وابستگی پروژه‌های نهضت ملی مسکن به پیمانکاران خارجی؟ شایعه یا واقعیت؟

این روز‌ها بحث ورود چینی‌ها و نیرو‌های خارجی به پروژه‌های مسکونی بسیار داغ شده و این در حالی است که در کشور بسیاری از پیمانکاران و سازندگان به دلیل کمبود پروژه و یا دعوت نکردن از آن‌ها برای حضور در پروژه‌های نهضت ملی مسکن اعلام نارضایتی می‌کنند.

براساس این گزارش، در حال حاضر بیش از ۲ میلیون و ۲۴۴ هزار پروژه نهضت ملی مسکن در سراسر کشور در حال ساخت است. این واحد‌ها در شکل‌های مختلف از جمله واگذاری زمین، انبوه‌سازی، خودمالکی و واگذاری زمین به گروه‌های ساخت و همچنین واگذاری زمین برای اجرای طرح جوانی جمعیت در حال اجرا هستند و از این تعداد واحد، ۶۷ هزار واحد مسکونی مختص به واگذاری زمین در طرح جوانی جمعیت و ۲۸۸ هزار واحد واگذاری زمین به گروه‌های ساخت یک تا سه نفره است. همچنین، ۶۶۴ هزار واحد نیز با نظارت وزارت راه و شهرسازی توسط انبوه‌سازان در حال ساخت است.

علاوه بر این، تعداد زیادی از پروژه‌ها نیز در قالب نوسازی بافت‌های فرسوده و همچنین مسکن‌های روستایی و شهری در حال ساخت بوده که همین امر خود نشان می‌دهد که بازار ساخت‌وساز داغ است، اما از ظرفیت انبوه‌سازان و پیمانکاران داخلی به ویژه در پروژه‌های نهضت ملی مسکن آنطورکه باید استفاده نمی‌شود. در این شرایط، خبر از حضور نیرو‌های چینی به گوش می‌رسد که البته به تازگی هادی عباسی معاون مسکن و ساختمان وزیر راه‌وشهرسازی به طور کامل حضور چینی‌ها در پروژه‌های نهضت ملی مسکن را رد و اعلام کرد که همکاری چینی‌ها با شهرداری است و ارتباطی به وزارت راه‌وشهرسازی ندارد.

وی گفت: حضور چینی‌ها و مشارکت با آن‌ها در ساخت مسکن کاملا منتفی است؛ سیاست دولت، استفاده از ظرفیت‌های سرمایه‌گذاران داخلی و بین‌المللی در حوزه مسکن است. اما در بخش پیمانکاری و ساخت، مطلوبیت وزارت راه و شهرسازی، استفاده از توان نیرو‌های داخلی است.

همچنین مهرداد بذرپاش وزیر راه‌وشهرسازی هم در این خصوص گفت: چینی‌ها پیشنهادات متعددی در وزارتخانه به ما دادند و در چندین مورد با هم توافق کردیم. هدفگذاری ما بیشتر آوردن سرمایه خارجی در بخش ساختمان و مسکن است و به دنبال جذب سرمایه خارجی هستیم.

وی افزود: در برخی تکنولوژی‌ها چینی‌ها دستاورد‌هایی داشته‌اند، ولی ما در حوزه ساختمان و مسکن در تکنولوژی رشد‌های خوبی داشتیم و نیازمندی و وابستگی‌مان حداقلی است و بیشتر از آنکه به تکنولوژی نیاز داشته باشیم به منابع مالی نیاز داریم تا بتوانیم پروژه‌ها را سرعت بیشتری بدهیم.

شهرداری تهران هم اعلام کرده که طرف چینی فقط درخواست سرمایه‌گذاری در این طرح را مطرح کرده که مذاکراتی بعد از عید با آن‌ها انجام خواهد شد. در موضوع مسکن به دلیل تکنولوژی ساخت پیشرفته، فراهم بودن مصالح ساخت و توانمندی مهندسی بالا به طرف خارجی نیاز نداریم و تنها موضوعی که با چینی‌ها مذاکره کردیم و در حال بررسی است، بحث سرمایه‌گذاری برای ساخت مسکن در بافت فرسوده است.

در همین رابطه حسن محتشم عضو هیئت مدیره انجمن انبوه‌سازان مسکن تهران گفت: استفاده از توان و ظرفیت تکنولوژی‌های ایرانی در طی سال‌های گذشته به ویژه در حوزه ساخت‌وساز بسیار حائز اهمیت و همواره زبانزد بوده است؛ به طوری که تا به امروز پروژه‌های بسیاری را در حوزه‌های مختلف ساختمانی شاهد بوده‌ایم.

وی افزود: دولت در خصوص چینی‌ها همواره استفاده از ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری و تکنولوژی را مطرح می‌کند در صورتی که انبوه‌سازان و سازندگان داخلی تا به امروز در چندین جلسه اعلام کرده‌اند که حاضر به سرمایه‌گذاری در پروژه‌های مسکونی و نهضت ملی مسکن هستند؛ بنابراین استفاده از این ظرفیت سرمایه‌گذاری در این حوزه چندان اهمیتی ندارد.

تکنولوژی مسکن ایران از چینی‌ها بالاتر است

همچنین ایرج رهبر، رئیس انجمن انبوه‌سازان مسکن تهران در این خصوص گفت: ورود چینی‌ها موضوع تازه‌ای نیست. از گذشته تا به حال تجربه خوبی از همکاری با چینی‌ها نداشتیم. در دوران ساخت بزرگراه تهران-شمال چینی‌ها ورود کردند، اما بعدا به علت اختلافات با کارفرما از ایران رفتند.

او افزود: ما در کشور مشکل کمبود نیروی انسانی نداریم. ورود خارجی‌ها همیشه با بهانه ورود تکنولوژی به کشور مطرح می‌شود. در حوزه مسکن، تکنولوژی ایرانی از چینی‌ها بالاتر است و از نظر مهندسی در رتبه دوم یا سوم جهان قرار داریم. اکنون در کشور با مشکلاتی در حوزه‌های مدیریتی، زمین، تامین منابع مالی و ... مواجه هستیم و هیچ‌کدام از این مسائل ما به نیروی انسانی داخلی یا خارجی بازنمی‌گردد.

وی تاکید کرد: بنابراین استفاده از تکنولوژی و استفاده از ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری طبق تجربه‌های گذشته بهانه بوده است؛ چراکه ما تا به امروز چندین جلسه با دولت در خصوص استفاده از ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری انبوه‌سازان برگزار کرده‌ایم، اما اهمیت چندانی در این حوزه داده نشده است.

با توجه به آنکه استفاده از تکنولوژی‌های روز دنیا در تمامی بخش‌ها بسیار حائز اهمیت بوده و در حوزه مسکن هم با توجه به آنکه باید ظرف مدت ۴ سال ۴ میلیون واحد مسکونی ساخته شود بنابراین کاهش مدت زمان ساخت این پروژه‌ها بسیار حائز اهمیت است به شرط اینکه دولت از ظرفیت‌هایی که در داخل کشور به ویژه در حوزه مهندسی وجود دارد استفاده کند تا شاهد استفاده از توان و تکنولوژی‌های داخلی و همچنین استفاده از ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری در این بخش باشیم.