چالش های تولید برق از انرژی پاک خورشیدی

به گزارش پول نیوز؛ تولید تولید برق با استفاده از گرما و نور خورشیدی در سال های اخیر در حالی انجام می شود که آثار مخرب تولید برق از طریق سوخت های فسیلی را ندارد. تجهیزات تولید برق با این روش را حتی می توان در بیابان های بدون استفاده مانده نصب کرد و از انرژی پاک، تولید برق کرد.

امکانات این روش تولید برق و ظرفیت های موجود کشور در این حوزه، محور گفت و گوی «پول نیوز» با مهندس آرش شجاعی، دبیر انجمن انرژی های تجدیدپذیر ایران است.

*****

*در حال حاضر وضعیت  انرژی خورشیدی در کشور چگونه است و این مقدار از تولید برق خورشیدی در کشورمان رضایت‌بخش است؟

-انجمن انرژی های تجدیدپذیر، یک نهاد مستقل و غیر دولتی است. در حوزه‌های مختلف از جمله فرهنگ سازی فعالیت می کند.  در 4 سال گذشته، دولت سیاست های تشویقی را در توسعه انرژی های تجدیدپذیر در پیش گرفت.

اصلی ترین این سیاست ها، قرارداد خرید تضمینی برق تولیدی بود و منجر توسعه انرژی های تجدیدپذیر شد. بر این‌اساس تولید میزان برق خورشیدی از حدود 100 مگاوات به 800 مگاوات رسیده است.
در برنامه های پنج ساله پنجم و ششم توسعه، آمده است که سالانه 1000 مگاوات به ظرفیت تولید برق خورشیدی اضافه شود ولی به خاطر چالش هایی که وجود داشت، این هدف محقق نشده است.

در سال 1396 شوک نوسانات نرخ ارز و همچنین تحریم های بانکی اتفاق افتاد.

برخی از سرمایه گذاران خارجی، با وجود این مشکلات، ورود پیدا کردند و برخی از نیروگاه های ایران با سرمایه گذاری مستقیم خارجی، نصب شده و برق آن وارد شبکه برق کشور شده است.
مهمترین معضلی که در ارتباط با انرژی تجدیدپذیر یارانه های انرژی فسیلی است که باعث می شود انرژی های تجدیدپذیر مغفول بماند.

*معاون برق و انرژی وزارت نیرو سال جاری اعلام کرد ظرفیت فعلی نیروگاه های تجدیدپذیر 841 مگاوات است و تا پایان سال به 1000 مگاوات می رسد. آیا امکان افزایش تولید برق وجود دارد؟

-برخی از نیروگاه های برق در دست ساخت است. در عین حال مصوبه اخیر از سوی وزیر نیرو، افزایش 30 درصدی تعرفه برق تجدیدپذیر ابلاغ شده. 
در حالیکه برای تولید 1000 مگاوات برق خورشیدی سه سال زمان برده اما؛ برنامه کشور این است که سالانه 1000 مگاوات به شبکه برق وصل شود.

* قیمت خرید برق انرژی تجدیدپذیر چقدر است؟

-قیمت خرید تضمینی به صورت پلکانی است. تا 20 کیلو وات ساعت برق خورشیدی 800 تومان بود و با مصوبه وزارت نیرو بیش از  30 درصد به آن اضافه شد.

*آیا تولید تا 20 کیلو وات ساعت به صرفه است؟

-هر مشترکی که این برق را تولید می کند، می تواند تا دو برابر ظرفیت به شبکه برق تزریق کند. با این افزایش 30 درصدی قیمت خرید برق مقرون به صرفه شد و در مدت 4 یا 5 سال، بازگشت سرمایه می تواند اتفاق بیفتد.

*این مقدار تولید برق، به طور خانگی است و نیروگاه نیست؟

-به لحاظ مجوزهایی که داده می شود دو نوع نیروگاه داریم. یک نیروگاه، ظرفیت پایین است و متصل به انشعابات است که تا سقف 100 کیلو وات ساعت است. این نوع تولید برق، تولید پراکنده است.
یک نوع نیروگاه هم، بالاتر از این مقدار تولید برق است که ظرفیت نیروگاهی است و مجوزهای آن نیز فرق می کند. تولید 100 کیلو وات ساعت، مجوز آنچنانی نمی خواهد و فقط با مراجعه به شرکت توزیع برق هر منطقه، می توان مجوز را دریافت و برق را به شبکه تزریق کرد.

