نگرانی از روند مذاکرات احیای برجام

به گزارش پول نیوز، در این خصوص هایکو ماس، وزیر امور خارجه آلمان روز جمعه هشتم مرداد در مصاحبه با یک هفته‌نامه گفته است مذاکرات برای احیای توافق هسته‌ای با ایران موسوم به برجام برای همیشه قابل ادامه نیست. در همین زمینه، آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا هم دو روز پیش هشدار داد روند گفتگو‌ها با ایران بر سر برجام نمی‌تواند به‌طور «نامحدود» ادامه پیدا کند و اکنون زمان تصمیم‌گیری ایران است. بلینکن در این زمینه گفت: «ما به دیپلماسی متعهد هستیم، اما این پروسه نمی‌تواند به‌طور نامحدود ادامه یابد.

نگرانی برلین از روند مذاکرات احیای برجام

ما می‌خواهیم ببینیم ایران آماده انجام دادن یا ندادن چه کار‌هایی است و کاملا آماده‌ایم تا برای ادامه مذاکرات به وین بازگردیم. توپ در زمین ایران باقی است.» از سوی دیگر مسکو به طرفین مذاکرات هشدار داده از ایجاد تصور افزودن مفاد جدیدی به برجام خودداری کنند.

 

کشور‌های حاضر در توافق برجام یعنی روسیه، بریتانیا، فرانسه، آلمان، چین و ایران تاکنون شش دور مذاکره را برای احیای این توافق در وین، پایتخت اتریش، کرده‌اند. آمریکا در این مذاکرات به صورت غیرمستقیم حضور دارد. این مذاکرات با هدف بازگشت تهران به تعهدات هسته‌ای خود و لغو تحریم‌های آمریکا انجام می‌شود، اما اختلافات دو طرف همچنان پابرجاست. هنوز تاریخی برای دور هفتم این مذاکرات تعیین نشده و ایران به اتحادیه اروپا اعلام کرده است قبل از روی کار آمدن دولت ابراهیم رئیسی برای دور بعدی مذاکرات به وین باز نخواهد گشت. هایکو ماس وزیر امور خارجه آلمان در این باره گفته است، از یکسو شاهد ناراحتی فزاینده نسبت به تاخیر در از سرگیری مذاکرات وین هستیم و از سوی دیگر همزمان (ایران) بیشتر و بیشتر از عناصر اصلی توافق فاصله می‌گیرد.

 

پس از آنکه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری سابق آمریکا در اردیبهشت ۱۳۹۷ ایالات متحده را از برجام خارج کرد و تحریم‌های گسترده علیه ایران را آغاز کرد، جمهوری اسلامی نیز از نیمه اردیبهشت ۹۸ تصمیم به کاهش تعهدات برجامی خود گرفت. مجله اشپیگل جمعه هشتم مرداد (۳۰ ژوئیه) از قول هایکو ماس نوشت: «ما خواهان بازگشت به برجام هستیم و قاطعانه اعتقاد داریم این کار به سود همه است.

 

اما این نیز روشن است که این گزینه برای همیشه پیش روی ما نخواهد بود.» او ابراز نگرانی کرده که در این میان این مساله در تهران نیز به‌طور اساسی زیر سوال می‌رود که احیای توافق هسته‌ای با کشور‌های موسوم به ۱+۵ به نفع جمهوری اسلامی باشد. دور ششم گفتگو‌های وین حدود ۴۰ روز پیش و در بحبوحه انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران خاتمه یافت. با اعلام پیروزی ابراهیم رئیسی در این انتخابات ادامه احتمالی مذاکرات به تشکیل دولت جدید موکول شده که کار خود را یک هفته دیگر به‌طور رسمی آغاز می‌کند.

هشدار مسکو به غرب

از سوی دیگر نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی واقع در وین از مشارکت‌کنندگان در مذاکرات وین خواست از ایجاد این تصور که به دنبال افزودن مفاد جدید به توافق هسته‌ای هستند، خودداری کنند. به گزارش «ایسنا»، میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی واقع در وین روز جمعه در توییتی نوشت: «هدف توافق شده مذاکرات وین احیای اصل برجام است نه بیشتر و کمتر. تمام طرفین باید مراقب باشند که حتی به صورت غیرعمد این تصور ایجاد نشود که می‌خواهند از این هدف مشترک فاصله بگیرند و چیز تازه‌ای را به توافق اضافه کنند.»

گلایه رهبری از نقض قول واشنگتن

این در حالی است که رهبر معظم انقلاب اسلامی صبح روز چهارشنبه گذشته در آخرین دیدار رئیس‌جمهور و دولت دوازدهم با ایشان با اشاره به مذاکرات اخیر وین و ضمن ابراز رضایت از زحمات دیپلمات‌ها و عملکرد خوب بعضی از آن‌ها در این مذاکرات، گفتند: آمریکایی‌ها در این مذاکرات، بر سر موضع عنادآمیز خود محکم ایستادند و یک قدم هم جلو نیامدند. رهبر انقلاب اسلامی خاطرنشان کردند: آمریکایی‌ها در زبان و وعده می‌گویند تحریم‌ها را بر‌می‌داریم، اما تحریم‌ها را برنداشتند و برنمی‌دارند، ضمن آنکه شرط هم می‌گذارند و می‌گویند باید در همین توافق جمله‌ای بگنجانید که بعدا درباره برخی موضوعات صحبت شود و گرنه توافقی نخواهیم داشت.

