توسعه صنایع تبدیلی راهی برای کاهش ضایعات بخش کشاورزی

با توجه به تنوع اقلیم کشور و پتانسیل بالای تولید بخش کشاورزی، میزان هدررفت تولید محصولات بدلیل کمبود صنایع تبدیلی و تکمیلی، سن بالای ناوگان و ماشین آلات و نبود زیرساخت‌های مناسب بالاست به طوریکه بنابر آمار فائو سالانه ۳۰ تا ۳۵ درصد محصولات کشاورزی از مزرعه تا سفره هدر می‌رود.

گرچه بسیاری از کارشناسان بخش کشاورزی اجرای مصوبه الگوی کشت را راهکاری موثر در کاهش ۹۰ درصدی ضایعات بخش کشاورزی اعلام می‌کنند، اما زیرساخت‌های این مصوبه اجرا نشده است که انتظار می‌رود این مصوبه پس از ۵۰ سال به طور کامل اجرا شود.

بنابر آمار سالانه حدود ۱۲۵ میلیون تن محصول کشاورزی در کشور تولید می‌شود که حدود ۳۰ درصد آن هدر می‌رود، درحالیکه این میزان غذای ۲۷ میلیون نفر را تامین می‌کند.

در همین رابطه محمد جواد عسگری رئیس کمیسیون کشاورزی می‌گوید: با توجه به ضایعات ۲۰ تا ۳۰ درصدی تولید، در برنامه هفتم بانک‌ها باید بین ۱۵ تا ۲۰ درصد اعتباراتشان را به بخش کشاورزی، صنایع تبدیلی و تکمیلی و توسعه زیرساخت‌های بخش کشاورزی اختصاص دهند.

رئیس کمیسیون کشاورزی گفت: امروز سردخانه‌ها، گلخانه‌هایی که در کشور احداث می‌شود امکانات و تجهیزاتی که در اختیار صادرکنندگان قرار می‌گیرد نسبت به گذشته قابل مقایسه نیست، اما باید در برنامه هفتم این موضوعات حل شود چراکه منطقه پیرامونی ما با ۵۰۰ میلیون نفر علاقه‌مند به محصولات کشاورزی تولیدی ما هستند که علاوه بر صادرات و اشتغال می‌توانیم ارزآوری خوبی داشته باشیم.

نقش موثر جلوگیری از ضایعات بخش کشاورزی در تنظیم بازار

عطااللّه هاشمی عضو شورای هماهنگی تشکل‌های بخش کشاورزی گفت: با توجه به نبود تکنولوژی مناسب در زمان برداشت و فرآوری شاهد ضایعات و هدررفت در این بخش هستیم.

به گفته او، نبود کارخانجات و صنایع تبدیلی یا نقطه یابی نامناسب این صنایع موجب شده تا شاهد ضایعات محصولات کشاورزی از مزرعه تا سفره باشیم.

هاشمی با بیان اینکه استفاده از تکنولوژی و فناوری روز دنیا و تشدید نظارت بر صنایع تبدیلی در کاهش هدررفت ضایعات تاثیر بسزایی دارد، افزود: بنابر آمار سالانه ۳۰ تا ۳۵ درصد محصولات کشاورزی هدر می‌رود که جلوگیری از ضایعات در کاهش خروج ارز و تنظیم بازار نقش بسزایی دارد.

عضو شورای هماهنگی تشکل‌های بخش کشاورزی گفت: در بحث گندم برداشت با کمباین و بحث ترابری لجستیک و تبدیل به آرد با ضایعات ۲۵ تا ۳۰ درصد روبرو هستیم، درحالیکه اگر همین میزان به تولید اضافه شود، از واردات بی نیاز می‌شویم.

علی رغم آنکه قابلیت تولید مواد غذایی برای ۳۰۰ میلیون نفر وجود دارد، اما مشکلات متعدد همچون کمبود صنایع تبدیلی و تکمیلی، فرسودگی ماشین آلات و پایین بودن ضریب مکانیزاسیون منجر به هدررفت بخش قابل توجهی از تولیدات محصولات کشاورزی شده است که اجرای الگوی کشت را می‌توان عاملی مهم برای تضمین پایدار و کاهش ضایعات اعلام کرد.

کاهش ۳۰ درصدی ضایعات در خودکفایی محصولات استراتژیک نقش بسزایی دارد

قاسم پیشه ور رئیس اتاق اصناف کشاورزی گفت: بنابر آمار اعلامی فائو سالانه ۳۵ درصد محصولات کشاورزی ناشی از نبود صنایع تبدیلی و سن بالای کمباین هدر می‌رود.

او با انتقاد از سن بالای کمباین در بخش گندم افزود: با توجه به سن بالای کمباین و ریزش چشمگیر در بخش غلات باید یارانه ویژه در بحث مکانیزاسیون در نظر گرفته شود تا ریزش کاهش یابد.

پیشه ور با تاکید بر توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی گفت: توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی در بخش کشاورزی از خام فروشی جلوگیری می‌کند که دولت برای تحقق این امر باید منابع ویژه با حداقل سود بانکی برای بخش مکانیزاسیون تخصیص دهد تا ضایعات کاهش یابد.

رئیس اتاق اصناف کشاورزی گفت: کاهش ۳۰ درصدی هدررفت و ضایعات در محصولات استراتژیک منجر به خودکفایی و بی نیازی از واردات خواهد شد.

با توجه به هدررفت بالای تولید محصولات کشاورزی، اجرای مصوبه الگوی کشت، توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی و مکانیزاسیون کشاورزی در کاهش هدررفت بخش کشاورزی، بی نیازی از واردات و صادرات غذا به کشور‌های همسایه نقش موثری دارد که برای تحقق این امر تنها نیاز است که حمایت‌های لازم از کشاورزان صورت گیرد.