اتحادیه عرب بدون سوریه بسیاری از مشروعیت‌های سیاسی را از دست داده بود

سوریه روز یکشنبه پس از ۱۲ سال به اتحادیه عرب بازگشت. اتفاقی که بسیاری از کارشناسان این مسئله را نشانه آشکاری از پیروزی و به ثمر رسیدن مقاومت سوریه عنوان کرده اند. در نشست روز یکشنبه وزیران خارجه ۲۲ کشور عضو در اجلاس اتحادیه عرب بدون رای گیری توافق کردند سوریه به این اتحادیه بازگردد. احمد ابوالغیط، دبیرکل اتحادیه عرب این تصمیم را آغاز حل بحران سوریه دانست و تاکید کرد که کشور‌های عضو باید خودشان برای عادی سازی روابط اقدام کنند. وزیران خارجه اتحادیه عرب هم اظهار تمایل کردند تا برای حل بحران سیاسی، امنیتی و انسانی در سوریه تمام تلاش خود را به کار گیرند.

باشگاه خبرنگاران جوان به منظور پرداختن به جزئیات این تصمیم مصاحبه‌ای ترتیب داده با علی فرحات، خبرنگار و فعال سیاسی از لندن که در ذیل مشروح آن از نظرتان می‌گذرد.

-تاثیر ژئوپلیتیکی بازگشت سوریه به اتحادیه چیست و از چه لحاظی حائز اهمیت است؟

فرحات گفت: بازگشت سوریه به اتحادیه عرب بیانگر تغییرات عمده نه تنها در سیاست منطقه‌ای که در سیاست کلان و در سطح جهانی است. این بازگشت نشانه مصمم شدن اعراب در مورد سیاست‌های مستقل و به رسمتی شناختن نقش مهم و مرکزی سوریه در منطقه و در جهان است. اتحادیه عرب در طول بیش از یک دهه از فقدان سوریه در این مجمع به خوبی متوجه شد که این اتحادیه بدون سوریه به دلیل نقش استراتژیک آن در منطقه فاقد مشروعیت‌های سیاسی زیادی بود که در طول این ۱۲ سال ضربه‌های زیادی از آن خورده بود و هنوز هم تاوان آن را پس می‌دهد.

وی افزود: من معتقدم بازگشت سوریه به اتحادیه عرب تاثیر بسزایی در رشد دوباره این کشور و بهبود اوضاع اقتصادی و اجتماعی آن خواهد داشت و نیز می‌تواند گامی مثبت در جهت حل مشکلات جهان عرب به ویژه بحران لبنان باشد. سوریه به طور کلی نقشی کلیدی در منطقه داشته و دارد و دولت‌های عربی این را به خوبی درک کردند که این کشور قابل چشم پوشی و حذف در مراودات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در بُعد جهانی نیست و نادیده گرفتن آن می‌تواند ضربه مهلکی به ساختار ژئوپلیتیکی در جهان وارد کند.

-دلیل اصلی عقب نشینی کشور‌های عربی در قبال سوریه چیست؟ چرا با گذشت بیش از یک دهه دولت‌های عربی به این نتیجه رسیدند سوریه یکی از مهره‌های اصلی اتحادیه عرب است و شکست در برابر تصمیم قبلی خود را پذیرفتند؟

کارشناس لبنانی گفت: دلیل اصلی این عقب نشینی مقاومت و استواری سوریه در باور‌های اعتقادی و سیاسی خود بود و البته دلیل دیگر آن هم می‌توان به حمایت‌های مدام ایران، روسیه و حزب الله لبنان اشاره کرد که نقش مهمی در این راه داشتند. آمریکا پیش از این تصور می‌کرد که سوریه می‌تواند پایگاه خوبی برای اجرای طرح خاورمیانه جدید باشد و نیز واشنگتن بر این باور بود که می‌تواند در این کشور به تقویت پایگاه‌های تروریستی خود بپردازد، اما سال‌ها تلاش و مقاومت مردم و دولت سوریه به خوبی ثابت کرد که این کشور جای مناسبی برای طرح ریزی بیگانگان نیست و سوریه می‌تواند و باید به صورت مستقل در پازل سیاست جهانی گام بردارد.

وی افزود: یکی دیگر از دلایل پیروزی سوریه و بازگشت این کشور پس از این سال‌ها به اتحادیه عرب تغییرات سیاسی و ژئوپلیتیکی در سطح جهان با آغاز جنگ اوکراین بود. درگیری نظامی میان روسیه و اوکراین معادلات جهانی را تغییر داد و موجب شد تا روسیه و چین مواضع خود را در شرق تقویت کنند و قرارداد‌های اقتصادی بزرگی را با بسیاری از کشور‌ها منعقد کردند.

- در زمانی که سوریه از اتحادیه عرب خارج شده بود کدام طرف بیشترین خسارت را متحمل شدند؟

فرحات گفت: اجازه بدهید این سوال شما را با پاسخی کوتاه جواب بدهم. در واقع این سوریه نبود که به اتحادیه عرب بازگشت بلکه بالعکس اتحادیه عرب به سمت سوریه بازگشت. در این ۱۲ سال اتحادیه عرب احساس می‌کرد می‌تواند روی گفته‌های کشور‌های غربی حساب باز کند و کشوری مانند سوریه را به یک پایگاه امن برای غربی مبدل کند. آن‌ها تمامی راه‌های ممکن را آزمایش کردند، ولی در نهایت به این نتیجه رسیدند که انسجام منطقه‌ای بیش از هر وعده و وعیدی می‌تواند در منطقه راهگشا باشد.

علی فرحات، نویسنده و خبرنگار سیاسی از لندن است. وی به مدت سه سال خبرنگار المیادین بود و پس از آن در خبرگزاری راشاتودی مشغول به فعالیت شد. در حال حاضر وی به عنوان تحلیلگر موضوعات سیاسی در حوزه خاورمیانه و آمریکا با بیشتر رسانه‌های مطرح جهان در حال همکاری است.