حذف صفر باید اولیت آخر بانک مرکزی باشد

پول‌نیوز - سال‌هاست که موضوع حذف یک صفر تا سه صفر از واحد پول ملی کشور، ریال، مطرح و نیمه‌کاره رها می‌شود. بانک مرکزی امروزه دوباره این تئوری را مطرح کرده و به نظر می‌رسد این بار تصمیم عبدالناصر همتی رییس تازه‌نفس این بانک، جدی است.

هادی حق شناس اقتصاددانی است که شدیدا با طرح حذف صفر از پول کشور در شرایط کنونی مخالف است و در گفت‌وگو با پول نیوز می‌گوید: برای اینکه راجع به حذف چهار صفر از پول حرف بزنیم بد نیست به نکته‌ای بسیار مهم اشاره کنیم. اساسا پول یعنی چه؟ در ادبیات اقتصادی برای پول وظایفی تعریف می‌کنند، اول اینکه پول ابزار مبادله است و دوم اینکه پول سنجش است و سوم اینکه پول ابزار ذخیره ارزش است. من نوعی وقتی یک ماه کار می‌کنم دستمزدم در واحدی به نام پول ذخیره می‌شود. من نوعی باید ابزاری در دست داشته‌ باشم تا نیازهای روزمره و بلندمدت خود را تامین کنم.

این اقتصاددان ادامه می‌دهد: امروز ریال ایران و تومان ایران همه این وظایف را به درستی و تمامی انجام می‌دهد. در این میان ممکن است سوالی مطرح شود که با این وجود، چرا برخی از کشورها چند صفر از واحد پولی خود کم می‌کنند؟ این سوال پاسخی ساده دارد: در آلمان بعد از جنگ، زیمباوه فعلی یا ونزوئلا، مردم هنگامی که برای خرید نان به نانوایی می‌رفتند باید همراه خود ساک یا گونی می‌بردند! در این شرایط پول طبق تعاریف اقتصادی به وظایف خود عمل نکرده بود. حمل و نقل پول برای تامین نیازهای افراد، سخت شده بود. آیا ما در ایران مشکل حمل پول داریم؟صراحتا خیر.

به گفته هادی حق‌شناس، امروز قدرت خرید مردم پایین آمده اما مشکل حمل پول در ایران هنوز وجود ندارد.

حق شناس تاکید می‌کند: نکته بعدی این است که امروز از کودکان گرفته تا سالمندان همه کارت اعتباری برای خرید و فروش دارند. اگر روند توسعه بانکداری الکترونیکی در ایران به همین شکل ادامه پیدا کند، ممکن است تا 10 سال دیگر اصلا مفهوم اسکناس از بین برود و ضرورت استفاده از پول کاغذی دیگر حس نشود.

او می‌گوید: از طرفی مساله بعدی این است که کشورهایی که سراغ اصلاح وضعیت اقتصادی خود با روش حذف صفر می‌روند، کشورهایی هستند که با یک ابر تورم سه رقمی روبرو شده‌اند. آیا ایران تجربه تورم سه رقمی را داشته یا دارد؟ میانگین تورم ایران در همه این سال‌ها 20 درصد بوده است.

معاون دریایی سازمان بنادر کشور ادامه می‌دهد: از همه این‌ها بگذریم. بله. ممکن است در چند سال آینده همه اقتصاددانان به این اجماع نظر برسند که چند صفر باید از واحد پول کشور حذف شود اما امروز و در این شرایط اقتصادی وظیفه بانک مرکزی این است که نرخ تورم را کنترل کند. رشد نقدینگی را مهار کند. مطالبات معوق بانکی را سر و سامان ببخشد. نرخ ارز را پایین بیاورد. حذف چند صفر از پول باید اولیت آخر بانک مرکزی در این سال‌ها باشد. امروز روز ایجاد آرامش در اقتصاد کشور و اصلاح سیاست‌های پولی است.

300 درصد افزایش نرخ ارز در یک سال را تجربه کرده‌ایم. نرخ رشد اقتصادی ما به زور در پایان سال به صفر می‌رسد. آیا در این شرایط اقتصادی کسی عمل جراحی زیبایی برای واحد پول کشور انجام می‌دهد؟ هزینه منفی این کار این است که ذهن‌ها را به سمت اصلاحات ظاهری می‌برد نه ساختاری. اما از گفتن ما چه سود؟ تجربه نشان داده دولت‌ها همواره کار خودشان را می‌کنند.