمریکا و بمب دیجیتالی

با تبلیغات گسترده آمریکا در باره مداخله روسیه در فرایند انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال 2016 اکنون معلوم شده است که مقامات اطلاعاتی آمریکایی طرحی سایبری در دست دارند که برای ضربه زدن به زیرساخت‌های مهم روسیه طراحی شده است. بدین ترتیب در پروژه‌ای که از آن به عنوان" بمب‌های دیجیتالی" یاد می‌شود، آمریکا در نظر دارد تا به زیرساخت‌های حیاتی روسیه حمله سایبری کند.در واقع دولت باراک اوباما قصد اقدامات انتقامی گسترده ای علیه مسکو در عرصه سایبری را داشته است. اوباما در واکنش به تایید اقدامات سایبری روسیه در انتخابات آمریکا از جانب سیا و اف بی آی ،  به صورت مخفیانه واکنش های مختلفی را برای مهار و تنبیه روسیه مورد بررسی قرار داد که شامل حمله سایبری علیه زیرساخت های روسیه و یا انتشار اطلاعات شخصی پوتین و اعمال تحریم های فلج کننده علیه مسکو بود. بهانه اقدام آمریکا در این زمینه، حملات سایبری توسط ماموران روسی علیه نهادهای دولتی و انتخاباتی آمریکا از جمله مقر حزب دموکرات است.در این چارچوب، دولت آمریکا در 7 اکتبر 2016رسما روسیه را متهم کرد از طریق حملات سایبری به سامانه رایانه ای کمیته ملی حزب دموکرات و رایانه های مقامات سیاسی آمریکا نفوذ کرده است. مقامات کاخ سفید پیشتر هم روسیه را به حملات سایبری علیه آمریکا متهم کرده بودند اما این نخستین بار بود که رسما این اتهام را مطرح کردند. با این حال برخی مقامات آمریکایی اذعان دارند که اثبات قطعی نقش دولت روسیه در مدیریت این عملیات نفوذ سایبری، غیرممکن است. از دیدگاه روسها ، مقامات آمریکایی به دلیل اینکه قادر به تجزیه و تحلیل واقع بینانه مسائل انتخاباتی نیستند ، با برون فکنی و نسبت دادن مسائل انتخاباتی به کشورهای خارجی سعی در توجیه آنها دارند.

با این حال اکنون وجود پروژه محرمانه حمله سایبری علیه روسیه  افشا شده است. این پروژه مخفیانه در اواخر دوره ریاست اوباما همچنان در مراحل طراحی قرار داشت و اکنون دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا باید درباره استفاده از قابلیت‌های آن تصمیم‌گیری کند.یکی از مقامات سابق آمریکا به روزنامه واشنگتن پست گفته است که  این طرح می‌تواند شبکه‌های مهم و استراتژیک روسیه را مختل کند.این فن آوری پیشرفته و محرمانه توسط آژانس امنیت ملی آمریکا طراحی شده و قابلیت کنترل از راه دور را دارد. این پروژه که تا پایان ریاست اوباما تکمیل نشد، معادل دیجیتالی بمب هایی توصیف شده است که هر زمان امکان انفجار آنهاوجوددارد.در واقع آژانس امنیت ملی دست اندار اصلی طراحی واجرای حملات سایبری شناخته می شوددر این زمینه ادوارد اسنودن پیمانکار پیشین آژانس امنیت ملی آمریکا اعلام کرد که آژانس  امنیت  ملی آمریکا پشت صحنه حملات سایبری  در سطح جهان قرار دارد و تاکنون 74 کشور را مورد حمله قرار داده است.افشای طرح سری آمریکا برای حمله سایبری به زیر ساخت های روسیه در واقع موضع دوگانه واشنگتن در قبال استفاده از قدرت سایبری را روشن می کند . آمریکایی ها هر گاه خود اقدام به حمله سایبری علیه دشمن کنند که نمونه بارز آن حمله سایبری به تاسیسات هسته ای ایران با بدافزار استاکس نت بود ، آن را موجه و مشروع قلمداد می کنند ، در حالی که اقدام مشابه از سوی دیگر کشورهای رقیب یا خصم را برنمی تابند.بر خلاف ادعای مقامات واشنگتن که همواره دیگر کشورها را متهم به حملات سایبری علیه آمریکا می کنند ، آمریکا همواره از اولین و بزرگترین کشور هایی محسوب می شود که از فضای سایبری برای اعمال فشار و در واقع تهاجم بر علیه سایر ملت ها استفاده نموده است. در عین حال نباید فراموش کردکه حملات سایبری به مثابه تیغی دو لبه محسوب می شود که توسط دشمنان امریکا نیز می تواند به نحو موثری علیه آن مورد استفاده قرار گیرد.  بهانه آمریکا برای افزایش توانمندی های سایبری خود این است که چنین اقدامی با توجه به استفاده چین، روسیه و سایر کشورها از فضای سایبری برای حمله به دشمنان و یا سرقت اطلاعات ضرورت پیدا کرده است. 

