کارآفرینان؛ کیمیاگران دنیای اقتصاد و تجارت/ یک کارآفرین، اینگونه از هیچ، بیشترین ثروت را ایجاد می کند/وقتی ریگ های بیابان و سنگفرش های خیابان از طلاست

این روزها همه از کارآفرینی می گویند و هر کسی، سعی می کند که خودش را یک کارآفرین بداند. شاید به این دلیل است که واژه کارآفرین، کلاس بالاتر و بهتری نسبت به کاسب و واسطه گر و سرمایه گذار و مدیر کارخانه و ... دارد. به هر حال که این بحث کارآفرینی بسیار مهم است. اما آیا می دانیم کارآفرینی چیست؟ و چرا اینقدر کلمات دیگر مثل ایجادکننده کسب و کار و سرمایه گذار و دارنده یک خط تولید و کارخانه و ... را به جای کارآفرین حساب می کنیم؟

حقیقت امر این که خیلی ها درباره کارآفرین و کارآفرینی صحبت کرده اند؛ از جمله اقتصاددان ها. مثل این که آن را خرید نیروی کار و مواد اولیه به بهایی نامعین و فروش به بهایی طبق قرارداد تعریف کرده اند. یا این که ایجادکنندگان ثروت را در برهه ای، به سه قسمت زمین داران، دستمزدبگیران و کارآفرینان تقسیم کرده اند. یا مثلا آن را فعالیت در محیطی بدون قطعیت یا به نوعی ارائه ابزار تولید برای تولید محصولاتی قابل ارائه به بازار تعریف کرده اند. در بخشی از این تعریف ها نیز، بین مدیریت و کارآفرینی تفاوت هایی قائل شده اند. مثل این که تفاوت آن ها در نوآوری و مخاطره پذیری است.

در نهایت نیز، بخشی از تعریف ها به بحث نوآوری رسیده. یعنی تفاوت را در نوآوری در ابزار کار، فرآیند تولید یا خروجی کار تلقی کرده اند؛ چیزی که در کارآفرین ها هست و در فعالان اقتصادی و صنعتی و تجاری معمول غالبا وجود ندارد. در نهایت این که تعریف ها فراوان هستند و اگر بخواهید طبق این تعریف ها تعیین تکلیف کنید، شاید کمی سردرگم بشوید. اما جوهره اصلی و خودمانی کارآفرینی چیست؟ چه تعریفی از کارآفرینی می توانیم داشته باشیم که همه جا می تواند دست ما را بگیرد و کارمان را جلو بیندازد؟

سال ها پیش گفتگویی با علی اصغر جهانگیری، مدرس کارآفرینی و کارآفرین ملی داشتیم. او که فارغ التحصیل جامعه شناسی از دانشگاه های خارجی هم هست، به نکته ای بسیار دقیق و جالب و کاربردی اشاره کرد که به نظر می رسد می تواند در همه مسیرها، راهگشا و کارگشا باشد.

تعریف او از کارآفرین چنین بود:

کارآفرین کسی است که در هر زمانی، در هر مکانی و با هر امکانی، توان تولید ثروت را دارد.

در واقع جوهره اصلی یک کارآفرین از منظر چنین تعریفی، این موارد است:

• او خلاقیت دارد،
• او محیط خود و مزیت ها و ضعف های آن را می تواند رصد کند،
• او می تواند خلاقیت اش را به نوآوری مورد پسند بازار تبدیل کند،
• او می تواند از داشته های محیط جغرافیایی و پیرامون خود تولید ثروت کند،
• او می تواند مخاطره پذیری این فرآیند را تحمل کند و شجاعت و ریسک پذیری لازم را دارد،
• او جرأت گام نهادن در مسیرهای تاریک با عدم قطعیت را دارد.

به واقع از این منظر، یک کارآفرین در هر کجای دنیای که حضور داشته باشد و او را هر کجایی که بیندازند، می تواند تولید ثروت کند و این، نعمتی بزرگ برای خود او و اطرافیانش و برای کشور اوست. او منتظر نمی ماند که برایش فرض قرمز پهن کرده یا تعیین تکلیف کرده یا همه شرایط فراهم باشد. او اتفاقا مرد شرایط سخت است و می داند که در این شرایط، رقبا کمتر هستند و احتمال موفقیت بالاتر می رود؛ فقط باید حواسش را خوب جمع کند و تمرکز بالایی داشته باشد و نوآوری بیشتر.

علی اصغر جهانگیری خودش، روستای کندلوس در کجور مازندران را، تبدیل به یک قطب گردشگری کرده است؛ روستایی که قبل از این چیزی نداشت و یک روستای معمولی بود. اما به قول خودش، مصالح را با سختی بسیار به آنجا می برد تا بتواند این کار را به سرانجام برساند. حالا روستای گمنام او، تبدیل به روستایی شده که مقصد گردشگران است و موزه و بوم گردی و ... دارد.

یک کارآفرین را شاید در بیابان بیندازند؛ در این صورت به این فکر می کند که با این خاک چه کار می شود کرد:

• شاید بتوان یک کارخانه جدید مصالح ساختمان راه انداخت که مواد اولیه اش همین خاک و ماسه و ... باشد؛
• شاید بشود گردشگری کویری راه انداخت برای شترسواری و تماشای آسمان شب و ...؛
• شاید بشود لوکیشنی برای فیلمبرداری فیلم ها و سریال ها ساخت؛
• شاید بشود گیاهانی مقاوم در اینجا کاشت و از آن ها نوعی کشاورزی خاص به وجود آورد؛
• شاید بشود برخی جانداران مقاوم را در آن پرورش داد؛
• شاید...

بیشتر بخوانید:

رشد ۴۴ درصدی آموزش‌های مهارتی در کشور

چرا مردم میلی به ایجاد کسب و کار و فعالیت در بخش خصوصی ندارند؟/ با روحیه کارمندی دولت ها، رشد کارآفرینی محال به نظر می رسد

او را هر کجایی که بیندازید، همین گونه فکر می کند و به راه حل های خودش می رسد و می تواند تولید ثروت کند.

وقتی شما به عنوان یک کارآفرین، مجهز به چنین تعریفی کاربردی باشید، ذهن تان اساسا هیچ بهانه ای را قبول نخواهد کرد؛ نه از خودش و نه از دیگران. در این صورت است که مدام دنبال فرصت های جدید می گردد. چنین ذهنیتی، هم می تواند تولید ثروت کند، هم تولید مزیت. تفاوت یک سرمایه گذار و مالک کسب و کار و مغازه دار و دارنده کارخانه با کارآفرین همین جاست؛ کارآفرین مثل یک آتش نشان و نیروی ویژه، هر کجایی می تواند کارش را نجام بدهد؛ چرا که ذهنش مسلح به این نگرش است.

این، شاید بتواند مهمترین دارایی یک کارآفرین قلمداد شود؛ ذهنیتی دارد که اساسا خاک را کیمیا می کند. چه چیزی بهتر از این؟ کارآفرینان، به واقع کیمیاگران واقعی یک سرزمین و یک اقتصاد هستند.