نخستین تجربه عملی "حذف دلار" از مبادلات غیرتجاری

رئیس‌کل بانک مرکزی عرضه دینار به زائران اربعین را تجربه عملی "حذف دلار از مبادلات غیرتجاری و سیاحتی" اعلام کرد.

دلارزدایی به وضعیتی اشاره دارد که کشور‌ها بنا به دلایلی اقدام به حذف دلار به‌عنوان ارز اصلی در اقتصاد خود می‌کنند. کمرنگ شدن نقش دلار در یک اقتصاد نیازمند شناسایی کارکرد‌های دلار در اقتصاد و براساس آن اتخاذ راه حل‌های مناسب برای یافتن جایگزین است. عمدتاً دلار در کشور‌ها سه کارکرد اصلی «واسطه مبادله»، «ذخیره ارزش» و «سنجش ارزش» را دارد.

دکتر محمدرضا فرزین؛ در پیامی ضمن تشکر از همه دست‌اندرکاران و برگزارکنندگان اربعین حسینی و تقدیر ویژه از مدیریت مدبرانه مسئولان ارزی بانک مرکزی، مدیران بانک‌های عامل فروش ارز اربعین، وزارت کشور و تمام ارگان‌ها تصریح کرد: خدمات ارز اربعین در سال جاری با چند تفاوت اساسی با سال‌های قبل توسط شبکه بانکی کشور انجام گرفت.

رئیس‌کل بانک مرکزی عرضه ارز اربعین توسط ۶ بانک بزرگ کشور در قالب ۱۷۹۰ شعبه شهری و روستایی را اقدامی مهم برشمرد و گفت: امسال برای نخستین بار، مراحل دریافت ارز اربعین، ساده‌تر شد و تلاش گردید سهم بیشتری از خدمات توسط سامانه‌های غیر حضوری صورت پذیرد.

دکتر فرزین تصریح کرد: از ماه‌ها قبل، منابع دیناری عرضه ارز اربعین زائران ایرانی در بزرگترین گردهمایی جهان فراهم و برای اولین بار نیز بجای ارز‌های دلار و یورو، از ارز کشور مقصد استفاده شد.

رئیس‌کل بانک مرکزی افزود: مسئولان این بانک از ماه‌ها قبل، برآورد دقیقی از منابع دیناری مورد نیاز تا پایان سفر اربعین حسینی را پیش بینی کردند و با برنامه‌ریزی دقیق، خدمات عرضه ارز اربعین با نرخ یکسان و بدون هیچ کمبودی در تمام شعب و در طول روز‌های هفته ارائه شد. در طول ایام اربعین حسینی نیز همگان شاهد بودند که این اقدام هوشمندانه باعث کاهش نرخ دینار در بازار غیر‌رسمی شد.

دکتر فرزین در ادامه تاکید کرد: الگوی بکار گرفته شده که خوشبختانه مورد رضایت زوار اربعین حسینی و مقامات مختلف کشور نیز قرار گرفت را می‌توان برای سایر کشور‌های منطقه نیز بکار برد.

رئیس‌کل بانک مرکزی افزود: در حال حاضر معاملات کالایی کشورمان با سایر کشور‌ها عموماً با ارز‌های یورو، درهم، یوان، روبل، روپیه و دینار صورت می‌پذیرد، ولی درخصوص معاملات سیاحتی و غیرتجاری، همچنان ارز‌های غالب یورو و دلار است که تجربه عملی "حذف دلار از مبادلات غیر تجاری و سیاحتی" در ایام اربعین امسال برای اولین بار در کشور اتفاق افتاد.

دکتر فرزین خاطرنشان کرد: بر این اساس تعمیم تجربه رضایت‌بخش استفاده از ارز محلی در اربعین حسینی امسال به سایر کشور‌های منطقه، موضوعی است که در حال بررسی کارشناسی و برنامه ریزی عملیاتی است و انشاالله بزودی شاهد اجرای آن خواهید بود.

رئیس‌کل بانک مرکزی همچنین با تشکر از رسانه‌ها در اطلاع رسانی‌های به‌موقع عرضه ارز اربعین گفت: حتما رضایت زوار اربعین امسال سند افتخار بزرگی برای همکارانم در نظام بانکی کشور است و بر همین اساس، صمیمانه از زحمات و تلاش‌های تک تک آن‌ها تشکر می‌کنم.

دکتر فرزین با تقدیر از تلاش همه دست‌اندرکارن برگزاری اربعین حسینی تاکید کرد: از مدیریت مدبرانه همکاران ارزی بانک مرکزی و مدیران بانک‌های عامل فروش ارز، وزارت کشور، جناب سردار وحیدی و بویژه سردار میراحمدی، ریاست محترم ستاد اربعین نیز کمال تشکر و امتنان را دارم.

جایگزینی دلار با سایر ارز‌ها که طی دهه‌های گذشته چند بار از سوی کشور‌های گوناگون انجام شده است، به دلایلی همچون مقابله یا مهار سیاست استفاده از دلار به عنوان ابزار تحریم، تسهیل مبادلات ارزی بر مبنای پول ملی شرکای تجاری، ناپایداری و افزایش بدهی آمریکا و نگرانی از بروز بحران بانکی در جهان صورت می‌گیرد.

برای جهانی شدن یک ارز لازم است هشت متغیر و ویژگی اصلی، از جمله سهم ارز مورد نظر از تجارت جهانی، سهم ارز مورد نظر از تولید ناخالص داخلی جهان، سهم ارز مورد نظر از وام‌های فرامرزی، سهم ارز مورد نظر از اوراق بدهی بین‌المللی، سهم و حجم ارز مورد نظر از تراکنش‌های خارجی براساس حجم معاملات فارکس، سهم ارز مورد نظر از ذخایر ارز خارجی کشور‌ها و پرداخت‌های انجام‌شده از طریق سیستم پرداخت بین‌المللی سوئیفت مورد بررسی قرار گیرد. بر اساس آخرین آمارها، دلار آمریکا در تمامی هشت‌شاخص فوق در رتبه نخست ارز‌های جهان قرار دارد.