اما و اگرهای افزایش داروخانه ها

کافی است به یکی از مراکزی که چندین ساختمان پزشکان یا مطب پزشک جای گرفته مراجعه کنید، خواهید دید شمار قابل توجهی داروخانه در آن مناطق حضور دارند و نکته جالب اینکه در همگی آن‌ها صفی عریض و طویل برای دریافت نسخه وجود دارد.

حالا این موضوع که چرا در برخی از مناطق با تراکم قابل توجه داروخانه‌ها روبه رو هستیم به موضوعی تبدیل شده که مسئولان از آن به عنوان مقصر کمبود‌های دارویی یاد کنند؛ کمبود‌هایی که متعلق به یک هفته و حتی چند ماه اخیر که اهدای مجوز داروخانه‌ها و تاسیس آن‌ها افزایش یافته نیست.

به گزارش تحلیل بازار ، با این حال باز هم محمد مهدی ناصحی مدیرعامل سازمان بیمه سلامت ایران همچون بعضی دیگر از متولیان معتقد است که یکی از علل کمبود دارویی همین تعدد داروخانه‌ها در کشور است. وی در این باره با اشاره به اینکه تعداد داروخانه‌ها سه برابر شده است افزود: انبار‌های داروخانه‌های جدید باید پر می‌شدند و به دپوی بیش از پیش دارو نیاز داشتیم.

مدیرعامل سازمان بیمه سلامت ایران با اشاره به تدابیری که باید برای این داروخانه‌ها در راستای رفع مشکلات کمبود دارویی در نتیجه انبارش اندیشید ادامه داد: سیاست افزایش تعداد داروخانه‌ها در راستای اشتغالزایی و افزایش دسترسی مردم بوده و این نقصان را هم باید با توزیع مناسب دارو و سامانه‌هایی که اطلاع می‌دهند دارو در کدام داروخانه موجود است، برطرف کنیم.

دفاع وزیر بهداشت از افزایش داروخانه‌ها

البته در این رابطه موضع بهرام عین اللهی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور نیز قابل توجه است که گفته: مخالف افزایش تأسیس داروخانه نیستیم. بیش از ۱۵ هزار داروخانه داریم و افزایش داروخانه باید به اندازه تولید باشد.

اما دلیل آنچه که به افزایش تراکم داروخانه‌ها انتقاد می‌شود همین کمبود‌های دارویی است؛ کمبود‌هایی که بخش مهمی از آن در نتیجه بودجه‌های ناکافی برای دارو است؛ به طوری که امسال ۶۹ همت بودجه برای دارو در نظر گرفته شد در حالی که نه تنها این رغم نسبت به سال گذشته چند هزار میلیارد تومان کمتر است بلکه با اجرای طرح دارویار به اعتقاد کارشناسان حداقل بودجه باید ۱۰۵ همت در نظر گرفته می‌شود.

امین لو: اینکه دارو‌ها از طریق هزار داروخانه توزیع شوند یا ۱۳ هزار داروخانه چندان تاثیری بر روی تامین دارو ندارد

در این رابطه کسری امین لو فعال صنعت دارو به بازار گفت: کمبود‌های دارویی خارج از مجموعه وزارت بهداشت رخ می‌دهد و اینکه می‌گویند در حوزه دارو انحصار وجود دارد حقیقت ندارد. همچنین برخی افزایش شمار داروخانه‌ها را مقصر کمبود‌ها می‌دانند که این موضوع صحت ندارد.

وی در پاسخ به کسانی که افزایش داروخانه‌ها مقصر کمبود‌های دارویی را می‌دانند افزود: خروجی مشخصی در واردات و تولید داخلی دارو داریم که این دارو‌ها در کل کشور توزیع می‌شوند بنابراین اینکه دارو‌ها از طریق هزار داروخانه توزیع شوند یا ۱۳ هزار داروخانه چندان تاثیری بر روی تامین دارو ندارد.

افزایش تراکم داروخانه‌ها دسترسی به دارو را افزایش داده

امین لو با اشاره به اینکه افزایش تعداد داروخانه‌ها تاثیری بر روی کمیت ندارد و نباید در خصوص موضوع افزایش ۳۰ درصدی تعداد داروخانه‌ها بزرگ نمایی کرد افزود: تعداد تولید و واردات هیچ ارتباطی به تعداد داروخانه‌ها ندارد و چه یک داروخانه و چه ۱۰۰ هزار داروخانه باشد عملا فقط موضوع کمبود‌ها در موضوع بودجه دارویی باید مورد توجه قرار بگیرد؛ یعنی بودجه‌ای که پیش بینی شده و اختصاص داده می‌شود فقط بر روی کمبود‌ها تاثیر می‌گذارد.

این داروساز ادامه داد: همچنین این نکته حائز اهمیت است که با افزایش تعداد داروخانه‌ها دسترسی هم خیلی بهتر شده است. بر اساس آماری که از شهر‌ها و حاشیه‌های آن گرفته شده عملا افزایش ۳۰ درصدی در تعداد داروخانه‌ها در مناطق شاهد هستیم که این موضوع نیز در نتیجه تراکم پزشک در برخی از مناطق است.

