تورم لجام گسیخته گرانی‌های روز افزونی را رقم زده و روند مستمر بی ارزش شدن پول ملی، یکه تازی دلار را باعث شده است. بی ثباتی اقتصاد، باعث هجوم دلالان به بازار‌های ارز، خودرو، سکه و مسکن شده، رویکردی که هر از چندگاهی در یک بخش اقتصاد ظهور می‌یابد و بخشی را متورم می‌کند.

جذابیت مسکن برای دلال‌ها

ثبات در اقتصاد ایران هیچ معنا و مفهومی ندارد، بلکه هرگاه که ادعای ثبات و حتی رکورد در بخشی از اقتصاد مطرح می‌شود، نگرانی از رشد و تورم در آن با جدیت وجود دارد که البته پس از مدتی محقق می‌شود. این تجربه تلخ اکنون نیز وجود دارد و زمزمه‌های رکود و حتی کاهش قیمت مسکن، هشداری برای آینده و جهش شدید قیمت مسکن است. در شرایطی که تولید مسکن همواره از نیاز عقب است، افزایش قیمت واقعیتی تلخ است که حاشیه نشینی و اجاره نشینی ویرانگر را رقم زده و همچنان این مسیر ادامه دارد.

وعده‌های زمین مانده

ابراهیم رییسی در حالی چشم به آرای مردم برای تکیه بر مسند دولت سیزدهم دوخت، که شعار رفع چالش‌ها را مطرح کرد. رییسی وعده تامین معیشت دهک‌های پایین جامعه را مطرح کرد و چالش برانگیزترین وعده ها، ایجاد ۴ میلیون و ۴ میلیون مسکن در عمر دولت سیزدهم بود، وعده‌هایی که هر دو بر زمین مانده و دولت در هیچکدام موفق نبوده است. اکنون دو سال و نیم از عمر دولت سیزدهم می‌گذرد و می‌بایست بنابر وعده ابراهیم رییسی، دو میلیون و ۵۰۰ هزار مسکن ساخته شده باشد، در حالی که یک پنجم این وعده نیز عملیاتی نشده، وضعیتی که نمره منفی بزرگی برای رییسی است و نگرانی اعتماد نکردن مردم به رییسی برای دولت چهاردهم را با جدیت مطرح می‌کند.

بی توجهی در بودجه

برای آنکه به سیاه نمایی متهم نشویم، باید به گزارش مراجع رسمی استناد کنیم که مرکز پژوهش‌های مجلس یکی از مهمترین آنهاست. مرکز پژوهش‌ها در گزارشی اعلام کرد: «رشد لجام‌گسیخته اجاره بها و افزایش لگاریتمی قیمت مسکن در سال‌های اخیر، تامین مسکن را برای بسیاری از خانوار‌های با درآمد متوسط به یک «معضل اساسی» و برای افراد کم برخوردار و زوج‌های جوان تبدیل به یک «رویای دست نیافتنی» کرده و ضرورت دارد تا به عنوان یک «ابرچالش» مورد توجه ویژه قرار بگیرد. این مساله، اما هیچ نمودی در میان احکام بودجه نداشته است. در این گزارش، نپرداختن به موضوعات مهمی مثل تامین مالی مسکن کم درآمد‌ها به عنوان یکی از مهم‌ترین نقاط ضعف لایحه برنامه هفتم توسعه ذکر شده است.

بیشتر بخوانید:

کم کاری بانک‌ها در پرداخت تسهیلات ساخت باید جبران شود

ضرورت کاهش قیمت

نهاد فکری مجلس در بخش دیگری از این گزارش با اشاره به ضرورت تبیین احکام بازآفرینی شهری با تاکید بر نوسازی و بهسازی بافت‌های فرسوده و ناکارآمد میانی، تاب آوری شهری، فرونشست زمین و… بر ضرورت کاهش هزینه ساخت و قیمت تمام‌شده مسکن‌های دولتی ساز تاکید کرده و نسبت به یک رویداد قابل تامل، به سیاستگذار مسکن هشدار داده است. این رویداد هشدارآمیز، انصراف برخی از متقاضیان مسکن دولتی به علت ناتوانی از تامین آورده نقدی (سهم متقاضی) است. در این گزارش آمده است: «بر اساس اطلاعات دریافت‌شده از وزارت راه وشهرسازی در طرح اقدام ملی مسکن که از شهریور ماه ۱۳۹۸ آغاز شد، تا اواخر سال ۱۳۹۹، نزدیک به ۱۵۰‌هزار متقاضی دراین طرح ثبت نام کردند. بررسی‌های صورت‌گرفته حاکی از آن است که در حال حاضر به سبب عدم‌امکان تکمیل وجه ناشی از افزایش قیمت پایه ساخت هر مترمربع ساختمان، برخی از متقاضیان که نزدیک به ۴ سال پیش اقدام به واریز وجه آورده اولیه کرده بودند در حال حذف از پروژه‌ها هستند. از این رو مشمول شدن پروژه‌های طرح اقدام ملی مسکن در معافیت‌های مالیاتی می‌تواند در کاهش قیمت تمام‌شده این واحد‌ها موثر باشد.» در این گزارش بر گسترش شمول این معافیت‌ها در ساخت‌وساز‌های بافت‌های فرسوده و میانی شهر‌ها به عنوان مشوق تسریع جریان نوسازی و تامین مسکن شهر‌ها تاکید شده است.

