شروط قاطع ایران در مذاکرات وین برای آمریکا

روز دوشنبه هشتم آذر ماه شهر وین میزبان مذاکرات ایران و گروه ۱+۴ (آلمان، فرانسه، روسیه، چین و انگلیس) با هدف رفع تحریم‌های غیرقانونی و ظالمانه آمریکاست.

به نظر می‌رسد که تیم مذاکراتی جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات پیش رو ۲ برگ برنده در اختیار دارد یکی مطالبه خسارت از آمریکا و دیگری بحث تضمین.

در ۶ دور مذاکراتی که در پایان دولت دوازدهم در وین برگزار شد، هیأت ایرانی به بحث خسارت‌های وارده بعد از خروج آمریکا از برجام اشاره‌ای نکرد که این در حقیقت یکی از نقاط ضعف مذاکرات بود. پس از آن‌که آمریکا از برجام خارج شد، در سه سال اخیر تلاش زیادی را صورت داد تا اقتصاد ایران را متلاشی کند، ولی ایران به‌رغم همه این کارشکنی‌ها مقاومت کرده و اقتصادش را حفظ کرد. البته با این حال اقتصاد ایران به خصوص صنعت نفت مورد آسیب جدی قرار گرفت.

در همین خصوص نیز آمریکایی‌ها در گزارش‌هایی که رسماً منتشر کردند اعلام کردند که در این مدت، مانع انتفاع اقتصادی ۷۵ میلیارد دلاری ایران در حوزه نفت شده‌اند. البته براساس ارزیابی‌های ایران، خسارات وارده بیش از ۲۰۰ میلیارد دلار برآورد شده، ولی متأسفانه این خسارات از سوی تیم مذاکره‌کننده ایرانی مورد مطالبه قرار نگرفته است.

حال این مذاکرات در حالی قرار است روز دوشنبه در وین برگزار شود که در حال حاضر اعضای برجام فقط ایران و گروه ۱+۴ هستند و آمریکا نیز به دلیل خروج یکجانبه از این توافق، عملاً عضو توافق وین نیست. با توجه به اظهاراتی که از سوی دولت بایدن به گوش می‌رسد که خواستار بازگشت به توافق و عضویت در آن است، این امر مستلزم موافقت ایران و پنج کشور دیگر است و در صورت مخالفت ایران، آمریکا قادر به بازگشت مجدد به توافقی که از آن بیرون آمده، نیست. حال در مذاکرات پیش رو ایران بایستی بحث خسارات وارده در این مدت را به عنوان یکی از شروط بازگشت آمریکا به برجام از این کشور مطالبه کند.

مطالبه این خسارات، برگ برنده‌ای برای ایران است که می‌تواند در دستورکار تیم مذاکره‌کننده ایرانی قرار بگیرد.

علاوه بر بحث خسارت، موضوع تضمین، برگ برنده دیگری است که در اختیار تیم مذاکره‌کننده در مذاکرات پیش رو قرار دارد. تیم مذاکره کننده باید در این مذاکرات به طرف‌های مقابل که با آمریکا در تماس مستقیم هستند اعلام کند که اگر این کشور می‌خواهد به برجام برگردد باید تضمین کند که دوباره اقدام به خروج از برجام نمی‌کند. گرچه آمریکایی‌ها در حال حاضر رسماً اعلام کرده‌اند که نمی‌توانند چنین تضمینی را به ایران بدهند، ولی این یکی از مواردی است که پیش‌بینی می‌شود تیم مذاکره‌کننده ایرانی بر آن تأکید کرده و خواستار دریافت ضمانت در این خصوص شود.