 

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای گفتند: آن‌ها می‌خواهند با گذاشتن این جمله، بهانه‌ای برای دخالت‌های بعدی خود درباره اصل برجام و مسائل موشکی و منطقه‌ای فراهم کنند و اگر ایران حاضر به بحث درباره آن‌ها نشود بگویند توافق را نقض کرده‌اید و توافق، بی‌توافق. ایشان با تاکید بر اینکه آمریکایی‌ها کاملا ناجوانمردانه و خباثت‌آلود برخورد می‌کنند، افزودند: آمریکا هیچ ابایی از نقض قول و تعهدات خود ندارد همان‌طور که یک‌بار توافق را نقض کردند و کاملا هم بی‌هزینه بود. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای گفتند: اکنون هم که به آمریکایی‌ها گفته می‌شود، تضمین دهید که توافق را در آینده نقض نخواهید کرد، می‌گویند تضمین نمی‌دهیم.

مصادیق بی‌عملی آمریکا

ساعاتی پس از سخنان رهبری، پایگاه KHAMENEI.IR به گفتگو با دکتر کاظم غریب‌آبادی، عضو هیات مذاکره‌کننده ایران و سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی در سازمان‌های بین‌المللی در وین درباره مسائلی همچون موضع عناد‌آمیز واشنگتن در قبال مذاکرات احیای برجام و اقدامات آن‌ها در قبال ایران پرداخته است که می‌تواند موضع رسمی نظام تلقی شود.

 

غریب‌آبادی در تشریح جزئیات نحوه برخورد آمریکایی‌ها در مذاکرات با اشاره به سخنان رهبر انقلاب که تصریح کردند آمریکایی‌ها در مذاکرات اخیر حاضر نشدند از موضع عنادآمیز خود کوتاه بیایند و حتی یک قدم بردارند به برخی موارد اشاره کرد. به گفته غریب‌آبادی، آمریکایی‌ها کل تفاهم را به پذیرش بندی درباره انجام گفتگو‌های آتی درباره مسائل منطقه‌ای گره زدند که کاملا با موضوع مذاکرات غیرمرتبط و مضر است. رفع برخی تحریم‌ها و همچنین خروج نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از فهرست گروه‌های تروریستی را مستقیما به پذیرش این بند منوط کردند.

سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی در سازمان‌های بین‌المللی در وین می‌گوید آمریکایی‌ها حاضر به لغو دستور اجرایی تحریم تسلیحات متعارف نشدند که کاملا با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت و برجام در تناقض آشکار است و به‌نوعی مغایر ادعای آمریکا به برگشت تعهدات برجامی است. از دیگر مصادیقی که غریب‌آبادی به آن اشاره کرد، اینکه دولت واشنگتن حاضر به برداشتن تحریم‌ها علیه بیش از ۵۰۰ نفر از اشخاص حقیقی و حقوقی -که توسط دولت ترامپ به بهانه غیرهسته‌ای تحت تحریم قرار گرفتند- و همچنین لغو قانون تحریمی کاتسا نشد، درباره عدم تکرار رفتار‌های مشابه دولت قبل در قبال تفاهم هسته‌ای تضمینی ارائه نداد و حاضر به بحث درباره خسارات وارده به ایران در اثر خروج یکجانبه و غیرقانونی از تفاهم هسته‌ای نشد. همچنین به گفته عضو هیات مذاکره‌کننده ایران، آمریکایی‌ها درباره فعالیت‌ها و تعهدات هسته‌ای ایران زیاده‌خواهی‌هایی را مطرح کردند که حتی فراتر از متن برجام است هرچند همگی از سوی ایران رد شد، ولی این حاکی از کارشکنی و روحیه عناد آنان است.

 

در عین حال وی در رابطه با بحث راستی‌آزمایی تاکید کرد در سری جدید گفت‌وگوها، آمریکایی‌ها حاضر نشدند این واقعیت مهم را بپذیرند که تمامی مشکلات موجود ناشی از رفتار‌های خصمانه و مخرب آنهاست و ابتدا آن‌ها باید تمامی تعهدات خود را انجام بدهند و تنها پس از راستی‌آزمایی در زمانی معقول، ایران به اجرای تعهدات خود خواهد پرداخت. وی در بخش دیگری از این گفتگو درباره رویکرد تهران در مقابل واشنگتن نیز توضیح داد دستورکار اساسی و اولویت جمهوری اسلامی ایران رفع عملی تحریم‌هاست.