هم یاری برای ساخت مسکن

به نظر می‌رسد رفع مشکل مسکن به عزم جدی نیاز دارد و لازم است در این مسیر همیاری و هم افزایی صورت پذیرد. در این رابطه معاونت اقتصادی قرارگاه اباصالح المهدی (عج) سادات با اشاره به رهنمود‌های مقام معظم‌رهبری در خصوص همیاری مردم با هم و امدادرسانی به قشر محروم جامعه گفت: رویکرد قرارگاه اباصالح با جامعه هدف موثر از جمله امداد جویان کمیته امداد، بهزیستی و ایثارگران موثر در جامعه هدف، برای بهبود وضعیت زندگی در جامعه هدف این مجمع قرار دارد. محسن امرایی گفت: با برنامه ریزی‌های انجام شده در سطح استان‌ها و شهرستان‌ها و تشکیل تیم‌های تخصصی در حوزه‌های مختلف بخصوص تیم‌های تخصصی گروه ساختمان و ساخت سازه و استفاده از تکنولوژی‌های نو در بحث بتن و دیوار‌های پیش ساخته جهت بالا بردن راندمان کاری و مقاوم سازی و سبک سازی این سازه ها، قرارگاه اباصالح المهدی (عج) سادات آمادگی خود را برای حمایت از سیاست‌های دولت انقلابی قوی در بخش نهضت ملی مسکن و حمایت از مصرف کننده اعلام می‌کند.

ساخت و ساز سریع

معاونت اقتصادی قرارگاه اباصالح المهدی (عج) سادات به تشریح رویکرد‌های قرارگاه در عرصه ساخت و ساز گفت: هدف قرارگاه این است که با پایین‌ترین قیمت، بالاترین کیفیت و در کوتاه‌ترین زمان، تعهدات دولت قوی در عرصه ساخت و ساز را به سرانجام برساند. وی با تاکید بر اینکه قرارگاه اباصالح بر خود لازم می‌داند به حمایت از شعار‌های دولت مردمی و قوی، در راستای بهبود زندگی گروه‌های هدف گام‌های موثر بردارد گفت: این قرارگاه با سرمایه گذاری خیرین عضو این قرارگاه، مشکلات مالی پیمانکاران و سایر بخش‌ها را رفع کرده است.

استفاده از تکنولوژی سریع

برای آنکه بتوان در زمینه ساخت و ساز موثر عمل کرد، باید به روش‌های نوین متوسل شد که امرایی با تاکید بر اینکه استفاده از تکنولوژی‌های نوین در ساختمان سازی، باعث افزایش بهره وری ۳۰ الی ۴۵ درصدی در عرصه ساخت و ساز شده که آمار بسیار چشمگیری است گفت: این تکنولوژی کمک می‌کند کیفیت مصالح و مواد استفاده شده در ساخت و ساز پیش بینی شود و بهترین‌ها برای کار مورد استفاده قرار گیرد. وی با اشاره به اینکه استفاده از تکنولوژی‌های نوین ساختمانی باعث هدر نرفتن منابع طبیعی می‌شود گفت: به همین تکنولوژی‌های نوین ساختمانی از سوی نهاد‌های مختلف مورد پسند واقع شده است.

زنجیره تامین مصالح

معاونت اقتصادی قرارگاه اباصالح المهدی (عج) سادات نقش مصالح ساختمانی در مصرف انرژی را بسیار پررنگ توصیف و بر توجه به آن تاکید کرد و گفت: تکنولوژی نوین و ماشینی در صنعت ساختمان سازی باعث بهبود کیفیت، افزایش سرعت کار، صرفه جویی در هزینه‌ها و... می‌شود. وی شبیه سازی الکترونیکی را یکی از تکنولوژی‌های ساختمانی دانست و گفت: این تکنولوژی باعث بهبود عملیات، افزایش ایمنی و کیفیت، کم کردن هزینه‌ها و... می‌شود. امرایی در مورد زنجیره تامین مصالح گفت: با تشکیل یک کارگروه قوی برای کاهش هزینه ها، مشکل این بخش هم تا حد زیادی رفع شده است. وی تاکید کرد: همه این تکنولوژی‌ها در ساختمان‌سازی برای بهبود شرایط کار، افزایش کارایی، بهبود سلامت، ایمنی کارکنان و بسیاری از موارد دیگر طراحی شده‌اند.

بسیج گروه‌های سازنده

امرایی به تشریح سیاستگذاری‌ها پرداخت و گفت: مجمع جهانی سادات و قرارگاه اباصالح المهدی (عج) سادات در استان‌ها با بسیج گروه‌های ۵ هزار نفری سادات در زمینه‌های مختلف فنی، مهندس و فناوری‌های نوین ساختمانی، آمادگی همکاری در این برنامه ملی را اعلام می‌دارد.