رویکرد متقابل روسها

در این چارچوب روسها نیز بخوبی می دانند که آمریکایی ها مسئول بخش قابل توجهی از حملات سایبری در سطح جهان هستند.لذا روسیه از سال ها پیش برنامه خودکفایی ملی در بخش های اینترنتی و فضای مجازی از جمله موتورهای جست و جو، شبکه های مجازی، برنامه های ضد هکری و ویروسی و هم چنین ایمن سازی اطلاعات و ارتباطات را اجرا می کند.در واقع، این روسها هستند که برای مقابله با حملات و نفوذ های سایبری از جانب غرب بویژه آمریکا ،مبادرت به ایجاد و راه اندازی یک شبکه اینترنتی دارای ضریب امنیتی بالا کرده اند. ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه ، توان حملات سایبری را از تسلیحات متعارف بالاتر دانسته است. ضمن اینکه روسیه با اعلام تشکیل ارتش سایبری ، نیروی انسانی و بودجه قابل توجهی را برای عملیات آن نه فقط برای جلوگیری از اقدامات سایبری ،بلکه برای افزایش فعالیت در حوزه سایبری اختصاص داده است. در این راستا ژنرال سرگئی شایگو وزیر دفاع روسیه در اوایل اسفند 1395 از ایجاد ارتش سایبری در این کشور با هدف پیشگیری از عملی شدن تهدیدهای مرتبط در عرصه نظامی خبر داد. پیشتر هم ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه بر ضرورت آمادگی این کشور برای مقابله کارآمدتر با تهدیدهای سایبری تاکید کرده بود.

اعلام تشکیل ارتش سایبری در روسیه گامی مهم در عرصه رویارویی روسیه و غرب در عرصه جنگ نرم محسوب می شود. در سند دکترین امنیت سایبری روسیه بر اهمیت شناخت و مقابله با تهدیدهای سایبری علیه امنیت بین المللی این کشور تاکید ویژه ای شده است.در چند سال اخیر با تشدید تنش ها بین روسیه و غرب بویژه آمریکا شاهد  اقدامات متقابل دو طرف در زمینه جنگ رسانه ای و نیز حملات و اقدامات سایبری با هدف کسب اطلاعات به منظور استفاده از آن در چارچوب اهداف سیاسی و نظامی بوده ایم .

جمع بندی

در صورتی که آمریکا باصطلاح بمب های دیجیتالی خود را علیه زیر ساخت های روسیه فعال کند ، باید انتظار اقدامات متقابل مسکو را داشته باشدکه در این صورت خسارات و فرجام چنین جنگی در عرصه سایبری با توجه به ابعادو ماهیت آن نامعلوم خواهد بود.مسلما این خبر خوبی برای واشنگتن نیست که اخیرا اتهامات گسترده ای را در باره دخالت مسکو در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا با جاسوسی سایبری از مقر حزب دموکرات  و انتشار اسناد  آن در فضای سایبری و تضعیف موقعیت هیلاری کلینتون  نامزد دموکراتها متوجه مسکو کرد ، به نحوی که هنوز هم  دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا در گیر تبعات آن با توجه به کمک غیر مستقیم روسها به وی برای پیروزی در انتخابات 2016 است.