سالهاست بر استفاده از دیگر ظرفیت‌های اقتصادی برای فاصله گرفتن از اقتصاد تک محصولی وابسته به نفت تاکید می‌شود و برای آنکه جایگزینی برای این سیاستگذاری داشته باشیم، از معادن به عنوان مهمترین ابزار دستیابی به درآمد‌های جایگزین نفت یاد می‌شود. در تمامی سال‌های گذشته تلاش بر این بوده که معادن را شکوفا کنیم، اما به بخش سنگ آهن و سنگ‌های تزیینی مختص شده و کمتر به دیگر ظرفیت‌های معدنی توجه شده است.

مس ظرفیتی بی پایان

معادن مس از سال‌های قبل از پیروزی انقلاب مورد توجه قرار گرفت. شرکت ملی صنایع مس ایران در سال ۱۳۵۱ با عنوان شرکت سهامی معادن مس سرچشمه در شهر رفسنجان تأسیس شد و در سال ۱۳۵۵ به عنوان کنونی تغییرنام داد. شرکت ملی صنایع مس ایران در زمینه اکتشاف، استخراج و بهره‌برداری مس، تولید محصولات مسی همچون کاتد، اسلب، بیلت و مفتول فعالیت می‌کند. شرکت ملی صنایع مس ایران در سال مالی ۱۳۹۹ حدود ۲۷هزارمیلیارد تومان سود خالص کسب کرد که به یکی از سودآورترین شرکت‌های ایران بدل شد.

نتیجه معکوس تحریم

از هنگامی که دشمن با ابزار جنگ اقتصادی به مقابله با ایران پرداخت، قدرت گرفتن توان داخلی با راهکار‌های گوناگون همچون ارزش دادن به دانش، بومی سازی، بکارگیری تحصیل کردگان داخلی و... در دستور کار قرار گرفت و با جدیت دنبال شد که دستاورد‌های آن را در بسیاری از صنایع به وضوح مشاهده می‌کنیم. در این بین صنعت مس از جایگاه بالایی برخوردار است. البته سال‌ها صنعت مس مورد بی توجهی قرار داشت تا آنکه در سال‌های اخیر با توجه ویژه به معادن مس، موقعیت‌های مناسبی بدست آورده ایم.

رتبه هفتم جهانی

برای درک جایگاه مس در اقتصاد ایران، کافی است بدانیم در مدت زمان کوتاهی نام ایران در بین ۱۰ کشور برتر جهان درخشید و این صعود ادامه داشت تا آنکه به رتبه هفتم جهان صعود کردیم و اکنون نیز با توجه جدی به اکتشاف و استخراج، بدنبال آن هستیم تا به رتبه‌های برتر صعود کنیم. جدیدترین اتفاقی که در عرصه مس رخ داد، بهره برداری از بزرگ‌ترین معدن ذخیره مس ایران بود. این معدن که در محدوده معدنی سریدون مس سرچشمه رفسنجان کشف شده، با تکیه بر دانش بومی و توان نیرو‌های متخصص، متعهد و جوان داخلی کشف شد.

بیشتر بخوانید:

صنعت مس در مسیر تحقق آرمان‌های انقلاب

کارشناسان خارجی ناتوان یا مغرض

بحث فعال شدن معدن سریدون داستان جالب توجهی داشت، داستانی که نشان از اعتماد به کارشناسان داخلی و احتمال غرض ورزی کارشناسان خارجی دارد. در این رابطه مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران گفت: معدن مس سریدون در سال ۱۳۸۵ از سوی کارشناسان و مهندسان خارجی بررسی شد و نتیجه بررسی کارشناسان خارجی حاکی از کانی زایی ضعیف آن بود. امیر خرمی شاد با اشاره به اینکه کارشناسان خارجی رای قطعی دادند که سریدون امکان و شرایط اقتصادی لازم برای بهره برداری را ندارد گفت: کارشناسان خارجی پیشنهاد کردند سریدون به عنوان محلی برای انبار باطله استفاده شود.

شناسایی یک میلیاردتن ذخیره

مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران با تاکید بر اینکه مهندسان و کارشناسان ایرانی و شرکت ملی صنایع مس ایران بدون توجه به اظهارات کارشناسان خارجی، اکتشافات را ادامه دادند گفت: در نتیجه اعتماد به کارشناسان ایرانی، سریدون یک میلیارد تن ذخیره قابل برداشت با عیار متوسط ۰.۳۷ درصد دارد و تقریبا ۴ میلیارد تن منابع زمین شناسی در این معدن دیده شده است.

ارزآوری یک میلیاردی

خرمی شاد از سفارش‌گذاری تاسیسات در بهار ۱۴۰۳ خبرداد و گفت: بعد از استقرار و نصب تاسیسات، سریدون طی سه سال آینده به بهره برداری می‌رسد و تا آن زمان ۵۵۰ هزار تن ماده معدنی را تغلیظ و تبدیل به کنسانتره خواهیم کرد و حدود یک میلیارد دلار در سال فقط از این معدن به ظرفیت ارزآوری کشور اضافه خواهد شد. وی با اشاره به اینکه کل صادرات غیرنفتی ۵۰ میلیارد دلار است گفت: معدن مس سریدون ۲ درصد صادرات غیرنفتی را ارتقا می‌دهد و با توجه به ذخایر کشف شده می‌توانیم ۲۵ سال از این معدن بهره برداری کنیم.

خیز برای کسب رتبه چهارم

مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران درباره رتبه ذخایر مس ایران در جهان گفت: در سال ۱۴۰۲ با قدرت آمریکا و مکزیک را پشت سرگذاشتیم و هم اکنون در رتبه پنجم هستیم و با اکتشافاتی که در این معدن انجام می‌شود، امیدواریم به رتبه چهارم یا حتی سوم در داشتن ذخایر مس جهان برسیم.