مصوبه جنجالی مجلس در لایحه بودجه ۱۴۰۲

بند (ذ) تبصره ۶ در بخش درآمدی لایحه بودجه ۱۴۰۲ مربوط به مالیات و عوارض به دریافت مالیات از واحد‌های مسکونی و باغ ویلا‌های مجاز اختصاص داشت که مقرر می‌کرد اگر ارزش روز آن‌ها بیش از ۲۰۰ میلیارد ریال باشد، دولت از آن‌ها مالیات بگیرد.

در این بند آمده است: واحد‌های مسکونی و باغ ویلا‌های مجاز (با احتساب عرصه و اعیان) و زمین‌های فاقد اعیانی دارای کاربری مسکونی، اداری و تجاری در محدوده شهر‌های بالای ۱۰۰ هزار نفر جمعیت که ارزش روز آن‌ها بیش از دویست میلیاردریال باشد مازاد بر این مبلغ مشمول مالیات به میزان دو در هزار می‌شوند.

در ابتدای بررسی این بند مالک شریعتی نیاسر نماینده تهران پیشنهاد داد که سقف تعیین شده برای واحد‌های مسکونی به ۴۰۰ میلیارد ریال افزایش یابد.

سید مسعود میرکاظمی رئیس سازمان و برنامه و بودجه در این باره گفت: دولت در این بند موضوع مالیات بر مستغلات و واحد‌های لوکس را در نظر گرفته است. یعنی دولت از باغ ویلا‌هایی که کاربری تجاری دارند، مالیات دریافت می‌کند، اما پیشنهاد آقای شریعتی سبب جلوگیری از ساخت و ساز می‌شود چرا که ساخت و ساز با مالیات همراه خواهد بود. بر همین اساس اگر ایشان پیشنهاد خود را اصلاح کنند، دولت با این پیشنهاد موافق است در غیر این مخالف پیشنهاد آقای شریعتی هستیم.

نمایندگان با این پیشنهاد مخالفت کردند سپس محمدمهدی مفتح سخنگوی کمیسیون برنامه و بودجه پیشنهاد کرد که عبارت «واحد‌های مسکونی» از این بند حذف شود، زیرا معتقد بود که با اخذ مالیات از واحد‌های مسکونی، مالکان با افزایش اجاره بها آن را جبران می‌کنند.

فاطمه مقصودی نماینده مردم بروجرد در مجلس در موافقت با این پیشنهاد گفت که اخذ مالیات از واحد‌های مسکونی و خودرو یعنی اینکه داشتن خانه و ماشین دیگر جزو حقوق مردم نیست.

در نهایت این پیشنهاد به تصویب رسید، اما حذف واحد‌های مسکونی از فهرست دریافت مالیاتی‌های سال آینده اعتراض برخی دیگر از نمایندگان را به دنبال داشت.

مالک شریعتی نیاسر نماینده مردم تهران، شمیرانات، ری، اسلامشهر و پردیس در مجلس با اشاره به جز (۱) بند (ذ) تبصره (۶) ماده واحده این لایحه در مورد اخذ مالیات از خانه‌های لوکس در خصوص حذف واحد‌های مسکونی از این مصوبه گفت: ما کاخ علی کریمی و پنت‌هاوس‌های افراد متمول الهیه و آجودانیه و زعفرانیه تهران را از این مصوبه مستثنی کردیم.

نماینده مردم تهران، شمیرانات، ری، اسلامشهر و پردیس در مجلس با استناد به بند (۱۱) ماده (۲۲) آیین‌نامه داخلی در مورد حفظ شأن و منزلت مجلس اظهار کرد: در گفت‌وگویی که با اعضای کمیسیون تلفیق داشتم موافق حذف واحد‌های مسکونی از جزء (۱) بند (ز) تبصره (۶) نبودند؛ این مصوبه کمیسیون تلفیق بود و رئیس و سخنگوی کمیسیون حق ندارند از طرف اعضا با حذف بخشی از مصوبه موافقت کنند، زیرا اگر رأی‌گیری می‌شد ممکن بود ۴۵ نفر از اعضای کمیسیون با آن مخالفت کند.

وی ادامه داد: هیچ توجیهی وجود ندارد یک نفر از طرف جمع با حذف مصوبه کمیسیون تلفیق موافقت کند و این موضوع وهن مجلس و کمیسیون تلفیق است و برخورد سلیقه‌ای با مصوبات کمیسیون و مجلس را باید کنار گذاشت.

محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی پس از استماع نظرات مخالفان و موافقان، بند (ذ) تبصره ۶ ماده واحده این لایحه را برای بررسی بیشتر به کمیسیون تلفیق لایحه بودجه ۱۴۰۲ ارجاع داد.

