سرنوشت قانون اخذ مالیات از خانه های خالی چیست؟

پول‌نیوز -  بیش از 13 سال از تصویب و اصلاح قانون اخذ مالیات از خانه های خالی می گذرد؛ اما هیچ تلاشی برای اجرای آن صورت نگرفته و در این سال ها به گفته مسئولان امر بر تعداد خانه های خالی به ویژه در کلانشهرها افزوده شده است.

در حالی که بسیاری از متخصصان حوزه مسکن بر ضرورت ساماندهی بازار با ایجاد تعادل میان عرضه و تقاضا تاکید دارند؛ اما برخی معتقدند چون اکثر قریب به اتفاق خانه های خالی لوکس و در مقیاس بزرگ بوده حتی اخذ مالیات از آن ها نیز به تنظیم بازار منجر نخواهد شد در میان اظهارنظرهای متفاوت موضوع مهمی که بیش از همه حائز اهمیت است نیاز دولت به کسب درآمدهای جدید است به گونه ای که تا حدودی از وابستگی به درآمدهای نفتی کاسته شود.

قانون اخذ مالیات از خانه های خالی در صورت اجرا می تواند کسری در بودجه دولت را تا حدودی جبران کرده و به ثبات قیمتی در بازار مسکن منجر شود؛ اما لازمه این مهم همراهی وزارت اقتصاد، سازمان امور مالیاتی و همچنین مشاوران املاک با وزارت راه وشهرسازی است زیرا شناسایی این نوع واحدها به مراتب سخت تر از اخذ مالیات از آن ها است.

فرار مالیاتی مالکان خانه های خالی

به اذعان برخی نمایندگان واحدهای خالی از سکنه برای فرار از مالیات با نصب پرده در واحد مسکونی خود یا حتی استفاده بی مورد از آب آن تلاش می کنند قانون را دور زده از این رو شناسایی این واحدها سخت می شود.

بنا به آمارهایی که مراکز مختلف اعم از سازمان آمار منتشر کرده سهم کشور از خانه های خالی نزدیک به 2.5 میلیون است که این آمار با تعداد خانه های خالی موجود در کشورهای دیگر متفاوت بوده و بعضا بیش از کشورهای همسایه نیز است.

حال با وجود اشراف به موضوع ضرورت اجرای قانون مصوب مجلس که در سال 94 در حوزه اخذ مالیات از خانه های خالی مورد اصلاح واقع شده باید بدانیم که بی توجهی دولت به این موضوع با بهانه عدم توانایی در شناسایی این نوع واحدها توجیه منطقی نیست از این رو طبق اظهارنظر نمایندگان دولت باید از توانایی دستگاه های مسئول در این حوزه برای شناسایی واحدهای خالی استفاده کرده تا زمینه اجرای صحیح قانون فراهم شود.

رضایی: سازمان ملی زمین و مسکن سامانه شناسایی خانه های خالی را رونمایی کند

در این زمینه محمدرضا رضایی –رئیس کمیسیون عمران مجلس- در مصاحبه خود که پیش از این با خبرگزاری خانه ملت داشته از تخلف محرز دولت در تعلل در اجرای قانون اخذ مالیات از خانه های خالی انتقاد کرده و می گوید: سازمان ملی زمین و مسکن باید سامانه شناسایی خانه های خالی را هر چه سریع تر رونمایی کند تا به این ترتیب تسریعی در اجرای این قانون صورت بگیرد.

نماینده مردم جهرم در مجلس دهم، همچنین ادامه می دهد: در کشورهای مختلف دنیا از خانه های خالی مالیات بیشتر دریافت می کنند، اما در کشور ما عده ای با احتکار مسکن به دنبال افزایش قیمت هستند، که برای ایجاد انگیزه برای فروش یا اجاره باید مالیات بیشتری از این واحدها دریافت کرد، تا تمایل به سمت فروش افزایش یابد.

بهادری: اجرای قانون اخذ مالیات از خانه های خالی سخت اما شدنی است

در همین رابطه سیدهادی بهادری با تاکید بر ضرورت تسریع در اجرای قانون اخذ مالیات از خانه های خالی، می گوید: شاید اجرای این قانون به لحاظ شناسایی این واحدها سخت باشد اما شدنی است.

نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی، با بیان اینکه عرضه واحدهای خالی از سکنه به بازار می تواند کمک بزرگی در تنظیم بازار داشته باشد، می افزاید: در این واحدهای خالی از سکنه سرمایه ملی نهفته شده است.

بهادری با تاکید بر اینکه اجرای این قانون ممکن است باعث افزایش قیمت این واحدهای در سطح کشور شود، ادامه می دهد: نگرانی قابل توجه دولت در خصوص اخذ مالیات از این واحدها و تمایل مالکان نسبت به افزایش قیمت آن ها است که این نگرانی به جا است.

وی با بیان اینکه در اجرای قانون مذکور هم نگرانی هایی وجود دارد اما این دلیل بر عدم اجرای آن نیست، می گوید: دولت باید پاسخگوی قانون مصوب مجلس از حیث اجرا باشد.

عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی، می افزاید: نحوه اجرای قانون اخذ مالیات از خانه های خالی به نوعی که تبعات آن بر بازار کمتر شود نیاز به بررسی های کارشناسانه دقیق دارد.

با وجود نظرهای مختلفی که در خصوص اجرا یا عدم اجرای قانون اخذ مالیات از خانه های خالی وجود دارد قانون گذار نحوه عملیاتی شدن قانون مصوب خود را به شیوه زیر بیان کرده است:

بر این اساس مقرر شد واحدهای مسکونی واقع در شهرهای با جمعیت بیش از یکصد هزار نفر که به استناد سامانه ملی املاک و اسکان به عنوان واحد خالی شناسایی می‌شوند، از سال دوم به بعد مشمول مالیات بر اجاره شوند. این مصوبه می‌افزاید: در سال دوم، یک دوم مالیات متعلقه، در سال سوم، برابر مالیات متعلقه و سال چهارم به بعد، یک و نیم برابر مالیات متعلقه، مالیات مشمول واحدهای خالی مسکونی خواهد شد.  

گفتنی است، براساس قانون مالیات بر خانه‌های خالی مصوب مجلس، اگر ملکی از سال دوم خالی باشد مالک باید ۵۰ درصد مالیات مشخص شده را بپردازد. این میزان در سال سوم معادل ۱۰۰ درصد و در سال چهارم برابر ۱۵۰ درصد مالیات اجاره خواهد بود. همچنین در زمینه ی تعیین ارزش معامله‌های ملکی و مالیات بندی، بازنگری‌هایی صورت گرفته به شکلی که این مالیات پس از ۱۰ سال به ۲۰ درصد میانگین قیمت روز املاک می رسد.

با توجه به شفافیت در قانون دولت باید تلاش بیشتری بر اجرای آن داشته تا ضمن کسب درآمد از این حوزه بتواند در تنظیم بازار مسکن نیز دخیل باشد.