دانشگاه تهران تغییراتی در واحدهای کارورزی ایجاد می‌کند

سید محمد مقیمی رئیس دانشگاه تهران گفت: توجه به کاربردی شدن علم و آینده شغلی دانشجویان باید جدی گرفته شود. برای ایجاد انگیزه در دانشجویان لازم است از فضای تک بعدی محیط آموزشی فاصله بگیریم و در دانشجویان برای مشارکت در کلاس‌ها، سرزندگی ایجاد کنیم.

رئیس دانشگاه تهران، فراهم ساختن بستر‌ها و زیرساخت‌های مورد نیاز برای کارورزی دانشجویان را یکی از راه‌های ایجاد نشاط در محیط‌های دانشجویی از طریق تحول آموزشی دانست و اظهار کرد: پردیس‌های علم و فناوری یکی از بستر‌های مناسب برای مهارت‌ورزی در خارج از محیط کلاس و دانشکده هستند که می‌توان برنامه‌های مهارت‌ورزی را به صورت فشرده و همراه با برخورداری از یک فضای تفریحی در آن‌ها برای دانشجویان مقاطع و رشته‌های مختلف دنبال کرد.

مقیمی با اشاره به راه‌اندازی پردیس‌های علم و فناوری دانشگاه تهران در اشتهارد و میدان بهمن، افزود: پردیس علم و فناوری دانشگاه تهران در جزیره قشم از پائیز ۱۴۰۲ فعال می‌شود. همچنین پردیس علم و فناوری دانشگاه تهران در شمال کشور نیز در جوار پردیس بین‌المللی کاسپین دانشگاه تهران در رضوانشهر استان گیلان فعال خواهد شد.

وی با بیان اینکه پردیس‌های علم و فناوری دانشگاه تهران نقش اردوگاه‌های مهارت‌آموزی را برای دانشجویان ایفا می‌کنند، تاکید کرد: فعالیت‌های فرهنگی، آموزشی و پژوهشی در دانشگاه باید به صورت یکپارچه در یک بسته جامع دیده شوند. فعالیت فرهنگی را نمی‌توان منفصل و مستقل از برنامه‌های آموزشی و پژوهشی دید چراکه اگر فعالیت فرهنگی مستقل دیده شود، نمی‌تواند اثربخش باشد و در فرهنگ دانشگاه پایداری ایجاد کند؛ بنابراین اردوگاه‌های مهارت‌آموزی با این نگاه راهبری می‌شوند.

مقیمی با اشاره به گزارش آسیب‌شناسی معاونت آموزشی دانشگاه در خصوص سهم ناچیز واحد‌های مرتبط با کارورزی به تفکیک رشته‌های مختلف دانشگاهی، افزود: این گزارش نشان می‌دهد که در برنامه‌های درسی رشته‌ها باید بازنگری اساسی صورت پذیرد و دروس مرتبط با کارورزی تقویت شود. هدف اصلی دانشگاه تهران در زمینه تقویت برنامه‌های مهارت‌آموزی دانشجویان، ایجاد شناخت اولیه و آشنایی کلی دانشجویان با محیط‌های کسب‌وکار و صنعت مرتبط با رشته تحصیلی دانشجویان است.

وی افزود: مطالعات ما نشان می‌دهد که صنعتگران و کارفرمایان بر این باورند که دانش‌آموختگان دانشگاهی در بدو ورود به کار به علت عدم آشنایی اولیه با محیط کار و ابزارها، با بازخورد‌های منفی از سوی مدیرانشان مواجه می‌شوند و اعتماد به نفس خود را از دست می‌دهند، اما به مرور که با محیط کار آشنا می‌شوند، ظرفیت علمی خود را بروز می‌دهند و با ابتکارات خود منشا تحول در سازمان و صنعت مربوطه می‌شوند. برای اینکه دانش‌آموختگان دانشگاه تهران دچار این سرخوردگی اولیه نشوند و از همان ابتدای شاغل شدن منشا تحول و اثرگذاری باشند و کار خود را با قدرت و اقتدار آغاز کنند، چاره‌ای جز این نیست که قبلا در دوره دانشجویی، محیط واقعی کار را تجربه کنند. به همین منظور و با توجه به سایر مزیت‌هایی که برای جنبه‌های مهارت‌ورزی دروس و کارورزی مترتب است، ما بشدت نیازمند اتخاذ گشودن پنجره‌ها و در‌های کلاس‌ها و دانشکده‌ها به سوی محیط بیرونی و رفت‌وآمد‌های مستمر و مداوم با ذینفعان مختلف دانشگاه هستیم.

مقیمی خاطرنشان کرد: تجربه‌ای که کارورزی در صنعت و جامعه برای دانشجویان ایجاد می‌کند - هر چند هم که یک دوره کوتاه مدت باشد – حتی کار در آزمایشگاه نمی‌تواند ایجاد کند و جایگزینی برای آن وجود ندارد. البته باید توجه داشته باشیم که در این زمینه دچار افراط نشویم، همان گونه که امروزه در بی‌توجهی به مهارت‌ورزی دانشجویان دچار تفریط شده‌ایم. باید در نظر داشت که هدف دانشگاه تربیت تکنسین فنی و اجتماعی نیست که صرفا مهارت‌پایه است، بلکه هدف دانشگاه تهران تربیت متخصصین کارآمد است که برای موفقیت در کارشان، نیاز دارند که با ابزار‌ها و فنون عملیاتی نیز آشنایی داشته باشند.

