تداوم روند مثبت شاخص بورس برای سومین روز/رابطه تورم و بورس چگونه است؟

با توجه به شرایط اقتصادی کشور، «تورم» واژه غریب و ناآشنایی در بین مردم نیست و مفهوم آن را در زندگی خود بویژه در سال‌های اخیر به خوبی لمس کرده و چشیده اییم. از جمله آثار وجود تورم می‌توان به مواردی، چون کاهش قدرت خرید، کاهش ارزش پول، افزایش قیمت کالا‌ها و خدمات اشاره نمود. در بازار‌ها قیمت کالا‌ها و خدمات همیشه می‌تواند تغییر کند. برخی از قیمت‌ها افزایش می‌یابد؛ برخی از قیمت‌ها کاهش می‌یابد حال تورم زمانی رخ می‌دهد که افزایش گسترده‌ای در قیمت کالا‌ها و خدمات وجود داشته باشد و در پی آن قدرت خرید مردم کاهش یابد. همچنین می‌توان گفت تورم به مرور زمان ارزش پول را کاهش می‌دهد. حالا می خواهیم بدانیم با وجود تورم، بورس چه وضعیتی خواهد داشت؟

امروز (دوشنبه ۸ اسفندماه ۱۴۰۱)، تالار شیشه‌ای شاهد روند صعودی شاخص‌های منتخب بود. به گونه‌ای که شاخص قیمت (وزنی-ارزشی)، با افزایش ۱۰۹۵ واحدی، به رقم ۴۰۹ هزار و ۴۳۱ واحد رسید.

شاخص کل هم وزن نیز با کاهش ۱۹۰۸ واحدی، عدد ۵۳۴ هزار و ۴۶۴ واحد را به نمایش گذاشت. شاخص قیمت (هم وزن) نیز با کاهش ۱۱۳۱ واحدی به رقم ۳۱۶ هزار و ۸۸۴ واحد رسید.

همچنین شاخص سهام آزاد شناور ۴۴۷۷ واحد افزایش را رقم زد و به سطح ۲ میلیون و ۳۶۲ هزار و ۴۷۷ واحد رسید. همچنین شاخص بازار اول با ۳۹۷۱ واحد کاهش به رقم یک میلیون و ۳۸۹ هزار واحد رسید و شاخص بازار دوم ۳۲۸۰۱ واحد افزایش یافت و عدد ۳ میلیون و ۴۴۴ هزار و ۳۱۴ واحد را به نمایش گذاشت.

برترین گروه صنعتی بورس

امروز خودرو بیشترین ارزش معامله را با مبلغ هزار و ۸۵۴ میلیارد تومان به خود اختصاص داد. همچنین «فلزات اساسی» و «شیمیایی» در رتبه‌های بعدی ارزش معاملات قرار داشتند.

بیشترین افزایش و کاهش قیمت در بورس

سهام شرکت‌های ولغدر، خمحرکه و شکلر بیشترین افزایش قیمت و سهام شرکت‌های وبیمه، فنوال و وپترو بیشترین کاهش قیمت را در بورس تهران تجربه کردند.

افزایش و کاهش قیمت در فرابورس

سهام شرکت‌های غپاذر، فغدیر و سدبیر بیشترین افزایش قیمت و سهام ثعمرا، کتوکا، ثپردیس بیشترین کاهش قیمت را در فرابورس ایران تجربه کردند.

برترین عرضه و تقاضا در بورس

بیشترین تقاضای خرید سهام را شرکت‌های افران، فردا و کچاد و بیشترین عرضه فروش را نماد‌های همای، فیروزا و سپر در بورس ایران داشتند.

برترین عرضه و تقاضا در فرابورس

بیشترین تقاضای خرید سهام را شرکت‌های اعتماد، آوند و ثبات بیشترین عرضه فروش را نماد‌های اعتماد، گام ۰۲۰۸۱۳ و ثبات در فرابورس ایران داشتند.

بیشترین ارزش و حجم معاملات سهام در بورس و فرابورس

نماد‌های خودرو، اهرم و فولاد بیشترین ارزش معامله و نماد‌ها شستا، خودرو و خساپا بیشترین حجم معامله را در بورس تهران تجربه کردند.

نماد‌های اراد ۱۰۶۴، اخزا ۹۱۶۴، اراد ۸۶۴ بیشترین ارزش معامله و نماد‌های دی، کرمان و کارا بیشترین حجم معامله را در فرابورس تهران تجربه کردند.

رابطه میان تورم و بازار بورس به طور شفاف مشخص نبوده و پژوهشگران اقتصادی همچنان به دنبال یافتن رابطه‌ای درست و صحیح می‌باشند. اما در یک جمع بندی کلی معتقدند که به دلیل وجود ساختار‌های اقتصادی مختلف، رابطه بورس با تورم در هر کشوری متفاوت از کشور‌های دیگر می‌باشد. برخی از کارشناسان این رابطه را منفی، برخی مثبت و برخی بی ارتباط از هم دانسته اند.

به این ترتیب می‌توان گفت رابطه بورس با تورم پیچیده است و قاعده دقیقی میان این دو برقرار نیست. دریافتیم با افزایش تورم ارزش پول کاهش می‌یابد. به همین دلیل مردم اغلب ترجیح می‌دهند ثروت را در سایر دارایی‌ها مانند سهام، اوراق قرضه و دارایی نگهداری کنند.

