دلایل کاهش سلطه دلار بر بازارهای جهانی

پول‌نیوز - صندوق بین‌المللی پول در گزارشی اعلام کرده است سهم دلار از ذخایر ارزی به ۶.۶۲ تریلیون دلار کاهش یافته است که پایین‌ترین سطح در طول شش سال اخیر است. دلایل زیادی برای کاهش سهم دلار از ذخایر ارزی جهانی از سال ۲۰۱۳ تاکنون وجود دارد؛ سال گذشته چین و روسیه با امضای قراردادهای نفتی مبتنی بر ارزهای غیردلاری، جنگ ارزی با آمریکا را شدت بخشیدند و حتی کشورهای اروپایی نظیر آلمان نیز به فکر جایگزین کردن یورو با دلار در قراردادهای خارجی افتاده‌اند.

اگر کاهش تمایل کشورها به دلار ادامه داشته باشد پیامدهای آن بر روی قدرت خرید و در صورت تنش‌های بالاتر، افزایش لجام‌گسیخته تورم را شاهد خواهیم بود. در شرایطی که شاخص دلار تقریباً از ژوئن سال گذشته تاکنون دارای نوسانات محدودی بوده است باید دلایل دیگری برای این کاهش یافت.

بدهی آمریکا که از سال ۲۰۰۹ با شتاب زیادی رو به افزایش رفته است یکی از این دلایل است. اکنون این بدهی حدود ۲۲ تریلیون دلار است و کسری تجاری آمریکا با کشورهای دیگر که بخش بزرگی از آن به خاطر قدرت دلار است باعث شده تا دولت آمریکا وارد جنگ تجاری با شرکای بزرگ خود شود. تا پایان سال گذشته کسری بودجه دولت آمریکا به ۶۰ میلیارد دلار رسید.

شاید دلیل مهم دیگر کاهش تمایل کشورها به نگهداری دلار مربوط به استفاده ابزاری واشنگتن از دلار برای پیشبرد اهداف و تحریم‌های این کشور بر علیه کشورهای دیگر دانست. از سال گذشته و به دنبال تنش روسیه و آمریکا که منجر به تحریم گسترده بنگاه‌ها و تاجران روسی توسط آمریکا شد، روسیه به سرعت در حال کاهش وابستگی خود به دلار و فروش اوراق قرضه وزارت خزانه‌داری آمریکا است. برخی از کشورهای دیگر نظیر ترکیه، چین و ایران نیز رویکرد مشابهی در پیش گرفته‌اند.

ذخایر جهانی، بخشی از دارایی بانک‌های مرکزی جهان است که برحسب ارزهای مختلف و به منظور بازپرداخت بدهی‌های خارجی نگهداری می‌شود. بانک‌های مرکزی گاهی از ذخایر ارزی خود برای حمایت از واحد پول ملی کشور خود نیز استفاده می‌کنند.