در حالی که بسیاری از متقاضیان حدود دو سال پیش برای نهضت ملی مسکن ثبت نام کردهاند بعد از گذشت دو سال اکنون پیشرفت فیزیکی این پروژهها به حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد رسیده است چراکه دولت تا یک سال و نیم گذشته در مرحله تامین اراضی بود و بخش عمدهای از واحدهای مسکونی در شهرهای مختلف فاقد اراضی بودند و دولت در طی این مدت سعی کرد با الحاق اراضی و همچنین دریافت اراضی از دستگاههای مختلف بتواند اراضی مورد نیاز برای حدود ۴ میلیون متقاضی ثبت نام کننده را تامین کند.
طبق آخرین آمارهای ارائه شده از سوی ارسلان مالکی معاون وزیر راه و شهرسازی به باشگاه خبرنگاران جوان ۶ میلیون و ۵۴۶ هزار و ۸۳۲ نفر از سراسر کشور در طرح نهضت ملی مسکن ثبت نام کردهاند که بیش از ۴ میلیون و ۷۳۰ هزار نفر متقاضی واجد ۳ شرط بودند و بیش از یک میلیون و ۶۶۴ هزار و ۵۷۰ نفر تایید نهایی شدهاند و میزان اراضی شناسایی شده در محدوده شهرهای فعلی (بدون احتساب شهرکها) به ۴۰ هزار و ۶۱۷ هکتار رسیده است. ۱۷ هزار و ۱۹۵ هکتار زمین در مراحل مختلف الحاق قرار دارد و در مجموع ۷۳ هزار و ۳۲۱ هکتار زمین شناسایی شده که پس از طی مراحل قانونی در قالبهای مختلف باید به متقاضیان داده شود.
وی در ادامه به تفکیک استانها بر اساس بیشترین متقاضی تایید نهایی شده پرداخت و گفت: استانهای فارس، تهران و اصفهان و جنوب کرمان دارای بیشترین متقاضی نهایی در طرح نهضت ملی مسکن هستند.
مدیرعامل سازمان ملی زمین و مسکن در ادامه ۴ استان دارای بیشترین زمین تامین شده را اعلام کرد و گفت: استان خراسان رضوی دارای بیشترین زمین تامین شده و به میزان ۹۱ هزار و ۱۶۰ واحد است. پس از آن فارس با ۷۲ هزار و ۴۰۰ واحد، تهران با ۷۶ هزار و ۸۸۲ واحد و جنوب کرمان با ۴ هزار و ۶۰۹ واحد قرار دارند.
بر اساس این گزارش به گفته بسیاری از مسئولان در صورتی که متقاضیان در پرداخت آورده و همچنین بانکها در پرداخت تسهیلات همکاری لازم را داشته باشند روند و سرعت اجرای پروژهها بسیار افزایش مییابد به طوری که در برخی از شهرها با توجه به آنکه متقاضیان آوردههای خود را زودتر پرداخت کرده بودند به مرحله افتتاح و بهره برداری رسیده و تعدادی از آنها همزمان با نزدیک شدن به دهه فجر افتتاح خواهند شد.
تعدادی از پروژهها در بخش بافتهای فرسوده است به طوری که طبق اعلام محمد آیینی مدیرعامل شرکت باز آفرینی شهری کشور به باشگاه خبرنگاران جوان، برنامهریزی شده تا برای دهه فجر ۳۰ هزار واحد بهرهبرداری شود که تاکنون بیش از ۵ هزار واحد در نقاط مختلف کشور در قالب سفرهای استانی رئیسجمهوری و وزیر راه و شهرسازی در استانهای فارس، کردستان، چهارمحال و بختیاری، البرز، گلستان، زنجان و اردبیل بهرهبرداری شد.