رئیس دانشگاه تهران با تاکید بر شناسایی چالش‌های اجرای دروس مهارتی، کاربردی و کارورزی توسط گروه‌های علمی، خاطرنشان کرد: واحد‌های عملی الزاما به معنای کارورزی نیست بلکه کارورزی یک گام بعد از گذراندن واحد‌های عملی است و زمینه‌ساز آشنایی دانشجو با صنعت و محیط واقعی کسب‌وکار است. یک دستاورد کارورزی دانشجویان این است که امکان انتخاب موضوعات کاربردی متناسب با نیاز‌های روز برای موضوعات رساله‌ها و پایان‌نامه‌های دانشجویان تحصیلات تکمیلی و پروژه‌های دانشجویان کارشناسی ایجاد می‌شود.

وی ادامه داد: کارورزی یک پل ارتباطی است که می‌تواند زمینه را برای اشتغال‌زایی فراهم سازد و شروع مقتدرانه‌ای را برای دانش‌آموختگان رقم بزند. علاوه بر آن وقتی دانشجو در دوران تحصیل با مسائل جامعه و موضوعات مرتبط با رشته خود بیشتر آشنا می‌شود، سوالات جدی‌تری هم از اساتید می‌پرسد و استاد ترغیب می‌شود که خیلی جدی‌تر در مباحثات ورود کند؛ بنابراین این مجموعه مزایا که مشخصه‌های دانشگاه کارآفرین است، همه ما را ترغیب می‌سازد که با ثبات قدم بیشتری در این مسیر گام برداریم و برای فائق آمدن بر موانع و چالش‌های پیش رو، جدیت بیشتری به خرج دهیم.

مقیمی با اشاره به آیین‌نامه مصوب وزارت علوم درباره فرصت مطالعاتی اعضای هیات علمی در صنعت، گفت: یکی از الزامات موفقیت دوره‌های کارورزی همراهی اساتید و ایجاد انگیزه در آن‌ها است. بسیاری از اساتید مایلند که راهبری دانشجویان را در فضای کاری و واقعی مرتبط با رشته و دروس خود بر عهده گیرند، اما کسب مجوزها، دغدغه مرتبط با مسئولیت دانشجویان در محیط بیرون از دانشگاه، مشکلات مرتبط با تردد و اقامت دانشجویان، هماهنگی با صنعتگران و مدیران سازمان‌ها و مسایلی از این قبیل، به عنوان موانع اساسی، امکان تحقق آن را فراهم نمی‌سازد. برای حل عمده این چالش‌ها، ما در دانشگاه تهران سازو کار‌های لازم را فراهم ساخته‌ایم که یکی از این اقدامات، ایجاد پردیس‌های علم و فناوری در جوار صنعتگران و سازمان‌ها و محیط واقعی کار است که به عنوان نقطه اتصال محیط درس و محیط واقعی کار است. در این پردیس‌ها که به مثابه ایستگاه کارورزی ایفای نقش می‌کند، تمامی امکان اقامتی، تفریحی، کارگاهی و فرهنگی فراهم شده و با برنامه‌ریزی و هماهنگی‌های صورت گرفته، حضور دانشجویان در محیط‌های کاری، صنعتی و خدماتی تسهیل می‌شود.

وی با ابراز اینکه علاوه بر فراهم‌سازی زیرساخت‌های فیزیکی و محتوایی، زیرساخت‌های قانونی و مقرراتی در این زمینه هم در وزارت علوم و هم در دانشگاه تهران مهیا شده است، تاکید کرد: معاونت آموزشی وزارت علوم در دوره جاری مدیریتی، رویکرد‌هایی متناسب با تحول و نوآوری در حوزه آموزشی را دنبال می‌کند و هماهنگی خوبی بین وزارت علوم و دانشگاه تهران وجود دارد.

مقیمی از تدوین و تصویب مقررات و آیین‌نامه‌ها به عنوان یک گام برای تحول آموزشی در دانشگاه‌ها نام برد و گفت: ایده‌های خوبی مطرح و قوانین مربوط به آن تدوین می‌شود، اما بخش بزرگی از ایده‌ها که آیین‌مند هم می‌گردند، پیاده نمی‌شوند. بعضا تصور می‌شود صرف اینکه قانون و مقررات نوشته شد، کار تمام شده است؛ این در حالی است که اجرای مقررات و آیین‌نامه‌ها از اهمیت زیادی برخوردار است، چون قانون خوب اگر درست اجرا نشود، نه تنها اتلاف منابع صورت می‌گیرد، بلکه موجبات بی‌انگیزگی و سرخوردگی را در ذینفعان فراهم می‌سازد.

رئیس دانشگاه تهران ضمن اعلام آمادگی دانشگاه تهران برای تسهیم تجربیات و خدمات‌دهی از طریق پردیس‌های علم و فناوری به سایر دانشگاه‌ها ابراز امیدواری کرد که اجرایی‌سازی برنامه کارورزی در دانشگاه تهران تحول مهمی در نظام آموزش عالی ایجاد نماید و الگویی برای سایر دانشگاه‌ها شود.