بهارات؛ همگرایی یا واگرایی؟

محمدرضا اخضریان کاشانی کارشناس علوم سیاسی در یادداشتی نوشت: شنبه و در نشست جی ۲۰، «نارندرا مودی» نخست‌وزیر هند در پس زمینه یک ماکت دقیق از چرخ کنارک (Konark) طی سخنرانی آغازینش برای نام بردن از کشورش به‌جای کلمه انگلیسی هند (India) از نام باستانی «بهارات» استفاده کرد.

روی پلاک مقابل او نیز به جای هند از واژه «بهارات» استفاده شد.

در نشان رسمی نشست گروه ۲۰ هم به انگلیسی هند و به زبان هندی، بهارات نوشته شده بود. در حالیکه تا پیش از این تنها از واژه هند استفاده می‌شد.

«بهارات»، «بهاراتا» و «هندوستان» نام‌های پیش از دوران استعمار هستند که عامه مردم در زندگی روزمره خود از آن‌ها استفاده می‌کنند، اما در مراودات و مکاتبات رسمی دولتی عموما تاکنون از واژه هند استفاده می‌شده است.

دولت هند اعلام کرده بزودی لایحه‌ای برای تغییر رسمی نام این کشور به «بهارات» به پارلمان ارائه خواهد کرد.

رئیس‌جمهور «دروپادی مورمو» نیز دعوت نامه‌های شام اجلاس جی ۲۰ را با نام «بهارات» ارسال کرده بود.

نام هند از زمان هرودوت در قرن پنجم قبل از میلاد در یونان استفاده می‌شده و از اوایل قرن نهم در بریتانیا رایج شد.

نام بهارات از مهابهاراتا، یکی از دو حماسه بزرگ هند گرفته شده و گفته می‌شود که پادشاه بهارات جد همه هندی‌ها بوده است؛ بنابراین «بهارات» نماد ملتی از فرزندان این پادشاه افسانه‌ای است.

در مقام نظر، شاید بتوان بهارات را با جمشید، پادشاه افسانه‌ای ایرانیان مقایسه کرد.

این تلاش دولت هند با دو تفسیر متفاوت روبرو شده است:

یک دیدگاه، تلاش دولت برای ایجاد همگرایی ملی در سایه ناسیونالیسم تاریخی را مدنظر قرار داده آن را مثبت ارزیابی نموده اند. از دید این دسته، پیوند تاریخی هندی‌ها می‌تواند هفتاد و دو ملت هندی را به یک ملت واحد و همگرا نزدیک کند و اختلافات عقیدتی را به حاشیه براند و دولت را به یک دولت ملی فراگیر بدل نماید.

در مقابل، مخالفان، این اقدام دولت را نوعی پاکسازی حکمرانی و واگرایی میان حزب حاکم بهاراتا جاناتا -که رییس جمهور و نخست وزیر و کابینه از آن برآمده اند- با سایر احزاب و گروه‌ها و عقاید موجود در جامعه هندی و تصفیه سیاسی و حزبی تلقی نموده و آن را حرکتی غیرملی قلمداد کرده اند.

این اقدامات هندی‌ها چه با نیات داخلی همگرایانه یا واگرایانه باشد در عرصه بین المللی و در کنار حضور فعالانه در بریکس و سایر پروژه‌های منطقه‌ای و جهانی نشان از یک حضور تازه و پویاست که با گذر از تاریخچه استعماری خود و در کنار قدرت‌های تازه ای، چون چین در صدد سهم یابی تازه در معادلات جهانی است.

منبع: ایسنا