آیینی در خصوص خدمات روبنایی و فعالیتهای شرکت بازآفرینی بیان کرد: شرکت بازآفرینی شهری ایران در حوزه محرومیتزدایی و توانمندسازی به ویژه در سکونتگاههای غیررسمی اقدامات قابلتوجهی را به انجام رسانده است. در ابتدای دولت سیزدهم یک هزار و ۲۴۵ پروژه نیمه تمام در این بخش باقیمانده بود که ما تمامی تلاش خود را صرف کردیم تا این پروژههای رها شده و نیمه تمام را تکمیل کنیم.
گفتنی است، در صورتی که متقاضیان آوردههای خود را زودتر تکمیل کنند روند ساخت پروژهها با سرعت بیشتری انجام میشود به طوری که آرش صیادی مدیرعامل شرکت عمران پرند به باشگاه خبرنگاران جوان گفت: حدود یک هزار و ۴۴۰ پروژه نهضت ملی مسکن در قالب چند بلوک در شهر جدید پرند از خرداد ماه سال گذشته آغاز شده که در حال حاضر حدود ۴۰۰ واحد از این پروژهها به اتمام رسیده است که علت اصلی تسریع ساخت این پروژهها مربوط به تزریق آورده متقاضیان و همچنین پرداخت تسهیلات نهضت ملی مسکن است؛ به طوری که اگر به این پروژهها آورده لازم تزریق شود شاهد تسریع در اجرای پروژهها خواهیم بود. برای حدود ۴۰۰ پروژه خوشبختانه متقاضیان در پرند به موقع آوردههای خود را پرداخت کردند که همین امر خود باعث شد که روند کار با سرعت بیشتری اجرا شود.
براساس این گزارش حال با توجه به آنکه بیش از ۷۳ هزار هکتار اراضی در شهرهای مختلف کشور برای پروژههای نهضت ملی مسکن شناسایی شده است بنابراین اگر همکاری بانکها در پرداخت تسهیلات افزایش یابد و همچنین متقاضیان آوردههای خود را به موقع پرداخت کنند امید میرود که بخش زیادی از پروژهها تا پایان دولت به بهره برداری برسد.
۷۰ درصد تقاضا در بازار مسکن سرمایهای است
در برنامه بالاتر به موضوع ساخت مسکن کوچک مقیاس آری یا نه؟ با حضور طباطبایی کارشناس اقتصادی و همچنین عمران زاده کارشناس بازار مسکن پرداخته شد.
طباطبایی کارشناس اقتصادی گفت: زمانی که خانههایی با مقیاس کوچک هست چرا به سمت خانههایی با مقیاس بزرگ برویم؟ در اروپا اغلب سرانه ۷۰ تا ۷۵ متر بود امروز به متراژ ۲۰ تا ۲۵ متر رسیده است. باتوجه به تراکم جمعیتی در شهر و کلانشهرها و از طرفی حرکت جمعیت از شهرها به کلانشهرها از نظر کار و ... استقبال از خانههای متراژ کم بهتر و به صرفهتر خواهد بود.
او گفت: متاسفانه مسکن سازی در گذشته و دولتهای قبل باعث ایجاد مشکلاتی در این خصوص شد، وقتی ما میتوانیم مردم را سریعتر خانه دار کنیم چه لزومی دارد که مسکنهای با متراژ بالاتر بدهیم و مردم را چند سال از خانه خریدن دور کنیم؟ امروز در ژاپن، ترکیه، کره و حتی آمریکا مسکن با متراژ ۳۰ متر هم داریم. امروز مسکن با متراژ کم راه برون رفت از بی خانمانی است. قشر جوان میتواند با داشتن مسکن اقتصادی و کوچک امیدوار باشد تا در سالهای آینده با بهبود شرایط اقتصادی به تدریج مسکن بزرگتری برای خود مهیا کند.