رئیس مجلس گفت: به نظر من با حذف عبارت «واحد‌های مسکونی» در این بند، ابهاماتی به وجود می‌آید. در شرایط کنونی ویلا‌های غیرمجاز مالیات نمی‌دهند و تخریب نمی‌شوند و از ویلا‌های مجازی که ساخته می‌شوند نیز مالیات می‌گیریم و به صورتی دیگر آن‌ها را مجازات و تنبیه می‌کنیم.

قالیباف اظهار کرد: از طرف دیگر در بند (ذ) تبصره ۶ برای اخذ مالیات از ویلا‌ها قید جمعیتی ۱۰۰ هزار نفر آورده شده و این درحالی است که اغلب ویلا‌ها در شهر‌ها و محیط‌های بسیار کوچک هستند. از این رو با توجه به ابهامات مذکور بند مربوطه را به کمیسیون تلفیق ارجاع می‌دهیم تا مورد بررسی بیشتری قرار گیرد.

محمدمهدی مفتح سخنگوی کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در گفت‌وگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان درباره پیشنهادش مبنی بر حذف مالیات از خانه‌های لوکس گفت: قانون بودجه جای تنظیم مالیات نیست. اگر سال دیگر این مورد تصویب نشد و نیامد آیا نمی‌گویند مجلس یک سال یک مالیاتی را برقرار کرد و سال بعد نه.

وی ادامه داد: من گفتم جای این امر در قانون اصلاح مالیات است و باید آنجا بیاید همچنین اگر با دقت نوشته نشود ممکن است باعث افزایش اجاره خانه شود یعنی یک مجموعه بیست واحدی در منطقه محروم شهر که توسط مردم طبقه متوسط اجاره شده است اگر صاحب ملک بخواهد مالیات بدهد آن را بر روی کرایه خانه می‌کشد.

نماینده مردم تویسرکان در مجلس بیان کرد: با دقت بیشتری این قانون باید نوشته شود لذا اگر در قانون یک ساله آن را با عجله بنویسیم ممکن است هدف اصلی که حمایت از محرومان است را تامین نکنیم.

سخنگوی کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس اظهار کرد: ما به دنبال این هستیم تا مالیات از طبقات متمول گرفته شود تا به طبقات ضعیف فشار نیاید.

مفتح گفت: خانه لوکس منظور نیست، چون ممکن است یک مجموعه مسکونی، لوکس نباشد، اما چون تعداد واحدهایش زیاد باشد قیمتش بالا باشد لذا باید در این امر دقت شود.

سید محسن دهنوی نایب رئیس اول کمیسیون تلفیق لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ در روز نهم اسفند با اشاره به اصلاح بند (ذ) تبصره شش لایحه بودجه در کمیسیون تلفیق گفت: کمیسیون در این بند مصوب کرد که خانه‌های لوکس با قیمت بالای ۲۰ میلیارد تومان مشمول مالیات دو در هزار شوند.

وی اظهار کرد: این مصوبه مربوط به همه واحد‌های مسکونی نیست و مربوط به خانه‌های لوکسی است که قیمت آن‌ها بالای ۲۰ میلیارد تومان است لذا این خانه‌های لوکس مازاد بر ۲۰ میلیارد تومان ارزش، مشمول مالیات می‌شوند.

سرانجام در جلسه علنی چهارشنبه ۱۰ اسفند مجلس، موارد اصلاحی کمیسیون تلفیق در بند (ذ) تبصره ۶ در بخش درآمدی لایحه بودجه ۱۴۰۲ تصویب شد.

بر اساس این مصوبه، زمین‌های فاقد اعیانی دارای کاربری مسکونی، اداری و تجاری، باغ‌ ویلا‌های مجاز (با احتساب عرصه و اعیان) و خانه‌های لوکس که ارزش آن‌ها بیش از ۲۰۰ میلیارد ریال باشد مازاد بر این مبلغ مشمول مالیات به میزان دو در هزار می‌شوند.

این مالیات برعهده شخصی است که در ابتدای هر سال مالک املاک فوق بوده و افرادی که فقط مالک یک باب منزل مسکونی هستند و در ۱۰ سال اخیر تغییر مالکیت نداده‌اند از شمول این حکم مستثنی هستند.

خانه‌های لوکس و باغ ویلا‌های در حال ساخت، مشمول این مالیات نمی‌شوند.

آیین نامه اجرایی این بند ظرف مدت دو ماه از تاریخ تصویب این قانون به پیشنهاد وزارت امور اقتصادی و دارایی (مسئول) با همکاری وزارتخانه‌های راه و شهرسازی و جهادکشاورزی تهیه و به تصویب هیئت دولت می‌رسد.