*یک شرکت آلمانی، دو نیروگاه 7 مگاواتی برق خورشیدی در استان همدان تاسیس کرده بود. آیا شرکت های خارجی همچنان در این حوزه فعال هستند و همکاری می کنند؟

-شرکت های خارجی فعال در حوزه انرژی های تجدیدپذیر از جمله خورشیدی از لحاظ ساخت، مشکلی برای همکاری با ایران ندارند ولی به لحاظ سرمایه گذاری، محدود شده اند.
چرا که در زمینه تراکنش های بانکی، مشکل وجود دارد و نمی توانند سود خودشان را از ایران خارج کنند.

*برق خورشیدی با دو روش حرارتی و پنل های خورشیدی تولید می شود. آیا توانمندی قابل توجهی در زمینه تجهیزات این دو نوع نیروگاه وجود دارد؟

- کارخانه وجود دارد که پنل های خورشیدی تولید می کند. البته این نوع تولید، شاید با استانداردهایی که در دنیا وجود دارد فاصله داشته باشد.

مهمترین خط تولید کشور در این زمینه، خط تولید پنل خورشیدی شرکت تابان در شیراز است و ظرفیت اسمی آن حدود 200 مگاوات است. چند شرکت کوچک از جمله شرکت سولار صنعت فیروزه در نیشابور، در این حوزه فعالیت می کند.

در حوزه گرمایشی هم، چند شرکت نیز وجود دارد که در زمینه آبگرمکن های خورشیدی فعالیت می کنند.
در حوزه نیروگاه حرارتی تولید برق خورشیدی، فقط یک نیروگاه در دانشگاه شیراز داریم که دکتر یعقوبی و همکارانش آن را تاسیس کرده اند. این نیروگاه، در مقیاس آزمایشگاهی است و تولید زیادی ندارد.

* فعالیت های را که فقط در یک قسمت از دوبی 5 هزار مگاوات برق خورشیدی تولید می کنند چگونه ارزیابی می کنید؟

-شاخص ترین کشور منطقه که در حوزه انرژی تجدیدپذیر کشور امارات است. کشور امارات از چند سال قبل سرمایه گذاری عظیمی در این حوزه داشته است.
حتی مرکز اصلی آژانس بین المللی انرژی تجدید پذیردر شهر مَصدر امارت ابوظبی قرار دارد. امارات با حمایت مالی که از آژانس های بین المللی انجام می دهند توانسته اند نقش موثری در حوزه تجدیدپذیر ایفا کنند.

*ترکیه چقدر در این حوزه سرمایه گذاری کرده است؟

-کشور ترکیه، در سال های گذشته در حوزه برق بادی و همچنین خورشیدی، پیشرو شده است. ترکیه چندین خط تولید ماژول پنل های خورشیدی دارد و توربین بادی نیز تولید می کنند. ترکیه، به شدت در حال نیروگاه های بادی است.

*آیا امکان همکاری با کشورهایی مثل هند یا چین در حوزه برق خورشیدی وجود دارد؟

-کشور پیشرو در کل دنیا که در حوزه های برق خورشیدی و بادی فعالیت می کند کشور چین است. تقریباً 40 درصد کل نیروگاه هایی که در دنیا نصب می شود متعلق به چین است.

اکثر پنل ها و سلول های خورشیدی که تولید می شود و مورد استفاده قرار می گیرد چینی است. این موضوع، به خاطر هزینه تمام شده پایین است و این که توانسته این محصول را با قیمت اقتصادی به تولید برساند. 

این اتحادیه، بعد از توافق محیط زیستی پاریس، بین فرانسه و هندوستان برای توسعه انرژی خورشیدی شکل گرفت. استقبال خوبی هم برای همکاری با کشور ایران و عضویت ایران در این اتحادیه شد.
این موضوع می تواند زمینه ساز همکاری ما با کشور هندوستان شود و می توان از تسهیلاتی که در حوزه انرژی های تجدیدپذیر اختیار قرار می دهند استفاده کرد و به ایجاد اشتغال و سرمایه گذاری کمک کرد.