طباطبایی افزود: سیاست گذاری در ساخت مسکن باید به گونهای باشد که نیاز مصرف کننده را تامین کند. من میبینم بیشتر تحلیگران فقط نیاز خانوادههایی که دارای چند فرزند هستند را در نظر میگیرند حال آنکه در جامعه هدف ما دانشجویان و افرادی که به هر دلیل تنها زندگی میکنند هم نیاز به مسکن دارند و نمیتوانیم در این شرایط اقتصادی به این افراد هزینه بیشتری تحمیل کنیم. هرچه ما در کلانشهرها و پایتخت شهرها متمرکز شویم به نظر من از همه بابت بهتر است. امروز خرید خانه با متراژ و بازپرداخت بالاتر به طبع مشکل ساز شده است. متاسفانه یکی از مشکلات کشور ما پروژههای نیمه تمام است که هر روز بدتر از دیروز است. چرا ما که نمیتوانیم به چیزی عمل کنیم آن کار را شروع میکنیم؟ به طور کلی و به نظر من ساخت منازل با متراژ پایینتر مردم را سریعتر صاحب خانه میکند.
در ادامه عمران زاده هم گفت: امروز اصلیترین مشکل خانههای مقیاس کوچک مشکل اقتصادی است. این که این خانههای مقیاس کوچک به دلیل مبله بودن از خانههای با متراژ بالاتر گرانتر است. این مساله امروز نه تنها مشکل مسکن را حل نمیکند بلکه مشکلات جدیدی در حوزه مسکن در کشور درست خواهد کرد. امروز بیش از ۷۰ درصد تقاضا در مسکن کشور سرمایهای است به طوری که افراد مختلف برای حفظ سرمایه میآیند و مسکن خریداری میکنند.
او در ادامه گفت: برخلاف تصوری که در مورد خانههای ۲۵ متری وجود دارد، این طرح در میان مدت سبب گرانی مسکن در بازار املاک میگردد. باید نسبت به واحدهای کوچک متراژ تدابیر جدی شود تا این الگوی مصرفی وارد بازار مسکن نشود، زیرا با فرهنگ ایرانی تطابقی ندارد. سیاست کوچکسازی واحدهای مسکونی قطعاً سیاست موفقی نبوده و نخواهد بود و از ابتدای دهه ۷۰ تا به امروز الگوی کوچکسازی واحدهای مسکونی را در دستور کار نداریم.
وی افزود: البته باید نسبت به این موضوع توجه داشت که دولت نسبت به قانون فرزندآوری اهمیت ویژهای قائل است و هرچه متراژ واحدهای مسکونی رو به کاهش حرکت کند؛ قطعاً خانوار و افراد انگیزهای به تشکیل خانواده و توسعه جمعیت کشور نخواهند داشت. واحدهای مسکونی کوچک متراژ در اقتصاد نیز مفهومی ندارد، زیرا اگر تعداد سکونت در واحدهای کوچک متراژ افزایش پیدا کند نشان از کاهش قدرت خرید مردم است و در میان مدت موجب گرانی مسکن در بازار میشود. البته دولت طی ماههای اخیر موضع جدی خود را در راستای مخالفت با کوچکسازی واحدهای مسکونی اعلام کرده است.
عمران زاده تاکید کرد: خانههای مقیاس کوچک باعث آسیب اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و ... به جامعه میشود. ما امروز در کشورمان مشکل زمین نداریم و میتوانیم به راحتی ساخت و ساز انجام دهیم. متاسفانه امروز هیچ نظارت و کنترلی در بازار مسکن کشور وجود ندارد امروز همین که مسکن ۲۵ متری وارد بازار شود چه بسا مانند مسکنهای با متراژ بالاتر وضع خرابتر خواهد شد. وقتی کشور دارای زمین است چه نیازی به ساخت خانه با متراژ ۲۵ متری هست؟ حتی در قانون اساسی هم به این موضوع اشاره شده که باید مسکنی در خور صلاحیت و شان افراد داشته باشیم. وقتی ما میتوانیم مردم را صاحب خانههای ۷۰متر و یا بالاتر بکنیم چرا به دنبال قفس ۲۵ متری برویم. به نظر من ساخت خانه با متراژ کمتر در آینده ایجاد مشکل در جامعه خواهد کرد.