دو روی سکه بورس در سال ۱۴۰۱

بورس تهران در سال ۱۴۰۱ با مشکلات زیادی روبرو بوده است. با توجه به روند شاخص کل و هم وزن و جریان معاملات فرابورس تهران، شش ماه گذشته دو ماه مثبت و چهار ماه منفی را برای بازار سرمایه به همراه داشته است. عملکرد صنایع بورسی در فصل بهار، مرداد و شهریور ماه تفاوت زیادی با هم داشته و تنها در تیر ماه روند مشابه در بین شاخص صنایع دیده می‌شد. این تفاوت گاهی به شکل دو دستگی صنایع ریالی و دلاری و گاهی به شکل دو دستگی صنایع سبک و سنگین خود را نشان می‌داد. از مشکلات بازار سرمایه در سال جاری می‌توان به نوسانات نرخ بهره بین بانکی یا رکودی که به وسیله دور جدید مذاکرات احیای برجام به بازار تحمیل شد اشاره کرد. روز اخیر رکود معاملاتی شدت بیشتری گرفته است و بازار از بازدهی ضعیف نماد‌ها در کنار تورم بالای اقتصاد کشور به شدت ضربه می‌خورد.

شاخص کل بورس تهران در شش ماه گذشته عملکرد ضعیف تری نسبت به شاخص کل هم وزن و شاخص کل فرابورس داشته است. فروردین ماه رشد ۱۰.۶ درصدی را برای شاخص کل به همراه داشت و این ماه بیشترین رشد تراز را در طی دوازده ماه اخیر برای این شاخص به ثبت رسانده است. اردیبهشت ماه با ۴.۵ درصد رشد تراز شاخص کل، تراز شاخص را تا سقف یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحدی رساند، اما در خرداد این روند صعودی شاخص شکسته شد و بازار با بازدهی منفی ۲.۵ درصدی روبرو بود. سه ماهه تابستان بازدهی‌های ضعیفی را نصیب بورس اوراق بهادار کرد و شاخص کل در تیر، مرداد و شهریور به ترتیب ۴.۴ درصد، ۳.۲ درصد و ۴.۹ درصد افت تراز را تجربه کرد. در انتهای شهریورماه تراز شاخص کل ۱۲ هزار واحد پایین‌تر از تراز ابتدای سال بود که نشان از کاهش ۱ درصدی تراز شاخص کل در روند شش ماهه این شاخص دارد.

شاخص کل هم وزن از روند معاملاتی نزدیکی با شاخص کل بهره‌مند است، اما در شدت بازدهی‌ها عملکرد متفاوتی داشته. در فروردین و اردیبهشت به ترتیب رشد ۱۵.۳ درصدی و ۹.۷ درصدی را در تراز شاخص کل هموزن داشته ایم که نشان از رشد بیشتر نماد‌ها و صنایع سبک در این دو ماه دارد، چون شاخص کل بازدهی کمتری داشت. از طرفی در خرداد و تیرماه نیز با کاهش تراز ۳.۸ درصدی و ۴.۶ درصدی بازدهی منفی تری به نسبت شاخص کل داشت و نشان داد که در این دو ماه نماد‌های سبک افت قیمت بیشتری داشته اند. تا انتهای تیر ماه شدت بازدهی و نوسانات شاخص کل هم وزن نسبت به شاخص کل بورس بیشتر بود، اما در مرداد و شهریور ماه این روند حالت معکوس به خود گرفت و تنها ۲ درصد بازدهی منفی در عملکرد این دو ماه دیده می‌شد. این تغییر فاز بازار در مرداد و شهریور باعث شد تا بر خلاف شاخص کل، شاخص کل هم وزن بازدهی مثبتی در این شش ماهه داشته باشد و با رشد ۱۳.۶ درصدی روبرو باشد.

شاخص کل فرابورس روندی نزدیک‌تر به شاخص کل نسبت به شاخص هم وزن دارد. شاخص کل فرابورس فروردین و اردیبهشت ماه را با ۱۳ درصد و ۳.۷ درصد بازدهی به انتها رساند که مشابه عملکرد شاخص کل بورس بود. خرداد و تیر ماه نیز با کاهش ۳.۳ درصدی و ۶.۲ درصدی تراز شاخص فرابورس بازدهی منفی تری را از این شاخص به نمایش گذاشت. در مرداد و شهریور ماه نیز بازدهی این شاخص به ترتیب منفی ۲.۸ درصد و ۳.۱ درصد بود که باعث شد شاخص کل فرابورس به تراز ابتدای سال خود باز گردد و در نهایت عملکردی خنثی را در شش ماهه گذشته به ثبت برساند.