ارتقاء کارآمدی و شفافیت با انتشار صورت‌های مالی شرکت‌های دولتی

از آن‌ها به عنوان تاریک خانه دولتی یاد می‌شود، سال‌های زیاد مبهم بودند و مصون از پاسخگویی! صورت‌های مالی شرکت‌های دولتی که سرانجام با روی کار آمدن دولت سیزدهم شفافیت برای آن‌ها در قانون بودجه تکلیف شد.

بنابر اعلام وزارت اقتصاد در سال ۱۴۰۱ تعداد یک هزار و ۱۲۴ گزارش حسابرس مستقل و بازرس قانونی به انضمام صورت‌های مالی (پایان دوره و میاندوره‌ای) شرکت‌های دولتی و سایر شرکت‌های مشمول در سامانه کدال در راستای اجرای تکلیف جزء (۱) بند (م) تبصره (۲) قانون بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور به شرح زیر منتشر شد و در دسترس عموم قرار گرفت:

الف) تعداد ۳۹۶ گزارش در تاریخ ۲۰ مهرماه ۱۴۰۱

ب) تعداد ۲۰۷ گزارش در تاریخ ۱۷ دی ماه ۱۴۰۱

ج) تعداد ۵۲۱ گزارش در اسفند ماه سال ۱۴۰۱

گام بعدی انتشار مالی شرکت‌های دولتی در بودجه ۱۴۰۲ برداشته شد و بر این اساس در جزء ۱ بند «ج» تبصره ۲ قانون بودجه ۱۴۰۲ آمده است: «کلیه مؤسسات انتفاعی دولتی، شرکت‌های دولتی از جمله شرکت‌های مستلزم ذکر یا تصریح نام و شرکت‌ها و یا سازمان‌های توسعه‌ای و شرکت‌هایی که دولت یا شرکت‌های تابعه و ذی ربط مؤسسات و نهاد‌های عمومی غیردولتی و سایر دستگاه‌های موضوع ماده (۲۹) قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و سازمان‌های مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی و ویژه اقتصادی کل کشور مستقیماً یا با یک یا دو واسطه بیش از پنجاه درصد سهام آن را در اختیار دارند و شرکت‌های تحت نظارت (کنترل) دولت در سال ۱۴۰۲ مشمول نظارت دیوان محاسبات کشور خواهند بود وزارت امور اقتصادی و دارایی موظف است صورت مالی شرکت‌های مذکور را سالانه و میان دوره‌ای به صورت عمومی و در سامانه جامع اطلاع رسانی ناشران (کدال) منتشر کند».

انتشار صورت‌های مالی شرکت‌های دولتی که احسان خاندوزی وزیر امور اقتصاد و دارایی در رابطه با آن گفته بود: موفق شدیم ۱۰۰۰ صورت مالی مربوط به شرکت‌های دولتی را در سامانه کدال برای عموم مردم منتشر کنیم. این عدد در شروع به کار دولت مردمی سیزدهم صفر بود، یعنی هیچ اطلاعات شفاف و دقیقی رسماً از سوی شرکت‌های دولتی منتشر نمی‌شد.

خاندوزی گفت: در سال اول دولت، صورت‌های مالی بیش از ۳۰۰ شرکت و سال گذشته حدود هزار شرکت منتشر شد و امیدوار هستیم که در سومین سال دولت و تا پایان اسفند ماه ۱۴۰۲ بتوانیم صورت‌های مالی ۲ هزار شرکت دولتی یا تحت کنترل بخش عمومی اقتصاد را برای نخستین بار منتشر کنیم.

به تازگی هم وزارت اقتصاد اعلام کرد: در صورت دسترسی به صورت‌های مالی حسابرسی شده شرکت‌های مشمول، تا پایان امسال تعداد صورت‌های مالی منتشر شده به تعداد ۲ هزار گزارش افزایش می‌یابد.

اهمیت انتشار صورت‌های مالی که مهدی میرزایی کارشناس اقتصادی در این خصوص به باشگاه خبرنگاران جوان گفته بود: یکی از مواردی که طی سال‌ها در خصوص آن بحث زیادی وجود داشته موضوع انتشار صورت‌های مالی و نحوه فعالیت شرکت‌های دولتی بوده و به اصلاح از آن همواره به عنوان یک جعبه سیاه یاد می‌شود.

او افزود:، اما در سال‌های اخیر دولت مسیری را پیش گرفته که اطلاعات و صورت‌های مالی برخی از این شرکت‌ها در سامانه کدال منتشر می‌شود، اقدامی که سبب می‌شود جامعه و سرمایه‌گذاران از عملکرد این شرکت‌ها در بخش‌های مختلف به شکل واقعی مطلع شوند و نورافکنی بر عملکرد شرکت‌ها باشد و در نهایت شفافیت افزایش پیدا کند.

این کارشناس اقتصادی در ادامه بیان کرد: البته که تنها انتشار صورت‌های مالی کافی نیست، اما لازمه این که بتوان تحلیل عمیقی داشت اطلاع دقیق و شفاف از وضعیت‌های صورت‌های مالی است، شرکت‌هایی که وزن زیادی هم در اقتصاد کشور دارند در کل انتشار صورت‌های مالی شرکت‌های دولتی و تداوم آن علاوه بر افزایش شفافیت می‌تواند به چرخه اقتصادی کشور هم کمک قابل توجهی کند.

موضوعی که رئیس کمیسیون امور داخلی کشور و شورا‌های مجلس نیز در راستای آن گفته بود: شفافیت صورت‌های مالی شرکت‌های دولتی باعث افزایش کارآمدی آن‌ها می‌شوند.

حالا باید منتظر و ماند و دید تعداد صورت‌های مالی منتشر شده مشمول افزایش خواهد یافت؟ انتشار صورت‌های مالی که به گفته کارشناسان علاوه بر شفافیت کمک به افزایش کارایی این شرکت‌ها هم خواهد کرد.