خروج ۹ میلیارد دلار ارز از کشور صحت دارد؟

بانک مرکزی خبر منتشرشده در برخی رسانه‌ها درباره خروج ۹ میلیارد دلار ارز از کشور در سال گذشته با استناد به آمار خالص حساب سرمایه را تکذیب و آن را ناشی از عدم آشنایی با مفاهیم و استاندارد‌های پردازش جدول ترازپرداخت‌ها اعلام کرد.

بانک مرکزی اعلام کرد در ارتباط با خبر تحلیلی برخی رسانه‌ها در خصوص میزان خروج ارز از کشور در سال ۱۴۰۰ (حدود ۹.۲ میلیارد دلا) لازم به توضیح است که چنین برداشتی از رقم منفی خالص حساب سرمایه و مالی نادرست و غلط است.

البته چنین برداشت نادرستی از تحولات رقم خالص حساب سرمایه و مالی مسبوق به سابقه بوده که خود ناشی از عدم آشنایی با مفاهیم و استاندارد‌های پردازش جدول ترازپرداخت‌ها می‌باشد. ارقام جدول تراز پرداخت‌ها مبتنی بر اساس مفاهیم حسابداری و در چارچوب ثبت‌های بدهکار و بستانکار پردازش می‌شود. به عنوان مثال هرگونه صادرات کالا و خدمات در سرفصل حساب جاری با ثبت بستانکار و در مقابل واردات کالا‌ها و خدمات با ثبت بدهکار در این سرفصل طبقه بندی می‌شوند.

این در حالی است که در سرفصل حساب مالی و سرمایه، هر گونه افزایش دارایی و کاهش بدهی با ثبت بدهکار و در مقابل هرگونه کاهش دارایی و یا افزایش بدهی با ثبت بستانکار طبقه بندی می‌شود. بر این اساس و با توجه به مازاد قابل توجه حساب جاری (حدود ۱۱ میلیارد دلار)، منفی بودن خالص حساب مالی و سرمایه قابل انتظار می‌باشد. بخشی از رقم منفی ۹.۲ میلیارد دلار به شکل افزایش میزان سپرده و نقود اقتصاد نزد بانک‌های داخلی و خارجی یا افزایش دارایی‌های ذخیره تحت مدیریت و کنترل بانک مرکزی است.

همچنین بخشی از این رقم منفی به صورت مطالبات از اشخاص غیر مقیم و به صورت اعتبار تجای ناشی از فروش اعتباری صادرات کالا می‌باشد. به این ترتیب چنین برداشت سطحی از مفاهیم اقتصادی در تعارض کامل با مبانی نظری پردازش و تفسیر ارقام جدول تراز پرداخت هاست.