وی افزود: برای مثال در مناطقی در تهران شاهدیم که تراکم پزشک زیاد است و به طبع تعداد داروخانه‌ها هم افزایش می‌یابد. همچنین در خصوص مناطق حاشیه‌ای نیز اگر در گذشته ۱۰ داروخانه داشتیم الان تعداد آن‌ها نیز افزایش یافته است. البته که تراکم داروخانه‌های جدید در مناطقی با تراکم پزشک بیشتر است و همین تراکم باعث شده دسترسی بهتر به دارو شده است.

کمبود‌های دارویی موقت با افزایش داروخانه‌ها

حسن کربکندی عضو داروساز هیئت مدیره نظام پزشکی اصفهان نیز در خصوص ادعای کمبود‌های دارویی در نتیجه افزایش داروخانه‌ها نیز به بازار گفت: هرچند می‌توان گفت کمبود دارو در نتیجه افزایش تعداد داروخانه‌ها وجود دارد، اما علت اصلی نیست؛ مسلم است که وقتی مقدار کمی آب داشته باشید و تعداد کاسه‌ها را زیاد کنید بیشتر آب به جداره‌ها می‌ماند و چیزی نصیب شما نمی‌شود.

کربکندی: متاسفانه داروخانه‌هایی که در بخش‌های محروم بودند نیز با استفاده از آیین نامه به شهر‌های بزرگ و مناطق خاص جابه جا شدند

وی افزود: متاسفانه به صورت بی رویه مجوز داروخانه داده شده که تبعات دیگری هم داشته است. اما بهانه‌ای که این آیین نامه تصویب شد این بود که دسترسی مردم را به دارو زیاد کنیم و متاسفانه بعد از آن شاهد بودیم که داروخانه‌هایی که در بخش‌های محروم بودند نیز با استفاده از همین آیین نامه به شهر‌های بزرگ و مناطق خاص جابه جا شدند؛ بنابراین در عمل مناطق محروم محروم‌تر شدند؛ بنابراین اینطور نیست که کسی با این پروانه جدید در مناطق محروم فعالیت کند.

کربکندی ادامه داد: متاسفانه آیین نامه مشکل داری بود و به مشکلات دامن زد. برای مثال در شهر‌های شمالی به فاصله هر چند متر داروخانه دیده می‌شود، اما در روستا‌های آن، داروخانه‌ها جمع کرده اند و به مسیر‌های مسافری منتقل شده اند. در مجموع صدور پروانه‌ها می‌تواند باعث کمبود شود، اما علت اصلی نیست و علت اصلی این است که به موقع بودجه‌ای که باید تامین می‌شد نشد.

کمبود‌های دارویی با بودجه و قیمت گذاری نامناسب

این داروساز تاکید کرد: همچنین همکاری برای تامین ارز و نقدینگی شرکت‌ها وجود ندارد و حتی قیمت گذاری‌های غیر صحیح دستوری باعث شد که کارخانه متضرر شوند و برای جلوگیری از ادامه زیان، خطوط تولید با قیمت‌های نامناسب را متوقف کرده اند که الان کمبود‌ها را شاهد هستیم.

عضو داروساز هیئت مدیره نظام پزشکی اصفهان افزود: علاوه بر مشکلاتی که تاکنون باید مدیریت می‌شدند و حالا نتایج آن‌ها را شاهد هستیم مشکل گمرک هم اضافه کنید که هنوز درگیر آن هستیم. برای مثال در بازده‌ای از زمان کشور دچار کمبود سرم شد و جای تاسف دارد که مقدار زیادی سرم در گمرک از بین رفت و مشخص نشد کم کاری از کدام سازمان بوده است؟

وی ادامه داد: نه سازمان غذا و دارو و نه گمرک هم هیچ کجا برای معدوم شدن سرم‌ها محکوم نشدند. البته مشکلات گمرک به همین جا محدود نمی‌شود و در موارد دیگری هم شاهد هستیم که دارو‌ها از گمرک ترخیص نشدند و از بین رفتند.

کربکندی بیان داشت: رفع مجموع این مسائل می‌طلبد افرادی که به این سازمان‌ها می‌آیند تجربه باشند و از کسانی استفاده شود که بتوانند این حوزه را مدیریت کنند. با این حال به نظر می‌رسد در سازمان غذا و دارو بیشتر نیرو‌ها جوان و کم تجربه باشند و از نخبگان داروسازی نیز استفاده نشده باشد.

با این تفاسیر همانطور که اشاره شد شاید افزایش ناگهانی تراکم داروخانه‌ها منجر به کمبود‌هایی شود، اما این کمبود‌ها موقتی هستند و بیشتر موضوع به سیاست گذاری‌های حوزه دارو و مهمتر از آن بودجه سالانه دارو بر می‌گردد.