آنچه که مطالعات و آمار موجود در ساختار اقتصادی کشورمان نشان می‌دهد، اثر نرخ تورم بر بازار سهام و مولفه هایی، چون ارزش معاملات، حجم معاملات و نسبت ارزش معاملات به کل ارزش جاری بازار سهام در کوتاه مدت مثبت بوده است. اما در بلندمدت ارتباط معناداری وجود ندارد.

رابطه بورس با تورم در کوتاه مدت

در کوتاه مدت به دلیل افزایش نرخ تورم، سود تقسیمی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس و فرابورس و در پی آن قیمت سهام شرکت‌ها افزایش می‌یابد. از طرفی با افزایش نرخ تورم و کاهش ارزش دارایی نقدی، سرمایه گذاران تمایل کمتری به نگهدای وجه نقد دارند و در تلاش هستند تا حجم نقدینگی در سبد دارایی خود را کاهش دهند. به همین دلیل اغلب وارد بازار بورس شده و اقدام به خرید سهام و سرمایه گذاری در بورس می‌کنند تا ضمن حفظ ارزش دارایی خود، نه تنها متضرر نشوند بلکه سود هم کسب نمایند.

انواع روش‌های سرمایه گذاری در بورس

حال در پی این رخداد و روی آوردن دسته جمعی سرمایه گذاران به بازار سهام، حجم معاملات، ارزش معاملات و قیمت سهام در بورس افزایش می‌یابد و شاهد افزایش نقدینگی در بازار سهام هستیم که این افزایش نقدینگی نشان دهنده اثر مثبت تورم بر بورس در کوتاه مدت می‌باشد و به عقیده کارشناسان بازار سهام ایران می‌تواند سپری در مقابل تورم در کوتاه مدت باشد.

رابطه بورس با تورم در بلندمدت

بررسی‌های صورت گرفته نشان می‌دهد رابطه بورس با تورم در بلندمدت منفی بوده و از جمله اثر تورم بر بورس در بلندمدت، بی ثباتی در سود و بازده سرمایه گذاران می‌باشد. در بلندمدت، قیمت فروش محصولات و خدمات شرکت‌ها افزایش می‌یابد، پس بدون افزایش تولید و ارزش ذاتی سهام، رقم فروش شرکت بالا می‌رود. علاوه بر این افزایش این نرخ باعث تامین مواد اولیه شرکت با قیمت بالاتر و در نتیجه افزایش هزینه‌های تولید می‌شود. در نتیجه تاثیر تورم بر قیمت سهام به افزایش قیمت محصولات و خدمات و همچنین افزایش قیمت مواد اولیه و هزینه‌ها بستگی دارد.

با افزایش سطح عمومی قیمت‌ها و نرخ تورم در فاصله زمانی میان سرمایه گذاری و بهره برداری، وجهی که سرمایه گذار به عنوان سود سرمایه گذاری بدست می‌آورد، قدرت خرید کمتری دارد. در نتیجه بازده واقعی سرمایه گذاری، کمتر از بازده مورد انتظار خواهد بود.

آیا رشد بورس باعث تورم می‌شود؟

به عقیده برخی افراد، رشد بورس تورم زا بوده و همگام با رشد بورس، نرخ تورم نیز افزایش می‌یابد، اما باید گفت این عقیده و فکر نادرستی است چرا که بررسی‌های صورت گرفته خلاف این عقیده را نشان می‌دهد و رشد بورس تقریبا هیچ اثری بر تورم ندارد.

همانطور که می‌دانید ورود نقدینگی در هر بازاری موجب افزایش قیمت‌ها می‌شود. به عنوان مثال اگر نقدینگی وارد بازار مسکن شود، باعث گرانی مسکن می‌گردد. بازار خودرو، ارز و … نیز به همین شکل خواهد بود.

حال در نظر بگیرید نقدینگی وارد بازار بورس می‌شود و سهام متعلق به شرکت ها، در پی افزایش تقاضا و نقدینگی موجود در بازار افزایش می‌یابد. حال این گران شدن سهام شرکت ها، افزایش نرخ تورم را در پی ندارد چرا که سهام شرکت‌ها نقشی در سبد خانوار ندارد.

لازم است بدانید برای محاسبه تورم، بانک مرکزی در مرکز آمار سبد کالایی را تعریف و روند قیمت آن را رصد می‌کنند. در سال ۱۳۸۳ سبد کالایی با ۳۵۹ قلم کالا و خدمات، در ۷۵ شهر منتخب و در ۱۲ گروه کالایی توسط بانک مرکزی تشکیل شد تا با تغییر قیمت آن کالا‌ها و خدمات، نرخ تورم نیز محاسبه و اندازه گیری شود.

بورس نه تنها تورم زا نیست بلکه می‌تواند به رشد اقتصادی کشور و افزایش تولیدات و رونق شرکت‌ها کمک بزرگی بکند البته با این شرط که شرکت‌ها سرمایه‌های ریز و درست موجود در بازار را وارد چرخه تولید کنند.
سخن آخر

در ایران بورس و تورم رابطه مستقیمی دارند و هرچقدر تورم رشد کند، رشد بورس هم بیشتر می‌شود. اما افزایش تورم به دلیل رشد بورس نیست و دلایل خودش را دارد و بورس از دلایل آن نمی‌باشد. از جمله دلایل رشد نرخ تورم، چاپ پول بدون پشتوانه و افزایش نقدینگی در کشور می‌باشد.