آیا رتبه دهمین فولادساز جهان برای ایران محفوظ می ماند؟/ نگرانی هایی که درباره موج جدید فولادسازی در جهان وجود دارد

در هفت ماه ابتدای سال، صادرات محصولات معدنی و صنایع معدنی کشورمان، نزدیک به هفت و نیم میلیارد دلار بوده است. به این ترتیب اگر پیش برویم، احتمالا این رقم در پایان سال، به مجموع 12 میلیارد دلار هم برسد و از این مرز عبور کند.

بد نیست بدانید که از این میزان صادرات، 3.3 میلیارد دلار آن محصولات زنجیره فولاد، 850 میلیون دلارش مس و محصولات پایین دستی و باقیمانده نیز به زنجیره آلومینیوم و روی و سیمان و مولیبدن و ... اختصاص داشته است. البته اخیرا نیز خبری منتشر شد که اعلام می کرد صادرات فولاد، از مرز چهار میلیارد و دویست میلیون دلار نیز گذشته است.

در این میانه، ماجرای سنگ آهن از اهمیتی بسیار برخوردار است. وقتی که تقریبا نیمی از صادرات معدنی ایران مربوط به فولاد و مهمترین ماده آن نیز همین سنگ آهن ها هستند، طبیعی است باید متوجه اهمیت بسزای آن بشویم. ضمن این که نباید از یاد برد که ایران، دهمین تولیدکننده برتر فولاد جهان است؛ بعد از چین، هند، ژاپن، آمریکا، کره جنوبی، آلمان، ترکیه و برزیل. طبیعی است که این رکوردها نباید از دست بروند و باید هم بهتر بشوند. آما آیا چنین امری شدنی به نظر می رسد و چه نکته هایی در این زمینه باید مورد توجه قرار بگیرد؟

چندی پیش، ابوتراب فاضل، مدیرعامل هلدینگ توسعه صنایع و معادن غدیر، که از سهامداران عمده شرکت سنگ آهن گهرزمین نیز هستند، به نکته های جالبی در حوزه فولادسازی اشاره کرده بود. او از تغییر نگاه و جهان بینی فولاد سازی در کشورمان صحبت کرده بود تا بتوانیم به سمت فولادهای پیشرفته با ارزش افزوده بالا حرکت کنیم. از نظر او، موج های مختلف تولید فولاد ایران و جهان، چنین است:

موج نخست، دهه شصت و هفتاد میلادی؛ جهان بعد از جنگ جهانی، به دنبال بازسازی بود و تولید فولاد، شکل و شمایلی به خودش گرفت. ذوب آهن اصفهان در این موج ایجاد شده و عقب ماندگی خاصی در این موج نداشتیم

موج دوم، دهه هشتاد میلادی؛ البته ما در اوایل انقلاب بودیم و در این موج نیز عقب نماندیم. دوره ای که آغاز توسعه بزرگ چینی ها بود. در این دوره فناوری دوره بلند، در بیشتر کشورها کنار رفته و زنجیره فولاد شکل گرفت

به نوعی موج سوم در حال شروع است؛ چیزی که باید بابت آن نگران باشیم. دو نقطه عطف تبدیل آگاهی به دانایی با ظهور شبکه های اجتماعی و همچنین جهش تکنولوژیک در جهان در سال 2023، تغییرات بزرگی در حوزه تولید فولاد ایجاد کرده است. به نظر می رسد در این موج از جریان توسعه فولاد، از حیث دانش و توسعه و زنجره تولید در حال عقب افتادن در جهان هستیم که دلیل عمده اش تحریم هاست.

البته شرکت های دخیل در حوزه تولید فولاد، سعی می کنند که به رشد تولید خودشان در زنجیره فولاد ادامه بدهند تا کمی از این نگرانی ها کاسته شود. یکی از این موارد را در شرکت گهرزمین شاهد بودیم که اخیرا در مجمع عمومی اش، محمد محیاپور، مدیرعامل شرکت، با ارائه طرح های توسعه ای و ضرورت افزایش سرمایه، از کامل شدن زنجیره فولاد در این شرکت و ... سخن گفت.

بیشتر بخوانید: افزایش بیش از 13 درصدی بهره مالکانه معادن در سال 1403 توسط دولت منطقی نیست (+عکس و فیلم)

مدیرعامل شرکت گهرزمین در این مجمع، گفته است:«اگر این افزایش سرمایه انجام نشود برای توسعه معدن و دستیابی به عمق ۷۰۰ متر قطعا دچار چالش خواهیم شد. البته افزایش سرمایه گهر زمین از رقم ۲۵هزار میلیارد ریال به ۷۵ هزار میلیارد ریال اتفاق افتاده است؛ یعنی مقدار افزایش سرمایه در این مقطع به میزان ۵۰ هزار میلیارد ریال است اما در نهایت باید به برنامه افزایش سرمایه معادل ۱۲۵ هزار میلیارد ریال دست یابیم.» ضمن این که در خبرهایی دیگر، رشد فروش 35 درصدی گهرزمین تا پایان آبان ماه 1402 رسانه ای شده بود.